L-glutamina – działanie, właściwości, suplementacja
L-glutamina – działanie, wpływ na jelita, suplementacja
L-glutamina to l-α-aminokwas najobficiej występujący w organizmie. Jako cząsteczkę o znaczeniu biologicznym uznano ją w 1873 roku. Klasyfikowana jest jako aminokwas obojętny pod względem wartości pH, a także jako nieistotny (nie ma konieczności dostarczania z dietą) ponieważ jest endogenna. Oznacza to, że organizm potrafi samodzielnie zsyntezować ten związek. Zawiera dwie grupy aminowe, oraz grupę amidową w łańcuchu bocznym, która z łatwością hydrolizuje, czyniąc glutaminę transporterem azotu i nośnika: -NH3 pomiędzy tkankami, co oznacza, że jest donorem azotu do syntezy zasad azotowych: puryn i pirymidyn. Uwolniona w ten sposób cząsteczka może uczestniczyć w metabolizmie azotu.
Odkryj produkty zawierające ten składnik:
L-glutamina, glutamina, kwas glutaminowy – jaka jest między nimi różnica?
Wszystkie aminokwasy, które wchodzą w budowę białek posiadają konfigurację L.
Więc dlaczego mówi się l-glutamina, a nie po prostu glutamina? W budowie aminokwasu (wyłączając glicynę) węgiel posiada cztery różne podstawniki, tworząc go asymetrycznym. Są to cząsteczki chiralne, czyli związki czynne optycznie – skręcają światło spolaryzowane o dany kąt, w prawo (+) lub w lewo (-) w zależności od aminokwasu. Aminokwasy chiralne występują w formach stereoizomerycznych D lub L. stereoizomery to związki, gdzie atom połączony w tej samej kolejności ale w innym ułożeniu przestrzennym. Oznacza to, że L-glutamina to określenie formy stereoizomeru.
Kwas glutaminowy należy do grupy aminokwasów mających charakter kwasowy. Powstaje między innymi na drodze reakcji glutaminazy, podczas której odczepiany jest jon amonowy od glutaminy i przyłączana jest grupa -OH. W ten sposób kwas glutaminowy ma dwie grupy – COOH, a glutamina tylko jedną. Glutaminian, jest formą anionową kwasu glutaminowego, zdolną do przyłączenia innych cząsteczek. Jest syntetyzowany głównie z glutaminy w cyklu glutaminian-glutamina, przy udziale zależnej od fosforanów glutaminazy. Podczas wysiłku fizycznego w masie mięśniowej glutamina przekształca się w kwas glutaminowy ułatwiając transaminację.
Czy wiesz, że...?
Liczba badań na temat glutaminy znacząco się zwiększyła w XX wieku? Stało się tak dzięki badaniom Hansa Adolfa Krebsa – niemieckiego biochemika i laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny w 1953 roku za odkrycie i opracowanie mechanizmów cyklu przemian kwasu cytrynowego.
W jakim pożywieniu występuje glutamina?
Aminokwas ten znajdziemy w żywności bazującej na białkach zwierzęcych i roślinnych.
Dla przykładu w 100 g mięsa wołowego znajduje się 1,2 g glutaminy i 2,7 g glutaminianu. W mleku są to niższe ilości, odpowiednio 0,3 g i 0,4 g na 100 g produktu. Glutamina obecna jest również w białym ryżu, kukurydzy, tofu czy np. jajkach. Zarówno glutamina i glutaminian stanowią w diecie łącznie od 5 do nawet 15% białka. L-glutamina jest aminokwasem często występującym w suplementach diety, a konsumenci poszukują l-glutaminy w proszku ze względu na jej dobrą rozpuszczalność, a także chęć stosowania wysokich dawek.
L-glutamina – właściwości i działanie
Glutamina występuje w zdecydowanej większości komórek organizmu. Aminokwas ten jest prekursorem do powstania glutaminianu, z którego przy udziale enzymu dekarboksylazy kwasu glutaminowego powstaje kwas gamma-aminomasłowy (GABA). Oba związki pełnią rolę neurotransmitera. Jest też substratem do syntezy nukleotydów, NAD+ oraz NADPH, a także donorem glutaminianu w syntezie glutationu (GSH). Omawiany aminokwas jest prekursorem glukoneogenezy - procesu, podczas którego ze składników niewęglowodanowych wytwarzana jest glukoza.
W świetle dowodów naukowych:
Przeprowadzono randomizowane badania in vitro porównujące rozwój zarodków ludzkich w warunkach glutaminy i/lub tauryny. Wyniki badań wskazują, że rozwój blastocysty, a także liczba komórek, które osiągnęły stadium blastocysty od stadium 2 – 4 komórkowego były podobne dla obu grup (52,6% w grupie glutaminy i 58,3% w tauryny). Dowodzi się, że glutamina poprawia tworzenie ludzkich blastocyst in vitro, tauryna również wspomaga rozwój zarodków [9].
W badaniu in vitro testowano wpływ glutaminy na rozwój zarodków ludzkich. Embriony inkubowano w pożywce z dodatkiem glutaminy lub bez niej. Wykazano korzystny wpływ aminokwasu na rozwój zarodków [8].
Rola l-glutaminy w organizmie człowieka:
Organizm ludzki o masie ciała około 70 kg zawiera stężenie glutaminy około 70 – 80 g. Jest to aminokwas występujący we krwi, w której poziom glutaminy to nawet 100 krotnie wyższe stężenia w porównaniu do innych aminokwasów. W dużej ilości zlokalizowana jest także w mięśniach szkieletowych, gdzie zmagazynowane jest około 80% zasobów. Pozostałe zapasy znajdują się w mózgu, wątrobie, płucach, błonie śluzowej jelit, a także tkance tłuszczowej.
Metabolizm glutaminy w organizmie jest regulowany przez dwa enzymy: synteteza glutaminy i glutaminaza. Pierwszy z nich odpowiada za katalizę reakcji syntezy glutaminy z glutaminianu i amoniaku, natomiast kolejny – zależny od fosforanów, bierze udział w katalizie hydrolizy glutaminy do glutaminianu, podczas reakcji której uwalniany jest jon amonowy. Enzymy te obecne są prawie we wszystkich komórkach.
L-glutamina – przeciwwskazania
Nie zaleca się stosowania składnika u osób szczególnie wrażliwych jak np. u kobiet w ciąży i karmiących oraz u dzieci bez uprzedniej konsultacji specjalistycznej.
Baza danych PubMed, która obejmuje artykuły z dziedziny medycyny i nauk biologicznych wskazuje na przeprowadzenie ponad tysiąc badań klinicznych produktów z glutaminą na ludziach.
Źródła:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6266414/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5945979/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10175630/
- https://www.cambridge.org/core/journals/proceedings-of-the-nutrition-society/article/glutamine-metabolism-and-optimal-immune-and-cns-function/97AFF4279394640023BE5F9D6635A8C3 z 2022
- Gawęcki J., red.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. PWN, 2010;
- Szpentar M. Aminokwasy, peptydy, białka, Chemia organizmów żywych,
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8113735/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9496344/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10469709/
Publikowane informacje mają charakter wyłącznie informacyjny i nie powinny zastępować indywidualnych konsultacji lekarskich. Zaleca się skonsultowanie z lekarzem lub terapeutą przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii. Wydawca nie dąży do nawiązania relacji lekarz-pacjent ze swoimi czytelnikami. Nie bierze również odpowiedzialności za wiarygodność, skuteczność lub prawidłowe stosowanie informacji umieszczonych na stronie, ani za ewentualne problemy zdrowotne wynikające z omówionych terapii.
