Mięta pieprzowa - właściwości, działanie, przeciwskazania
Mięta pieprzowa to wieloletnia, kwitnąca roślina zielna powstała z połączenia dwóch odmian – mięty zielonej (Mentha spicata L.) z miętą wodną (Mentha aquatica L.).
Uważa się, że hybryda powstała naturalnie. Rodzaj Mentha opisał i nazwał w 1789 roku Jussieu. Mięta pieprzowa pochodzi z Europy, a jej uprawy są popularne w Azji, na północy Afryki, Stanach Zjednoczonych czy Kanadzie. Istnieje wiele innych gatunków mięty, które są kultywowane na całym świecie. Mięta pieprzowa ma ciemnozielone liście z lekkim meszkiem od spodu, rosnące w przeciwległych parach. Korzenie rosną stosunkowo płytko i są płożące, rozłogowe, przez co łatwo się rozprzestrzenia. Historia zastosowań mięty sięga starożytnych Egipcjan, Rzymian czy Greków.
Odkryj produkty zawierające ten składnik:
Mięta pieprzowa – czym jest?
Jest bogactwem olejków aromatycznych, zawiera także garbniki, kwasy fenolowe, terpenoidy, steroidy, flawonoidy i ich glikozydy. Frakcja lotna bogata jest w olejki, a nielotna w związki polifenolowe. Olejki są wtórnymi metabolitami roślin gromadzącymi się w kanałach olejowych, włoskach roślin, przewodach żywicznych. Głównymi składnikami olejków eterycznych są: mentol, menton, a w mniejszych ilościach izomenton, octan mentylu, eukaliptol czy np. limonen. Zawartość mentolu, który jest monoterpenowym alkoholem o budowie cyklicznej w mięcie pieprzowej wynosi około 30 – 55%, a mentonu 14 – 32%.
W 1 g suchego ekstraktu zidentyfikowano m.in. 491 mg polifenoli, w tym:
- flawonoidy - 424,4 mg,
- kwasy fenolowe - 66,6 mg.
W jakich produktach występuje Mięta pieprzowa?
Ze względu na bogactwo związków aromatycznych mięta pieprzowa ma szerokie zastosowanie. Liście mięty pieprzowej stosowane są jako napar ziołowy bogaty w polifenole, zawierają także kofeinę, dzięki czemu może zastąpić herbatę. Mentol wyizolowany z mięty pieprzowej nadaje specyficzny smak i zapach, pozostawia charakterystyczne uczucie zimna przy wciągnięciu powietrza do ust. Właściwość ta pozwala na wykorzystanie mentolu np. w gumach do żucia. Szeroko stosowana jest w wyrobach cukierniczych, żywności i napojach, a olejek miętowy używany jest także w stomatologii. Wykorzystywana jest w suplementach diety przeznaczonych dla osób z problemami trawiennymi, skurczami żołądka lub przełyku. Suplement może być oferowany w postaci olejku – dozowanie kroplomierzem, olejku zamkniętego w kapsułce miękkiej lub suchego ekstraktu z liści ze standaryzacją na olejki eteryczne zamkniętego w kapsułce twardej (np. pullulanowej). Istotne jest, aby na suplemencie diety zaznaczone była część rośliny służąca do pozyskania związku, ponieważ w liściach mięty pieprzowej znajduje się najwięcej związków aktywnych.
Czy wiesz, że...?
Skład i zawartość olejków eterycznych w mięcie pieprzowej zależna jest od sposobu uprawy? Wpływ na nią mają stosowane nawozy, gleba, stopień zasolenia, klimat i dostęp do światła słonecznego. Warto wiedzieć, że zawartość olejków eterycznych jest istotna dla rośliny, ponieważ chronią roślinę przed owadami, mikroorganizmami i zwierzętami roślinożernymi.
Właściwości mięty pieprzowej – na co pomaga mięta pieprzowa?
- wspomaga prawidłową relaksację,
- pomaga przy wzdęciach i skurczach brzucha,
- działa wiatropędnie,
- wspomaga odporność,
- wspomaga pracę jelit oraz prawidłowe funkcjonowanie żołądka.
