Koper włoski - właściwości, działanie, przeciwskazania
Koper włoski – średniowieczne ziele odpędzające złe duchy
Foeniculum vulgare nazywany jest inaczej koprem włoskim jest wieloletnią rośliną zielną, należącą do rodziny baldaszkowatych. Osiąga wysokość od 1 do 2,5 m. Drobno rozcięte liście z końcowymi nitkowatymi segmentami dorastają do 40 cm długości i około 0,5 mm szerokości. Łodygi kopru są puste, a kwiaty przypominają kształtem zielono-żółte, złote parasolki, z cienkimi, długimi na około 4 -10 mm nasionami o cylindrycznym kształcie. Roślina wyglądem przypominająca koperek, kwitnie w lipcu i sierpniu, a nasiona dojrzewają od września do października. Liście i nasiona mają intensywny smak, przypominający anyż, przez co są wykorzystywane w kuchni jako przyprawa.
Odkryj produkty zawierające ten składnik:
Gdzie występuje koper włoski?
Roślina pochodzi z basenu Morza Śródziemnego, występuje w całej Azji, Ameryce Południowej, jest również uprawiany w Europie w Anglii czy Niemczech. Zioło znane było już starożytnym Chińczykom, Hindusom, Rzymianom i Egipcjanom, a w średniowieczu w wigilię przesilenia letniego wieszano go na drzwiach, by chronił dom przed złymi duchami.
Koper włoski źródłem wielu substancji
Koper włoski jest bogaty w związki lotne (m. in. α-pinen, α-tujon, eukaliptol, fenchon, estragol czy anetol) i składniki aktywne, takie jak flawonoidy, związki fenolowe, kwasy tłuszczowe czy aminokwasy. Koper jest także źródłem minerałów (potasu, sodu, wapnia, fosforu czy magnezu), a także witamin (C, B1, B2 czy B3).
Właściwości i działanie kopru włoskiego
- wspomaga wydalanie śluzu przy odkrztuszaniu
- działa spazmaolitycznie i wiatropędnie
Czy wiesz, że...?
W koprze włoskim wykryto około dwudziestu jeden kwasów tłuszczowych, w tym kwasy omega-3? Koper bogaty jest m.in. w kwas kaprylowy, laurylowy, oleinowy, linolowy czy α-linolenowy. Warto wiedzieć, że w liściach stwierdzono wyższą zawartość kwasów omega-3 niż w kwiatostanach.
Rola kopru włoskiego – na co pomaga?
Po przeprowadzonych badaniach in vitro Europejska Agencja Leków opisuje spazmaolityczne działanie produktów z kopru, wpływających na rozluźnienie mięśni gładkich narządów takich jak tchawica, jelito kręte czy macica, dlatego suplementacja koprem włoskim wskazana jest w czasie skurczów. Wskazuje się, że owo ziele może zahamować skurcze jelita krętego występujące spontanicznie. U pacjentek poddawanych zabiegom ginekologicznym spożycie herbaty z kopru włoskiego poprawiło motorykę jelit. Również podczas miesiączki często towarzyszą nieprzyjemne skurcze, wpływające na ogólne samopoczucie. Koper włoski może być stosowany podczas występujących skurczów menstruacyjnych.
Foeniculum vulgare może być suplementowany w przypadku występujących w jelitach gazów, ze względu na wiatropędne działanie. Olejki eteryczne zawarte w koprze włoskim wpływają na regulację motoryki mięśni gładkich jelit, wpływając tym samym na redukcję gazów.
Z uwagi na zawartość lotnych związków w tym np. monoterpenowy fenchon, koper włoski może być stosowany dla wspomagania odkrztuszania. Suplementacja może być pomocna dla osób przebywających w zanieczyszczonym środowisku. Działanie kopru włoskiego polega na stymulacji ruchliwości rzęsek w aparacie oddechowym, co wzmaga transport ciał obcych na zewnątrz. Olejek z ziela stymuluje również skurcz mięśni gładkich w tchawicy, ułatwiając tym samym odkrztuszanie.
