Piperyna - właściwości, działanie, przeciwskazania

Pieprz_piperyna

Piperyna – alkaloid występujący w pieprzu czarnym „królu przypraw”

Piperyna to bioaktywny alkaloid amidowy, który jest głównym składnikiem pieprzu czarnego Piper nigrum L.. Po raz pierwszy wyizolowana została przez Hansa Christiana Ørsteda w 1819 roku. Piperyna zawiera w swojej budowie zasadowe atomy azotu, i jest pochodną piperydyny, których wzory chemiczne przedstawione zostały na rysunku 1. Co ciekawe, piperyna jest krystalicznym związkiem o barwie żółtej.

Piper nigrum L. jest najpowszechniej stosowaną przyprawą, która nazywana jest „królem przypraw” lub „czarnym złotem”. W czasach starożytnych Greków traktowany był jako waluta. Występowanie i uprawy pieprzu zlokalizowane są w rejonach tropikalnych i subtropikalnych np. w Indii, Sri Lance, Indonezji, Chinach, Tajlandii czy Brazylii.

Piperyna i olejki eteryczne zawarte w ziarnach odpowiadają za odczuwanie specyficznego uczucia gryzienia/ostrości towarzyszącego spożywaniu pieprzu. Owoce pieprzu czarnego poza piperyną zawierają również flawonoidy, fenole, terpeny czy np. chalkony.

Odkryj produkty zawierające ten składnik:

    W jakich produktach występuje piperyna? – Źródła piperyny

    Pieprz czarny znajduje zastosowanie jako przyprawa do żywności, środek aromatyzujący, w przemyśle farmaceutycznym, środkach konserwujących, pestycydach, środkach przeciwbakteryjnych, a także przy wyrobach perfum. W jakich produktach jest piperyna? Ekstrakt z Piper nigrum L. standaryzowany na zawartość piperyny stosowany jest w kapsułkach twardych, miękkich, tabletkach czy proszkach jako składnik suplementów diety.

    Źródłem piperyny są rośliny należące do rodziny Piperaceae: pieprz czarny, długi czy biały. Zatem gdzie jest najwięcej piperyny? Co ciekawe, owoc pieprzu czarnego charakteryzuje się najwyższą zawartością piperyny w porównaniu do innych z tego gatunku. Tabela poniżej przedstawia zawartości poszczególnych rodzajów pieprzu w owocu rośliny.

    Na zawartość piperyny w pieprzu wpływać mogą warunki uprawy rośliny np. klimat, miejsce pochodzenia czy sposób suszenia.

    Zawartość piperyny w owocach poszczególnych roślin:

    • Piper nigrum - 1.7 – 7.4%
    • Piper longum - 0.03%
    • Piper chaba - 0.95 – 1.32%
    • Piper guineense - 0.23 – 1.1%
    • Piper sarmentosum - 2.75%

    Czy wiesz, że...?

    Piperyna wykazuje właściwości plejotropowe? Mechanizm ten polega na zdolności do wielokierunkowego działania piperyny, czyli odmiennych reakcji w zależności od czynników z którymi reaguje np. kinazy, cytokiny powodujące zwiększoną negatywną reakcję organizmu na bodźce, czynniki transkrypcyjne, receptory itp.

    Właściwości piperyny – na co pomaga piperyna?

    • wspomaga pracę układu nerwowego
    • wspomaga oddychanie
    • wspomaga pracę wątroby
    • wpływa na trawienie, wspomaga apetyt
    • wpływa na skórę
    • kobiecą płodność
    • wpływa na biodostępność innych substancji
    • ma właściwości przeciwutleniające, wspomaga odporność

    Piperyna wywołuje w organizmie wiele pozytywnych efektów.
    Wzmacnia przyswajalność i biodostępność innych substancji i składników odżywczych poprzez zwiększenie wchłaniania z przewodu pokarmowego lub hamujący mechanizm działania na enzymy metabolizujące, blokując przemianę związków w ich substancje pochodne. Zwiększa wchłanianie np. koenzymu Q10, resweratrolu. Dla przykładu biodostępność kurkuminy z piperyną wzrasta o 2 000 % dzięki tworzeniu kompleksów.

    Poprzez stymulacje enzymów jelitowych i trzustkowych wpływa na poprawę procesów trawienia.
    Badanie in vitro wykazało hamujący wpływ piperyny na reaktywne formy tlenu i wolne rodniki nadając jej właściwości antyoksydacyjne. Działanie to może być skutkiem obecności fenoli i flawonoidów w roślinie.

    Związek ten wywiera pozytywny, stymulujący wpływ na pracę centralnego układu nerwowego. Dzieje się tak również dzięki zachodzącym interakcjom ze związkami podawanymi przy problemach układem nerwowym. Również działanie antyoksydacyjne zapobiega uszkodzeniom nerwów. Wskazuje się, że piperyna może przekraczać barierę krew-mózg zmieniając dynamikę błony i zwiększając przepuszczalność miejsc absorpcji, hamuje enzym monoaminooksydazy (MAO-B), który znajduje się w tkankach nienerwowych.

