Olej z krokosza barwierskiego - właściwości, działanie, przeciwskazania
Olej z krokosza barwierskiego – wsparcie metabolizmu
Olej z krokosza to pozyskiwana z krokosza barwierskiego (Carthamus Tinctorius L., Safflower Seed) oleista ciecz, wytwarzana w procesie tłoczenia na zimno nasion, nie poddawana rafinacji, w celu zachowania dobroczynnych składników pochodzących z rośliny.
Krokosz barwierski należy do rodziny Asteraceae (astrowate), a jego nasiona zawierają około 37% oleju. Krokosz barwierski błędnie nazywany jest szafranem, który należy do rodziny krokusów (Crocus L.). Wykorzystanie krokosza barwierskiego sięga starożytnego Egiptu i Azji, gdzie był stosowany nie tylko jako źródło cennego barwnika, ale również w medycynie ludowej. Występowanie i pochodzenie krokosza barwierskiego pierwotnie wywodzi się z Etiopii, Afganistanu, Iranu i krajów arabskich. Do krajów Europejskich (Włochy, Hiszpania i Francja) i Ameryki Północnej (USA) roślina została sprowadzona między V a XIV wiekiem. Zatem gdzie występuje krokosz? Roślina popularnie rośnie w Stanach Zjednoczonych, Kazachstanie, Turcji i Meksyku, powszechnie jest też uprawiana w Azji, głównie w Chinach i Indiach.
Odkryj produkty zawierające ten składnik:
W jakich produktach występuje olej z krokosza?– Źródła oleju z krokosza
Olej z krokosza jest ceniony za swoje wyjątkowe właściwości i zastosowania w przemyśle spożywczym oraz kosmetycznym. Płatki tej rośliny są bogate w pigmenty, dzięki czemu krokosz wykorzystywany był w barwieniu tekstyliów. W jakich produktach jest olej z krokosza? Znajdziemy go w kosmetykach. Inne produkty bogate w olej z krokosza to suplementy, najczęściej w postaci płynnej (np. w butelce lub w tzw. shotach) lub w kapsułce miękkiej.
Olej z krokosza ze względu na wysokie zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych może przynieść wiele korzyści organizmowi, jednak należy pamiętać, że kluczem do zachowania prawidłowego funkcjonowania organizmu jest prawidłowa, zbilansowana dieta, która pozwoli na przyswajalność składników aktywnych z pożywienia, aby te spełniały swoje funkcje w organizmie.
Czy wiesz, że...?
Sposób w jaki powstaje olej jest kluczowy dla zawartości kwasów tłuszczowych i innych składników w aktywnych w substancji. Metoda tłoczenia na zimno jest jedną z lepszych metod, pozwalającą zachować dobroczynne składniki jak np. błonnik pokarmowy czy białko, które nie ulega denaturacji. Polega ona na metodach fizycznych, opierających się na podnoszeniu ciśnienia bez użycia ciepła. W takim procesie unika się stosowania rozpuszczalników, których pozostałości mogą być obecne po innych metodach, np. ekstrakcji, a brak stosowania wysokich temperatur eliminuje powstawanie szkodliwych substancji, jak kwasy tłuszczowe trans czy polimery oleju.
Właściwości i działanie oleju z krokosza – za co odpowiada olej z krokosza?
- korzystnie wpływa na metabolizm
Olej z krokosza barwierskiego bogaty jest w nienasycone kwasy tłuszczowe, przede wszystkim kwas linolowy i oleinowy, dzięki czemu działanie oleju z krokosza odgrywa kluczową rolę w poprawie metabolizmu. Przeprowadzone badania wykazały, że w oleju z nasion jest aż około 74% kwasu linolowego, należącego do kwasów omega-6, a także wykazano w nim witaminę E i związki karotenoidowe. W nasionach krokosza barwierskiego zawarte są polifenole, fitosterole, flawonoidy, saponiny, kumaryny, polisacharydy i pochodne serotoniny, a także inne substancje fitochemiczne.
Prawidłowo działający metabolizm jest bardzo istotny dla organizmu, ponieważ pozwala uniknąć zaburzeń metabolicznych związanych ze zwiększoną masą ciała, nieprawidłowym poziomem cholesterolu, zbyt wysokim lub zbyt niskim ciśnieniem lub nieprawidłowym poziomem cukru we krwi. Potwierdzono badaniami na szczurach, że zespół metaboliczny wywołany przez fruktozę może być poprawiony dzięki olejowi z krokosza barwierskiego, poprzez mechanizm wpływający na obniżenie nieprawidłowej, zbyt reaktywnej odpowiedzi organizmu na bodźce, a także poprzez działanie przeciwutleniające na wolne rodniki, które mają duże znaczenie w problemach z metabolizmem. Wskazuje się także, że olej i ekstrakt z nasion krokosza może regulować homeostazę śladowych pierwiastków, a także zwiększyć zdolności beta-oksydacyjne wątroby.
Na co pomaga olej z krokosza? Badania wykazują, że olej bogaty w kwas linolowy może korzystnie wpłynąć na metabolizm lipidów prowadząc do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi.
W świetle naukowych dowodów:
W podwójnie ślepym kontrolowanym placebo, randomizowanym badaniu klinicznym, przeprowadzonym na 67 osobach borykających się z zaburzeniami metabolicznymi wykazano, że stosowanie 8 gramów oleju z krokosza barwierskiego przez 12 tygodni spowodowało zmniejszenie obwodu talii, obniżenie poziomu glukozy we krwi na czczo oraz zmniejszenie ciśnienia skurczowego rozkurczowego w porównaniu do placebo [14].
Badanie przeprowadzone na 40-stu kobietach w wieku od 49 do 64 lat, będących po menopauzie wykazało, że stosowanie 20g/ dzień granulowanej herbaty zawierającej 13% ekstrakt z nasion krokosza barwierskiego, po 6 miesiącach stosowania obniżony został poziom peroksydacji lipidów w porównaniu do placebo [11].
Badanie przeprowadzone na 80 szczurach podzielonych na grupy, u których indukowano problemy metaboliczne poprzez podawanie fruktozy wykazało, że olej i ekstrakt z nasion krokosza barwierskiego poprawił parametry metaboliczne poprze działanie przeciwutleniające, regulację homeostazy pierwiastków śladowych oraz zwiększenie zdolności beta-oksydacyjnej wątroby [7].
Olej z krokosza – suplementacja i dawkowanie
Suplementacja oleju z krokosza barwierskiego wskazana jest dla osób, które mają zaburzony metabolizm. Z badania opisanego poniżej wynika, że skuteczność wykazywała 8 gramowa dawka oleju.
Olej z krokosza barwierskiego – po jakim czasie efekty suplementacji będą zauważalne?
W przeanalizowanych badaniach wykazano pozytywne działanie oleju po 12 tygodniach stosowania.
Olej z krokosza barwierskiego – skutki uboczne
Skutki uboczne nie zostały zaobserwowane w żadnym z analizowanych badań.
Olej z krokosza barwierskiego – przeciwskazania
Nie zaleca się stosowania składnika u osób szczególnie wrażliwych jak np. u kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz u dzieci bez uprzedniej konsultacji specjalistycznej.
Aktualnie, w bazie danych PubMed, zawierającej publikacje z obszaru medycyny i nauk biologicznych, zgromadzono ponad 15 badań klinicznych przeprowadzonych na ludziach potwierdzających efekty działania produktów z krokosza barwierskiego.
Źródła:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2988618/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18590590/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9728390/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10319475/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10487106/
- Gawęcki J. (1997): Prawda o tłuszczach. Praca zbiorowa pod redakcją prof. Jana Gawęckiego
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874119331113
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7344433/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6944954/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31292579/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3061265/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0041008X13003682?via%3Dihub
- https://bmcgenomics.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12864-023-09874-5
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874121008199?via%3Dihub
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9459383/
Publikowane informacje mają charakter wyłącznie informacyjny i nie powinny zastępować indywidualnych konsultacji lekarskich. Zaleca się skonsultowanie z lekarzem lub terapeutą przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii. Wydawca nie dąży do nawiązania relacji lekarz-pacjent ze swoimi czytelnikami. Nie bierze również odpowiedzialności za wiarygodność, skuteczność lub prawidłowe stosowanie informacji umieszczonych na stronie, ani za ewentualne problemy zdrowotne wynikające z omówionych terapii.