W medycynie ludowej koper włoski bardzo często rekomendowany jest dla mam karmiących w celu wzmożenia laktacji. Ze względu na zawartość olejków eterycznych, w tym głównie anetolu, wskazuje się, że pełni rolę galaktogoga, czyli środka wspomagającego laktację poprzez działanie stymulujące i regulujące proces wytwarzania mleka. Dzieje się tak, ponieważ anetol, który ma właściwości fitoestrogenne ma zdolność przenikania do mleka matki. Jeśli matki karmiące piersią lub ich dzieci są uczulone na marchew, seler lub inne rośliny z rodziny Apiaceae, powinny one zachować ostrożność przy stosowaniu kopru włoskiego z uwagi na potencjalną alergenność krzyżową. Ponadto, ze względu na możliwe skutki uboczne, zarówno u matki i dziecka nie powinien być stosowany podczas laktacji.
W świetle dowodów naukowych:
Badanie przeprowadzone na grupie kontrolnej i badanej, której podawano pięć kapsułek po 46 mg kopru włoskiego przez trzy dni od momentu wystąpienia miesiączki, wykazało, że suplementacja ekstraktem z kopru włoskiego może być skuteczna w zmniejszaniu niekomfortowych odczuć towarzyszących miesiączce, co może potwierdzać działanie spazmaolityczne [14].
W Iranie na grupie 60 starszych osób, u których zdiagnozowano problemy czynnościowe związane z rzadkim oddawaniem stolca przeprowadzono podwójnie ślepe, randomizowane badania preparatu ziołowego złożonego z kopru włoskiego i róży damasceńskiej lub glikolu polietylenowego (PEG 4000). Wyniki wskazały poprawę motoryki jelit zarówno w grupie stosującej preparat zawierający m.in. koper włoski jak i w grupie PEG 4000. Istotnym podsumowaniem badania było wskazanie mniejszej liczby skutków ubocznych jak i dłuższego okresu utrzymującego się działania dla preparatu ziołowego [5].
Przeprowadzono badanie na grupie 60 osób w wieku około od 19 do 23 lat. 29 osób stanowiło grupę, której podawano koper włoski w postaci kropli, 30 osób było grupą placebo. Podsumowanie wyników badań wykazuje, że krople z koprem włoskim zmniejszyły nieprzyjemne uczucie towarzyszące skurczom aż o 2 %, co jest porównywalne ze skutecznością popularnie stosowanych środków [7].
W jakim celu zastosować suplementację z kopru włoskiego?
- dla ułatwienia odkrztuszania
- pomocniczo przy wzdęciach i skurczach brzucha
Koper włoski – przeciwwskazania
Nie zaleca się stosowania składnika u osób szczególnie wrażliwych jak np. u kobiet w ciąży i karmiących oraz u dzieci bez uprzedniej konsultacji specjalistycznej.
Podczas stosowania produktów zawierających koper włoski zaleca się unikanie nadmiernego nasłonecznienia i ekspozycji na światło ultrafioletowe.
Baza danych PubMed, która obejmuje artykuły z dziedziny medycyny i nauk biologicznych wskazuje na przeprowadzenie 37 badań klinicznych wraz z metaanalizami produktów z kopru włoskiego na ludziach.
Źródła:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK501793/ z 2023
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S089684460500032X
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1878535212000792
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332220314062 2021
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2095496422000310 2021
- https://www.mdpi.com/2076-3921/12/2/325 2023
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3748568/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4137549/
- Fennel (Foeniculum vulgare Mill): A common Spice with Unique Medicinal Properties. Shahid Akbar. Annals of Complementary and Alternative Medicine. Review Article, published: 07.11.2018
- European Medicines Agency. London, 21.02.2008. Assessment report on Foeniculum vulgare Miller
- https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10942912.2023.2192436 2023
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3331447/pdf/ASL-5-129.pdf
- Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2019 tom 4, nr 1, strony 34–39 Copyright © 2019 Via Medica ISSN 2451–0122. Pierwotna niewydolność jajników — patogeneza, diagnostyka i leczenie Primary ovarian insufficiency — pathogenesis, diagnosis and treatment Gabriela Sosnowska1 , Piotr Laudański2 1 Klinika Perinatologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku 2 Warszawski Uniwersytet Medyczny I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Uniwersyteckie Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka
- https://www.jri.ir/article/268
Publikowane informacje mają charakter wyłącznie informacyjny i nie powinny zastępować indywidualnych konsultacji lekarskich. Zaleca się skonsultowanie z lekarzem lub terapeutą przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii. Wydawca nie dąży do nawiązania relacji lekarz-pacjent ze swoimi czytelnikami. Nie bierze również odpowiedzialności za wiarygodność, skuteczność lub prawidłowe stosowanie informacji umieszczonych na stronie, ani za ewentualne problemy zdrowotne wynikające z omówionych terapii.
