Molibden – pierwiastek mający wpływ na aminokwasy siarkowe

molibden

Molibden – pierwiastek mający wpływ na aminokwasy siarkowe

Molibden jest niezbędnym pierwiastkiem śladowym dla mikroorganizmów, roślin i zwierząt i ludzi. Odkryty został w 1778 roku przez szwedzkiego chemika Karla Scheele. W układach biologicznych znane są różne metaloorganiczne związki zawierające molibden, które odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu organizmów. Występuje w glebie oraz oceanach w formie związków tlenkowych lub siarczkowych. Jako pierwiastek śladowy, molibden jest potrzebny organizmowi w bardzo małych ilościach, a jego brak może wywierać negatywny wpływ na organizm. Jednak nawet gdy jest dostępny w komórce, molibden pozostaje biologicznie nieaktywny, dopóki nie zostanie związany w kompleks, tworząc kofaktor molibdenowy.

Odkryj produkty zawierające ten składnik:

    Molibden – rola w organizmie. Jakie właściwości ma molibden?

    • Molibden przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu aminokwasów siarkowych.

    W latach pięćdziesiątych XX wieku naukowcy De Renzo EC wraz z zespołem badawczym oraz Richert DA, potwierdzili, że molibden jest pierwiastkiem niezbędnym, odkrywając pierwsze enzymy, które go zawierają. Jakie są funkcje molibdenu w organizmie? Do tej pory u ludzi zidentyfikowano jedynie cztery enzymy zależne od molibdenu: oksydazę siarczynową, oksydazę ksantynową, oksydazę aldehydową i składnik redukujący mitochondrialny amidoksym. W każdym z tych przypadków molibden wiąże się ze złożonym, wielopierścieniowym związkiem organicznym, znanym jako molibdopteryna, tworząc kofaktor molibdenowy, kluczowy dla ich funkcji.

    Oksydaza ksantynowa pełni ważną rolę w katabolizmie puryn, wytwarzając reaktywne formy tlenu. Oksydaza siarczynowa przekształca siarczyn w siarczan, co jest istotne dla rozkładu aminokwasów zawierających siarkę (metioniny i cysteiny). Molibden w tym enzymie odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu aminokwasów siarkowych. Oksydaza aldehydowa bierze udział w metabolizmie substancji czynnych pochodzących ze źródeł zewnętrznych, pomagając utleniać różne substancje, aczkolwiek jej hamowanie, mimo że może się wydawać skuteczne, może wpływać na działanie tych substancji i powodować problemy wątrobowe. Mitochondrialny składnik redukujący amidoksym także bierze udział w metabolizmie substancji czynnych.
    Jaki jest mechanizm działania enzymów? Molibdenowe enzymy funkcjonują dzięki cyklicznemu przechodzeniu molibdenu między stanami utlenienia +4 i +6, co pozwala na przenoszenie atomów tlenu oraz elektronów. Podsumowując, enzymy te odgrywają kluczową rolę w takich procesach jak rozkład puryn, neutralizacja aldehydów i metabolizm aminokwasów zawierających siarkę.

    Źródła molibdenu w diecie

    Molibden pochodzący z diety wykorzystywany jest przez organizm na poziomie 25-80%, a niektóre z publikacji wskazują nawet na wchłanialność do 93%. Po spożyciu rozpuszczalne formy molibdenu są łatwo wchłaniane w żołądku i jelicie cienkim przez organizm. Gdzie występuje molibden? Największe stężenia można znaleźć w nerkach, wątrobie i kościach. Wydalanie molibdenu, głównie przez mocz, przebiega szybko, a jego biologiczny okres półtrwania wynosi od kilku godzin do kilku dni. Obrót molibdenu w organizmie jest znacznie szybszy przy wysokim spożyciu, a wolniejszy, gdy jest go mało.

    W jakich produktach znajduje się molibden? Występowanie molibdenu w pożywieniu zostało zlokalizowane w orzechach oraz zbożach (np. wyroby z mąki pełnoziarnistej), i uważa się je za bardzo dobre źródła molibdenu.
    Najbogatszymi źródłami są rośliny , takie jak kapusta czerwona czy rośliny strączkowe (fasola), mięso oraz produkty mleczne.

    Źródłem molibdenu są także dostępne na rynku preparaty, które sprzedawane są jako suplementy diety, w których w formie proszku z miarką, tabletki lub kapsułki twardej (np. pullulanowej) zamknięta jest porcja dzienna, ułatwiająca właściwe dawkowanie.

    Czy wiesz, że...?

    Molibden, który początkowo mylony był z ołowiem, zawdzięcza swoją nazwę greckiemu słowu "molybdos", które oznacza „podobny do ołowiu”.

    Niedobór molibdenu – objawy, przyczyny i skutki

    Warto nadmienić, że niedobory molibdenu w organizmie zaliczane są do bardzo rzadkich przypadków, ponieważ składnik ten jest obecny w wystarczających ilościach w diecie ludzkiej.

    Biochemiczne nieprawidłowości związane z nabytym niedoborem molibdenu dotyczą przede wszystkim dwóch enzymów zależnych od tego pierwiastka: oksydazy ksantynowej i oksydazy siarczynowej. Gdy brakuje molibdenu, aktywność tych enzymów jest obniżona, co prowadzi do następujących skutków:

    • niska aktywność oksydazy ksantynowej powoduje bardzo niskie poziomy kwasu moczowego w surowicy i moczu, ponieważ enzym ten jest odpowiedzialny za przekształcanie ksantyny w kwas moczowy, kluczowy produkt metabolizmu puryn.
    • niska aktywność oksydazy siarczynowej prowadzi do obniżonych poziomów siarczanów nieorganicznych w moczu, ponieważ enzym ten przekształca siarczyn w siarczan. Jest to istotne dla metabolizmu aminokwasów siarkowych.

    Innymi skutkami niedoborów molibdenu był odczuwalny, uciążliwy dyskomfort głowy, przyśpieszony oddech czy dezorientacja.

    Objawy nadmiaru molibdenu

    Zbyt wysokie stężenie molibdenu w organizmie może hamować jelitowe wchłanianie żelaza i miedzi. Wykazano także, że nadmiar molibdenu powiązany był ze zmniejszonym poziomem testosteronu u mężczyzn, z czym może być powiązana męska płodność.

    Suplementacja molibdenu. Jakie dawkowanie jest zalecane?

    Molidben należy stosować zawsze zgodnie z zaleceniami producenta. Zgodnie z Uchwałą Zespołu do spraw Suplementów Diety maksymalna dzienna dawka molibdenu dla osoby dorosłej w suplementach diety wynosi 350 μg.

    Zalecane dzienne spożycie molibdenu wynosi 50 μg, co stanowi 100 % RWS.

    Aby zaspokoić 100 % RWS, należy spożyć np.

    • 15 g roślin strączkowych
    • 100 g jaj kurzych
    • 27 g wątroby.

    Molibden – jak długo stosować?

    Czas stosowania suplementu diety zawierającego molibden najlepiej skonsultować z lekarzem lub dietetykiem.

    Molibden – po jakim czasie efekty suplementacji będą zauważalne?

    Efekty suplementacji zauważone będą indywidulanie dla każdego organizmu, w zależności od stopnia deficytu tego pierwiastka w organizmie.

    Molibden – skutki uboczne

    Organizm gromadzi molibden, gdy jego spożycie jest niskie, aby utrzymać odpowiedni poziom omawianego pierwiastka. Natomiast, gdy spożycie molibdenu jest zbyt wysokie, nadmiar jest szybko usuwany z organizmu przez mocz, co zapobiega jego gromadzeniu się i potencjalnym skutkom toksycznym.

    Nie zaobserwowano skutków ubocznych po spożyciu ze źródeł żywności [8]. W jednej z analizowanych prac naukowych wskazano, że w Armenii, której gleby obfitują w ten pierwiastek, wysokie spożycie prowadziło do nieprzyjemnego, doskwierającego odczucia w stawach oraz innych objawów, przypominającymi dnę moczanową .

    Molibden – przeciwskazania

    Nie zaleca się stosowania składnika u osób szczególnie wrażliwych jak np. u kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz u dzieci bez uprzedniej konsultacji specjalistycznej.

    Analizowanych badań
    Wskazywało istotny statystycznie pozytywny wpływ na organizm

    Źródła:

    1. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/B9780123694133500896
    2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8302261/
    3. Gawęcki J., Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. PWN, 2010;
    4. „Molybdenum - is it an essential trace metal?”. Naji N. Abumrad. Bull N Y Acad Med. Vol. 60, No. 2, marzec 1984; str. 163–171.
    5. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0955286303001712?via%3Dihub
    6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7572711/
    7. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0168644598000400
    8. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9891606/
    9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5952949/
    10. „Molybdenum Nutriture in Humans”. J. A. Novotny. Journal of Evidence-Based Complementary & Alternative Medicine. 2011. 16(3) 164-168.
    11. https://www.mdpi.com/2218-273X/14/7/869
    12. https://academic.oup.com/jxb/article/73/6/1766/6453386?login=false
    13. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9370521/

    Publikowane informacje mają charakter wyłącznie informacyjny i nie powinny zastępować indywidualnych konsultacji lekarskich. Zaleca się skonsultowanie z lekarzem lub terapeutą przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii. Wydawca nie dąży do nawiązania relacji lekarz-pacjent ze swoimi czytelnikami. Nie bierze również odpowiedzialności za wiarygodność, skuteczność lub prawidłowe stosowanie informacji umieszczonych na stronie, ani za ewentualne problemy zdrowotne wynikające z omówionych terapii.

    Odkryj nasze bestsellery: