Cholina (witamina B4) – działanie i rola w organizmie. Gdzie występuje?
Cholina – co to?
Cholina jest wszechobecnym rozpuszczalnym w wodzie składnikiem odżywczym, często kojarzonym z witaminami z grupy B, jednak nie została jeszcze oficjalnie zdefiniowana jako witamina B. Związek ten jest niezbędnym składnikiem odżywczym dla ludzi. Jest prekursorem fosfolipidów błonowych- fosfatydylocholiny i sfingomieliny. Bierze udział w metabolizmie i transporcie lipidów. Cholina zawiera trzy grupy metylowe, które są ważne w wielu reakcjach metabolicznych, w tym w syntezie metioniny i karnityny. Jest prekursorem acetylocholiny i betainy, która to przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu homocysteiny.
Odkryj produkty zawierające ten składnik:
Cholina – właściwości i działanie:
- przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu homocysteiny
- przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu tłuszczów
- pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu wątroby
Badania wskazują, że wyższe spożycie choliny związane jest z lepszymi zdolnościami poznawczymi. Wychwyt krążącej choliny w mózgu zmniejsza się wraz z wiekiem. Biorąc pod uwagę kluczową rolę choliny w strukturze i funkcji neuronów, zmiana ta może być czynnikiem przyczyniającym się do wystąpienia w późnym okresie życia pogorszenia funkcjonowania mózgu. Odgrywa więc istotną rolę w zapobieganiu pogorszenia funkcji poznawczych.
Jaki wpływ ma cholina na wątrobę?
Cholina jest istotnym składnikiem diety który wspiera prawidłowe funkcjonowanie wątroby oraz uczestniczy w usuwaniu nadmiaru triacylogliceroli z tego narządu.
Metabolit choliny, fosfatydylocholina, jest niezbędny do eksportowania lipoprotein o bardzo małej gęstości z wątroby oraz wydzielania soli kwasów żółciowych. Zakłócenie tego procesu może przyczynić się do gromadzenia trójglicerydów w wątrobie.
Dlaczego cholina w ciąży ma duże znaczenie?
Cholina jest niezbędnym składnikiem odżywczym, który bierze udział w różnych procesach rozwojowych podczas ciąży. Odgrywa kluczową rolę podczas rozwoju neuronów płodu, np. przyczynia się do rozwoju mózgu i pamięci płodu oraz zdolności uczenia się przez całe życie. Może też wpływać na zamknięcie cewy nerwowej, biosyntezę acetylocholiny i sygnalizację komórek nerwowych. Istnieje odwrotna zależność pomiędzy ryzykiem rozwoju wad cewy nerwowej, a spożyciem choliny przez matkę oraz stężeniem choliny w osoczu, niezależnie od suplementacji lub spożycia folianów.
Ciąża i laktacja to okresy, w których zapasy choliny u matki są wyczerpane. Jednocześnie dostępność choliny dla prawidłowego rozwoju mózgu płodu i utrzymania stężenia homocysteiny podczas ciąży jest krytyczna. Ze względu na znaczenie choliny dla procesów rozwojowych w tym szczególnym okresie, wyniki badań wskazują na potrzebę zwiększenia spożycia choliny.
Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników wskazuje na dzienne zapotrzebowanie na cholinę w ilości 450 mg dla kobiet w ciąży oraz 550 mg w okresie laktacji.
Czy wiesz, że…?
Noworodki rodzą się z około 3 razy wyższym stężeniem choliny we krwi niż stężenie we krwi matki?
To wskazuje na wysokie zapotrzebowanie na cholinę na tym etapie życia.
Witamina B4 – występowanie. Źródła choliny w diecie
Cholina jest obecna w wielu różnych produktach spożywczych i jest endogennie syntetyzowana u ludzi poprzez sekwencyjną metylację fosfatydyloetanoloaminy.
Cholina występuje głównie w żywności pochodzenia zwierzęcego, takiej jak jaja, następnie najwięcej jest jej w mięsie, rybach, produktach pełnoziarnistych. Pokarmy roślinne, takie jak rośliny strączkowe, warzywa liściaste i orzechy, zawierają tylko niewielkie ilości choliny. W randomizowanym badaniu krzyżowym spożycie dwóch jaj znacząco zwiększyło poziom choliny w osoczu osoby dorosłej. W związku z tym trudno jest zapewnić odpowiednie spożycie choliny, zwłaszcza osobom stosującym dietę eliminującą produkty odzwierzęce- wegańską i wegetariańską.
Zawartość choliny w 100 g:
- żółtko jaj: 700–800 mg/100 g,
- całe jajko: ok. 300 mg/100 g,
- wątroba drobiowa: ok. 200 mg/ 100g
- mleko: ok. 14 mg/ 100g
W świetle badań naukowych:
W badaniach naukowych na licznej grupie- 895 par mama z dzieckiem, wykazano że wyższy poziom choliny u matek, szczególnie w drugim trymestrze ciąży, wiązał się z lepszą pamięcią wzrokową u ich dzieci w wieku 7 lat. [18]
Objawy i skutki niedoboru choliny
Istnieje wiele przyczyn słabej dostępności choliny/fosfatydylocholiny w wątrobie, w tym niskie spożycie, status estrogenu i polimorfizmy genetyczne wpływające w szczególności na szlak wątrobowej syntezy de novo fosfatydylocholiny. Człowiek może wytwarzać cholinę endogennie w wątrobie, głównie w postaci fosfatydylocholiny, ale ilość naturalnie syntetyzowana przez organizm nie jest wystarczająca do zaspokojenia potrzeb człowieka. W efekcie dieta również powinna dostarczać cholinę.
U ludzi zwykle nie stwierdza się objawów chorobowych na tle niedoborów choliny, niemniej jej niski poziom może powodować stany lękowe, dolegliwości sercowe, bóle głowy i zaparcia.
Objawy i skutki nadmiaru choliny
Nadmierne spożycie choliny może powodować spadek ciśnienia tętniczego krwi, pocenie się, biegunki i nudności.
Cholina – suplementacja i dawkowanie
Kobiety wykluczające z diety produkty odzwierzęce powinny rozważyć suplementację w ilości 425 mg/ dobę, natomiast mężczyźni 550 mg. Dodatkowo kobiety po menopauzie oraz będące w ciąży i karmiące powinny rozważyć uzupełnienie choliny do odpowiedniego poziomu w zależności od jakości swojej diety.
Aktualnie, w bazie danych PubMed, zawierającej publikacje z obszaru medycyny i nauk biologicznych, zgromadzono około 2200 badań potwierdzających efekty działania choliny.
Źródła:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22483274/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2520248/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28788094/
- Dietary Reference Values for cholinę. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA). 21 April 2016
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9696170/
- https://academic.oup.com/advances/article/7/1/5/4524031
- https://ods.od.nih.gov/factsheets/Choline-HealthProfessional/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3729018/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22483275/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2511054/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11023003/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9265973/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16848706/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7674505/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22071706/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2518394/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9696170/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3676149/
Publikowane informacje mają charakter wyłącznie informacyjny i nie powinny zastępować indywidualnych konsultacji lekarskich. Zaleca się skonsultowanie z lekarzem lub terapeutą przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii. Wydawca nie dąży do nawiązania relacji lekarz-pacjent ze swoimi czytelnikami. Nie bierze również odpowiedzialności za wiarygodność, skuteczność lub prawidłowe stosowanie informacji umieszczonych na stronie, ani za ewentualne problemy zdrowotne wynikające z omówionych terapii.