Mięta pieprzowa – właściwości i działanie
Mechanizm przeciwskurczowy polega na kilku schematach, m.in.:
- rozluźnieniu mięśni gładkich blokując kanał wapniowy lub działając na jelitowy układ nerwowy (nazywany popularnie „drugim mózgiem”)
- poprzez modulację wrażliwości trzewnej za pośrednictwem kanałów kationowych potencjału receptora przejściowego.
Wynikiem działania jest obniżenie ciśnienia wewnątrz żołądkowego i wskaźnika motoryki żołądka.
Mentol pochodzący z olejku eterycznego mięty pieprzowej ulega metabolizmowi w wątrobie dzięki enzymom trawiennym, następnie podlega biotransformacji. Wydalany jest w postaci glukuronianu mentolu do żółci. Metabolit przechodzi do krążenia jelitowo-wątrobowego i jest wydalany wraz z moczem (m.in. jako koniugat kwasu glukuronowego).
Mięta pieprzowa – suplementacja i dawkowanie
Suplementację warto rozpocząć gdy nie ma się przeciwwskazań do stosowania preparatu, a osoba boryka się z problemami ze wzdęciami i skurczami brzucha, Zaleca się także stosowanie podczas objawów nieprawidłowej pracy jelit oraz w zaburzeniach funkcjonowania żołądka.
W świetle naukowych dowodów:
Na ponad 70 osobach przeprowadzono randomizowane, kontrolowane podwójną ślepą próbą badanie olejku miętowego na osobach z przewlekłymi czynnościowymi problemami przewodu pokarmowego . Wykazano poprawę w zakresie objawów żołądkowo-jelitowych w grupie stosującej olejek w porównaniu do placebo [9].
Badanie przeprowadzone na 205 ochotnikach, którym podawano olejek miętowy do światła jelita i 215 osobach z grupy placebo wykazało, że olejek obniżył skurcze przełyku , dolnej części żołądka a także opuszki dwunastnicy w porównaniu do grupy placebo. Olejek hamował także przepływ baru (podawany w środkach kontrastowych podczas badań) do dalszej części dwunastnicy ułatwiając diagnostykę. Pacjenci nie zgłaszali działań niepożądanych [8].
Na blisko 60 pacjentach z przewlekłymi czynnościowymi problemami przewodu pokarmowego przeprowadzono badanie, w którym podawano kapsułki z olejkiem miętowym przez 4 tygodnie. Wykazano zmniejszenie objawów w grupie olejku w porównaniu do placebo [10].
Mięta pieprzowa – po jakim czasie efekty suplementacji będą zauważalne?
Wskazuje się na działanie olejku z mięty pieprzowej dość szybko – po około 20 minutach zauważalne były pozytywne skutki suplementacji. Jednak efektywność i szybkość działania mogą się różnić w zależności od indywidualnych cech organizmu i sposobu podania produktu.
Mięta pieprzowa – skutki uboczne
W przeanalizowanych badaniach wykazano niewielkie skutki uboczne. Najczęściej wymienianym było uczucie pieczenia w przełyku i żołądku.
Mięta pieprzowa – przeciwwskazania
Nie zaleca się stosowania składnika u osób szczególnie wrażliwych jak np. u kobiet w ciąży i karmiących oraz u dzieci bez uprzedniej konsultacji specjalistycznej.
Przeciwwskazaniem do suplementacji są niedrożności dróg żółciowych czy zaawansowane problemy wątrobowe. Olejek miętowy może powodować uczucie pieczenia w żołądku i przełyku.
Baza danych PubMed, która obejmuje artykuły z dziedziny medycyny i nauk biologicznych wskazuje na przeprowadzenie około 85 badań klinicznych różnych preparatów na bazie mięty pieprzowej na ludziach.
Źródła:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK501851/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7605047/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10056224/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10649426/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5814329/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5814329/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0944711305001066
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1440-1746.2006.04131.x
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4729798/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1590865807000618
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7923432/
Publikowane informacje mają charakter wyłącznie informacyjny i nie powinny zastępować indywidualnych konsultacji lekarskich. Zaleca się skonsultowanie z lekarzem lub terapeutą przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii. Wydawca nie dąży do nawiązania relacji lekarz-pacjent ze swoimi czytelnikami. Nie bierze również odpowiedzialności za wiarygodność, skuteczność lub prawidłowe stosowanie informacji umieszczonych na stronie, ani za ewentualne problemy zdrowotne wynikające z omówionych terapii.
