Ashwagandha

Ashwagandha (łac. Withania somnifera, witania ospała) to roślina znana także jako „indyjski żeń-szeń”. Jej nazwa z sanskrytu oznacza dosłownie „zapach konia” (ashwa = koń i gandha = zapach) i odnosi się do specyficznej woni wydzielanej przez korzeń. Jest stosowana w medycynie ajurwedyjskiej i wśród różnych plemion od ponad 3000 lat. Według Charaka Samhita i innych starożytnych tekstów ashwagandha jest znana jako Balya (zwiększa siłę), Brusya (wzmacniacz sprawności seksualnej), Vajikari (spermatogenna), Kamarupini (wzmacniająca libido), Pustida (odżywiająca). (1)

Zaliczana jest do roślin o działaniu adaptogennym, które ułatwiają przystosowanie się organizmu do niekorzystnych warunków środowiskowych. Do jej głównych składników biochemicznych należą witanolidy oraz glikowitanolidy (2).

Ashwagandha a układ nerwowy

Badania przedkliniczne i kliniczne potwierdzają, że W. somnifera poprawia funkcje poznawcze mózgu. Ekstrakt z jej korzenia zwiększa poziom dopaminy i jednocześnie znacząco podnosi poziom enzymów i białek chroniących mózg przed uszkodzeniami wywoływanymi przez stres oksydacyjny. Na podstawie dostępnej literatury wskazuje się, że ashwagandha może działać wspomagająco w przypadku poczucia niepokoju i lęku, gorszego nastroju, zaburzeń poznawczych i neurodegeneracyjnych, czy problemów z pamięcią u osób starszych. (1,2,3)

Ashwagandha dla sportowców

Na podstawie badań farmakologicznych stwierdzono pozytywny wpływ ashwagandhy na poprawę sprawności fizycznej oraz wyników sportowych. Działanie to jest związane między innymi z podwyższeniem poziomu czerwonych krwinek i hemoglobiny, co z kolei prowadzi do zwiększenia zdolności krwi do transportu tlenu oraz poprawy wytrzymałości organizmu. Naukowcy stwierdzili również, że ekstrakt z korzenia ashwagandhy ma pozytywny wpływ na stawy. Co więcej, roślina ta jest bogata w białka, aminokwasy, skrobię, alkaloidy oraz laktony steroidowe co stanowi dodatkową wartość odżywczą. (2)

1. somnifera jest także uznawana za naturalny stymulator testosteronu [5].
   Badania wykazały, że W. somnifera poprawiła parametry związane z wydajnością fizyczną u kobiet i mężczyzn [10].

Ashwagandha a płodność

Ashwagandha może mieć również pozytywny wpływ na męską płodność oraz sprawność seksualną. Eksperymenty na zwierzętach wykazały między innymi, że roślina ta wpłynęła na zwiększenie dziennej produkcji plemników. Dodatkowo, w trakcie prowadzenia badań z udziałem niepłodnych mężczyzn wykazano poprawę jakości nasienia, zmniejszenie stresu oksydacyjnego oraz polepszenie gospodarki hormonów reprodukcyjnych u badanych. (2,3,5)

W przypadku kobiet ashwagandha może być przydatna jako środek wzmacniający zarówno kondycję, jak i libido. (1,2,4).

Ashwagandha jako adaptogen

Adaptogeny spełniają określone kryteria pozwalające na zakwalifikowanie ich do tej grupy związków. Witania ospała, jako roślina o działaniu adaptogennym, wykazuje następujące właściwości:
- działa stymulująco na układ odpornościowy;
- obniża aktywność ośrodkowego układu nerwowego;
- poprawia umiejętność uczenia się i zapamiętywania; [7]
- podwyższa sprawność fizyczną organizmu [10]
- działa przeciwutleniająco. (7)

 Funkcje ashwagandhy: 

- wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe (6)
- wpływa pozytywnie na płodność mężczyzn (2,5)
- pomaga łagodzić objawy menopauzy (8)
- wspiera układ odpornościowy, nerwowy i wątrobę (2)
- polepsza jakość snu i obniża poziom kortyzolu we krwi (9)
- wykazuje działanie obniżające poziom glukozy we krwi oraz ciśnienie tętnicze krwi (4, 9)
- zwiększa odporność na stres i przywraca równowagę organizmu (9).

 

PENDING

- wpływa na reprodukcje
- wpływa na zachowanie prawidłowego stanu skóry
- wpływa na zdrowie psychiczne, relaks i energię
- wpływa na umysł, stres i sen
- wpływa na układ oddechowy
- przyczynia się do optymalnej aktywności umysłowej i poznawczej
- wpływa na zdrowie układu krążenia
- ma właściwości adaptogenne

 

Suplementacja ekstraktem z ashwagandhy jest zalecana dla osób chcących:
- wesprzeć zdrowie psychiczne oraz zmniejszyć stres
- poprawić jakość snu
- zwiększyć wydajność fizyczną

 

 

 

Źródła:

1. Mukherjee P. K., et al., Withania somnifera (L.) Dunal - Modern perspectives of an ancient Rasayana from Ayurveda, J Ethnopharmacol, 2021 Jan 10;264:113157.
   2. Kumar V., Dey A., Hadimani B.M., Marcovic T., Emerald M., Chemistry and pharmacology of withania somnifera: an update, Tang – humanitas medicine, vol. 5, 2015.
   3. Uchwała nr 7/2020 Zespołu do spraw suplementów diety z dnia 7.02.2020 r. w sprawie wyrażenia opinii dotyczącej stosowania Withania somnifera (L.) Dunal jako składnika suplementów diety.
   4. Matczak M., Rosińska K., Michel P., Withania somnifera (ashwagandha, indyjski żeń szeń) – wskazania tradycyjnej ajurwedy w świetle współczesnych badań klinicznych, Farmacja Polska, 2017, 73(7), 410-417.
   5. Ambiye V.R., et al., Clinical Evaluation of the Spermatogenic Activity of the Root Extract of Ashwagandha (Withania somnifera) in Oligospermic Males: A Pilot Study, Evidence-based Complementary and Alternative Medicine 2013.
   6. Alam N., et al., Methanolic extracts of Withania somnifera leaves, fruits and roots possess antioxidant properties and antibacterial activities. BMC Complementary and Alternative Medicine, 12, 175, 2012.
   7. Panossian A., Understanding adaptogenic activity: specificity of the pharmacological action of adaptogens and other phytochemicals, Ann N Y Acad Sci, 2017 Aug;1401(1):49-64.
   8. Gopal S., et al., Effect of an ashwagandha (Withania Somnifera) root extract on climacteric symptoms in women during perimenopause: A randomized, double-blind, placebo-controlled study, Journal of Obstetrics and Gynaecology Research 2021.09.22.
   9. Singh N., Bhalla M., de Jager P., Gilca M., An Overview on Ashwagandha: A Rasayana (Rejuvenator) of Ayurveda, African Journal of Traditional, Complementary, and Alternative Medicines, 2011;8(5 Suppl):208-213.
   [10] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33670194/