    W modelu mysim, u których wywołano zwiększoną negatywną odpowiedź na bodźce w błonie śluzowej macicy wywołane przez bakterie Staphylococcus aureus wykazano, że piperyna znacząco złagodziła wywołany stan.

    • W randomizowanym badaniu klinicznym potwierdzonym podwójnie ślepą próbą, w którym udział brały osoby w wieku 20 – 75 lat poddawane hemodializie podawano 3g kurkumy lub 3g kurkumy w połączeniu z 2 mg piperyny dziennie przez okres 12 tygodni. Wykazano, że dodatek piperyny wykazał lepsze wyniki w zakresie zmniejszenia poziomu dialdehydu malonowego i ferrytyny, co może być korzystne w modulowaniu stanu oksydacyjnego [16].

    • W badaniu in vivo wykazano, że piperyna zwiększa biodostępność resweratrolu [19].

    • Przeprowadzone badanie in vitro wykazało działanie hamujące lub wygaszające reaktywne formy tlenu lub wolne rodniki przez piperynę, wpływając na działanie antyoksydacyjne [1].

    • Czarny pieprz i piperyna wpływają na zmniejszenie peroksydacji lipidów, co wykazano w badaniach in vivo [1].

    Piperyna – suplementacja i dawkowanie

    Działanie zwiększające biodostępność innych składników wykazano przy dawce 2 mg piperyny.

    Piperyna – jak długo stosować?

    W opisanej publikacji, w której wykazano pozytywny wpływ piperyny, efekty suplementacji były zauważalne po upływie 12 tygodni.

    Piperyna – skutki uboczne. Czy nadmiar piperyny w organizmie jest możliwy?

    Piperyna może powodować podrażnienie żołądka. Bardzo wysokie dawki mogą negatywnie wpływać na męski układ rozrodczy, ponieważ w badaniach na gryzoniach wykazano hamujący wpływ na spermatogenezę, jednak stosując suplementy zgodnie z zaleceniami i od zaufanych producentów nie powinniśmy obawiać się przedawkowania. Warto wiedzieć, że wchłanianie piperyny po podaniu doustnym czy dootrzewnym osiąga 97%, pozostałe 3% wydalane jest wraz z kałem.

    Piperyna – przeciwskazania

    Nie zaleca się stosowania składnika u osób szczególnie wrażliwych jak np. u kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz u dzieci bez uprzedniej konsultacji specjalistycznej.

    Biorąc pod uwagę zwiększanie bioaktywności niektórych substancji, może ona spowodować zbyt wysokie stężenie przyjmowanych leków we krwi, w związku z czym przed zastosowaniem suplementu diety z piperyną należy skonsultować przyjmowane leki ze specjalistą.

    Baza danych PubMed, która obejmuje artykuły z dziedziny medycyny i nauk biologicznych wskazuje na przeprowadzenie blisko 60 badań klinicznych produktów zawierających piperynę na ludziach.

    5
    Analizowanych badań
    4
    Wskazywało istotny statystycznie pozytywny wpływ na organizm

    Źródła:

    1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17987447/
    2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23625885/
    3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27671817/
    4. „A Review on Therapeutic Potential of Piper nigrum L. (Black Pepper): The King of Spices” Z. A Damanhouri, A. Ahmad. August 2014 Medicinal & Aromatic Plants 3(3):161
    5. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2590098620300142
    6. https://behavioralandbrainfunctions.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12993-015-0059-7
    7. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0165206
    8. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31566028/
    9. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2405844021009877
    10. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/17425255.2019.1672658
    11. https://www.mdpi.com/2076-3921/12/5/1089
    12. Neuroprotective Effects of Black Pepper and Its Bioactive Compounds in Age-Related Neurological Disorders. Rengasamy Balakrishnan, Azam Shofil, In-Su Kim, Dong-Kug Choi. Agnind and Disease. Volume 14, Number 3; 750-777, June 2023
    13. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0141813016323182?via%3Dihub
    14. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10215410/
    15. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814620327072
    16. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0891584922009704?via%3Dihub
    17. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8796742/
    18. https://link.springer.com/article/10.1007/s00535-013-0920-0
    19. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3295233/
    20. G. Shoba, D. Joy, T. Joseph i wsp. Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers. Planta Med 1998; 64(4):353-6
    21. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27293467/

    Publikowane informacje mają charakter wyłącznie informacyjny i nie powinny zastępować indywidualnych konsultacji lekarskich. Zaleca się skonsultowanie z lekarzem lub terapeutą przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii. Wydawca nie dąży do nawiązania relacji lekarz-pacjent ze swoimi czytelnikami. Nie bierze również odpowiedzialności za wiarygodność, skuteczność lub prawidłowe stosowanie informacji umieszczonych na stronie, ani za ewentualne problemy zdrowotne wynikające z omówionych terapii.

    Odkryj nasze bestsellery: