Antyoksydanty w kosmetykach – działanie i wpływ na skórę

Badania wykazały, że ponad 80% Polaków spożywa zbyt mało wody, a co 10 w ogóle jej nie pije!To alarmujące dane, ponieważ woda jest dla nas niezwykle istotna - stanowi jeden z sześciu podstawowych składników pokarmowych. Jej odpowiednia podaż wpływa na prawidłowe działanie całego organizmu (w tym na utrzymanie poprawnych funkcji fizycznych i poznawczych i oraz właściwą regulację temperatury organizmu). Nie jest to również obojętne dla pracy układu moczowego, a w szczególności funkcjonowania nerek oraz wsparcia sprawnej pracy układu pokarmowego. Z badań wynika, że po wodę sięgamy dopiero wtedy, gdy odczujemy pragnienie. To zdecydowanie za późno! Pragnienie świadczy już o odwodnieniu organizmu. Według ekspertów, na takim etapie jednorazowe wpicie znacznej ilości wody niewiele zmieni - wodę powinniśmy spożywać regularnie, w mniejszych ilościach, przez cały dzień. Zbudowanie takiego nawyku pozwoli utrzymać nawodnienie organizmu na odpowiednim poziomie. Czy wiesz że…Ciało człowieka składa się z 55% do 65% wody?Dwie trzecie tej wody znajduje się wewnątrzkomórkowo, a jedna trzecia pozakomórkowo.Czy czysta woda to najskuteczniejszy sposób na nawodnienie?Wiele osób przekonanych jest, że wypicie rekomendowanej ilości czystej wody to optymalny sposób nawodnienia organizmu.Niestety, większość wody dostępnej w marketach zawiera śladowe ilości minerałów kluczowych do utrzymania równowagi wodno-elektrolitowej. Również filtry domowe zubożają wodę w te istotne składniki. Minerały takie jak magnez czy potas odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu równowagi płynów zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz naszych komórek. sód Sód reguluje ilość wody napływającej i opuszczającej komórki. Wypicie w krótkim czasie dużej ilości czystej wody może znacząco obniżyć stężenie sodu. W jaki więc Więc w jaki sposób najlepiej się nawadniać? Warto wprowadzić rozwiązanie, które ułatwi nam to zadanie. A jest nim spożywanie roztworów elektrolitów - hipotoników.Czym są elektrolity i jakie korzyści zapewniają? Elektrolity to substancje, które po rozpuszczeniu w wodzie mają ujemny lub dodatni ładunek elektryczny. Nasze komórki wykorzystują je do skurczu mięśni. Dzięki swoim właściwościom elektrolity pomagają organizmowi regulować reakcje chemiczne, utrzymywać równowagę między płynami wewnątrz i na zewnątrz komórek.Najpopularniejsze elektrolity to sód, chlor, potas, wapń, magnez, wodorowęglan a także cytrynian czy fosfor. Roztwory elektrolitowe możemy podzielić na 3 główne grupy: izotoniki, hipertoniki i hipotoniki. Czym się charakteryzują i co je różni?Hipotonik, hipertonik czy izotonik ?Aby wyjaśnić te zagadnienia, nie sposób pominąć pojęcia osmolalności. Termin ten określa stężenie substancji rozpuszczonych w 1 kg roztworu (wody). Warto zwrócić uwagę, że płyny ustrojowe organizmu w stanie fizjologicznym wykazują osmolalność w przedziale 280–295 mOsm/kg H2O. W zależności od wartości osmolalności spożywanego roztworu czy wody, możemy osiągnąć różny efekt nawodnienia . Izotoniki utrzymują równowagę w nawodnieniu. W uproszczeniu: tyle samo wody zyskujemy, co tracimy. Parametr osmolalności zbliżony jest wówczas do fizjologicznego (ok. 295 mOsm/kg H2O).Hipertoniki charakteryzują się z kolei wyższą osmolalnością niż płyny ustrojowe (ponad 300 mOsm/kg H2O). Ich główną funkcją jest uzupełnianie strat elektrolitów i energii w przypadku bardzo intensywnego wysiłku fizycznego. Nie mają jednak silnych właściwości nawadniających. Jeśli zależy nam na maksymalnym nawodnieniu organizmu - warto wybrać hipotoniki. Są to roztwory o niższym stężeniu elektrolitów (poniżej 280 mOsm/kg H2O) niż te występujące wewnątrz komórek, co powoduje, że woda zaciągana jest do ich wnętrza i prowadzi do skuteczniejszego nawodnienia.Hipotoniki bardzo dobrze sprawdzą się w trakcie upałów, gdy przebywamy długo w suchych – klimatyzowanych lub ogrzewanych pomieszczeniach oraz w czasie umiarkowanych aktywności fizycznych (np. bieganie, jazda na rowerze, fitness) nieprzekraczających godziny. Czy cukier w roztworach elektrolitowych jest konieczny?Obecność cukru w roztworach elektrolitowych niesie ze sobą wymierne korzyści. Dlatego zanim zanegujemy jego obecność w produkcie, warto uświadomić sobie, że jest składnikiem funkcyjnym, który w jelicie cienkim ułatwia wchłanianie sodu, a tym samym wody.Ludzkie jelito cienkie wyposażone jest w tzw. kotransportery sodowo-glukozowe SGLT1, które są krytyczne dla równowagi sodu, cukrów i wody w komórkach. Ich aktywność regulowana jest m.in. przez stężenie glukozy, dlatego dostarczenie cukru w roztworze elektrolitowym przyczyni się do efektywniejszego i szybszego nawodnienia organizmu.Dlaczego nawodnienie jest tak ważne i czym może skutkować odwodnienie?Woda stanowi ponad połowę składu naszego organizmu, więc jej utrata nie jest obojętna dla fizjologii. Utrata zaledwie 2% wody z całkowitej masy ciała, niesie za sobą negatywne konsekwencje dla sprawności fizycznej, wzrokowo-ruchowej, psychomotorycznej i poznawczej. Kiedy utrata płynów przekroczy 4% możemy spodziewać się mniejszej wydolności fizycznej, zaburzeń koncentracji, bólów głowy, drażliwości, senności, wzrostu temperatury ciała i częstości oddechu. Jeśli deficyt przekroczy 8% - może dojść nawet do śmierci. Uważnie obserwując swój organizm, możemy szybko zauważyć spadek efektywności naszych treningów czy koncentracji i w porę zareagować sięgając po elektrolity.Czy wiesz że…Na odwodnienie szczególnie wrażliwe są niemowlęta? Ich dzienna utrata wody może stanowić nawet 15% całkowitej masy ciała. Drugą grupą, narażoną na to nie w mniejszym stopniu, są seniorzy (ze względu na upośledzone uczucia pragnienia). O odwodnieniu organizmu mówimy gdy nastąpi nadmierna utrata całkowitej wody w organizmie. Stan ten często powiązany jest z zaburzeniami gospodarki elektrolitowej.Jesteśmy narażeni na 3 typy odwodnienia:I. Hipertoniczne: występuje, gdy z płynów pozakomórkowych traci się więcej wody niż sodu. Narażone są na nie m.in osoby, które mają osłabione lub zaburzone pragnienie, np. osoby starsze.II. Hipotoniczne występuje, gdy proporcja utraconego sodu jest większa niż proporcja utraconej wody. Jest to odwodnienie charakterystyczne przy poparzeniach lub osób przyjmujących leki moczopędne. III. Izotoniczne wynika z proporcjonalnej utraty wody i sodu. Jest charakterystyczne w trakcie biegunki, podczas której następuje utrata soli i wody w równych proporcjach.Do odwodnienia prowadzi m.in.:• zbyt mała ilość spożywanej wody,• duża ilość wydzielanego potu,• spożywanie alkoholu ,• dializy,• biegunki,• częste wymioty,• leki moczopędne .Jakie są objawy odwodnienia?• bóle i zawroty głowy,• suchość skóry,• suchość śluzówek,• senność,• zaparcia,• mniejsze ilości oddawanego moczu.Konsekwencje odwodnieniaIstnieją dowody naukowe, które wskazują nawyk regularnego picia wody jest powiązane z poprawną pracą układu moczowego i nerek. Kamica moczowa występuje nawet u 10% populacji, a ryzyko jej nawrotów w ciągu całego życia sięga aż do 80%. Rozwiązaniem może być zwiększenie podaży wody. Badanie zdrowych ochotników wykazało, że spożycie dodatkowego 1,3 l. płynu wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem krystalizacji, a tym samym redukuje przykre doświadczenia nerkowe. Kolejną bardzo popularną, a nieoczywistą, konsekwencją odwodnienia są zaparcia. Wiele danych literaturowych wskazuje, że równowaga płynów jest konieczna do utrzymania regularnej czynności jelit. Również praktyka dietetyków pokazuje, że jest to niezwykle istotny element. Liczne doniesienia naukowe sugerują, że przewlekłe odwodnienie może być powiązane z zaparciami, zwłaszcza u osób starszych. W wyniku odwodnienia organizm pobiera więcej płynów ze stolca, co sprawia, że staje się on trudniejszy do wydalenia. Dlatego warto pamiętać, że odpowiednie nawodnienie jest ważne również dla zdrowej motoryki jelit.Nie możemy zapominać również o układzie nerwowym i naszym centrum dowodzenia - mózgu. Nawodnienie jest kluczowe dla jego poprawnego i wydajnego funkcjonowania. Odwodnienie powiązane jest z bólami głowy i zaburzeniami funkcji poznawczych. Mimo że dowody naukowe nie zawsze są w tej kwestii jednoznaczne, to wiele osób obserwuje , że odczuwaodczucie dyskomfortu gdy zapomni o odpowiedniej ilości wody w ciągu dnia lub, wieczorem. lub kolejnego dnia rano. Jeżeli więc zdarzają Ci się bóle głowy których przyczyna nie jest uchwytna - spróbuj zadbać o lepszą jakość nawodnienia. Ile wody powinniśmy wypić w ciągu dnia?Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna - utrata wody w trakcie dnia jest kwestią indywidualną i wpływa na nią wiele czynników, m.in. ilość oraz intensywność aktywności fizycznej, klimat w którym funkcjonujemy czy nasz stan fizjologiczny. Uśredniając wszelkie dane, Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności zaleca dzienne spożycie płynów na poziomie:• 2,5 L dla mężczyzn • 2,0 L dla kobietW 2017 roku określono również normy spożycia wody dla populacji Polski na poziomie wystarczającego spożycia: * woda pochodząca z napojów i produktów spożywczych.Źródło: Normy żywienia dla populacji Polski. Mirosław Jarosz. 2017.Jednak powyższe wytyczne opierają się na ograniczonych dowodach dlatego polecamy obserwowanie organizmu i nie dopuszczanie do uczucia wzmożonego pragnienia, nawet gdy przekroczymy wskazane ilości wody.Czy nadmiar wody może mi zaszkodzić?Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto przywołać znany cytat Paracelsusa: „Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną”. Jak się okazuje, nawet nadmiar wody może być dla nas niekorzystny. Na przykład wśród osób intensywnie uprawiających sport, duża ilość wypitej wody może prowadzić do obniżenia stężenia sodu we krwi i zaburzyć tym samym równowagę elektrolitową. Dlatego bardzo dobrym rozwiązaniem będzie nawadnianie się roztworem elektrolitowym, zamiast czystej wody. Warto jednak podkreślić, że u zdrowych osób skutki nadmiernego spożycia płynów występują bardzo rzadko. Nasz organizm ma zdolność usuwania nadmiaru wody i utrzymania bilansu wodnego. Ryzyko może pojawić się przy jednorazowym spożyciu dużych ilości płynów, które przekracza maksymalną możliwość wydalania wody przez nerki (tj. 0,7–1,0 l/ godz.).Ile wody znajduje się w jedzeniu?Warto wiedzieć, że nie tylko płyny są źródłem nawodnienia. Zdrowa dieta dostarcza wody również z warzyw i owoców. Warzywa zawierają do 95%, a owoce do 87% wody.Jej istotnym źródłem jest także mleko i napoje mleczne- nawet do 89%.Wydawałoby się, że równowaga wodno-elektrolitowa jest sprawą prozaiczną, a jednak wielu z nas nie nawadnia się wystarczająco. Niestety picie czystej wody, często przefiltrowanej, może okazać się niewystarczające. Zwracaj uwagę nie tylko na ilość ale również jakość płynów. Jeżeli obserwujesz pierwsze objawy odwodnienia, masz obniżone uczucie pragnienia lub po prostu nie masz nawyku regularnego picia wody, polecam sięgnąć po hipotoniki PURE HYDRATION, które dostarczą nawet 3x szybszego nawodnienia niż czysta woda. Źródła:https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555956/https://academic.oup.com/nutritionreviews/article/73/suppl_2/97/1930742?login=falsehttps://www.wodadlazdrowia.pl/pl/1017/0/odwodnieni-polacy.htmlhttps://www.healthline.com/health/dehydrationhttps://academic.oup.com/nutritionreviews/article/73/suppl_2/97/1930742?login=falseGanio MS, Armstrong LE, Casa DJ, McDermott BP, Lee EC, Yamamoto LM, Marzano S, Lopez RM, Jimenez L, Le Bellego L, Chevillotte E, Lieberman HR.Br J. Nutr. 2011 listopad;106(10):1535-43. doi: 10.1017/S0007114511002005. Epub 2011, 7 czerwca. PMID: 21736786https://www.nationalacademies.org/news/2004/02/report-sets-dietary-intake-levels-for-water-salt-and-potassium-to-maintain-health-and-reduce-chronic-disease-riskhttps://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/21790-electrolyteshttps://www.who.int/publications/i/item/WHO-FCH-CAH-06.1Davy BM, Dennis EA, Dengo AL, Wilson KL, Davy KP. Spożycie wody zmniejsza spożycie energii podczas posiłku śniadaniowego u otyłych osób starszych. J Am Diet Assoc. lipiec 2008;108(7):1236-9. doi: 10.1016/j.jada.2008.04.013. PMID: 18589036; PMCID: PMC2743119https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17228036/https://www.who.int/publications/i/item/WHO-FCH-CAH-06.1https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5445139/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24416202/https://academic.oup.com/nutritionreviews/article/73/suppl_2/97/1930742https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6315424/Normy żywienia dla populacji Polski. Mirosław Jarosz. 2017Normy żywienia dla populacji Polski. Mirosław Jarosz. 2020https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10342062/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10385929/Czy istnieje wada elektrolitów gdy się nie ćwiczy?Warto pamiętać, że w skład elektrolitów często wchodzi sód oraz minerały takie jak magnez i potas, które tracimy wraz z potem np. w trakcie aktywności fizycznych. Zarówno ich niedobór, jak i nadmiar może być niekorzystny dla organizmu. Nadmierne spożywanie soli może prowadzić do zatrzymania wody w organizmie i obrzęków oraz nadciśnienia tętniczego. Nadwyżka potasu u osób zdrowych usuwana jest przez nerki, natomiast u osób z chorobami nerek jego nadmiar również może prowadzić do komplikacji z sercem. Podobna sytuacja ma miejsce w kontekście magnezu, gdy jego nadmiar może negatywnie wpłynąć na mięśnie. Nadwyżka tego minerału jest jedna bardzo sporadyczna.[źródło Jarosz]

Chcesz skutecznie wzmocnić odżywcze działanie ulubionego napoju lub koktajlu? Dodaj do niego dopasowany do Twoich potrzeb suplement w wygodnej formie proszku. Sprawdź, jak zrobić to szybko i wygodnie z pysznymi przepisami od formeds!

Dlaczego myśląc o ciąży od razu nasuwa się suplementacja kwasu foliowego? Jak ważna jest rola kwasu foliowego w ciąży dla jej prawidłowego przebiegu? Jak długo brać kwas foliowy w ciąży? Kiedy zacząć zażywać kwas foliowy? Na te i inne pytania odpowiemy w artykule.Spis treści:Kwas foliowy- właściwości i działaniePo co kobiecie kwas foliowy w ciąży?Jaka jest rekomendowana dawka kwasu foliowego w ciąży?Kwas foliowy a planowanie ciążyJaki kwas foliowy stosować?W czym jest kwas foliowy?- Źródła kwasu foliowego w pożywieniu?Nadmiar i niedobór kwasu foliowego w ciążyKwas foliowy, znany także pod nazwami: folacyna, kwas listny, witamina B9, witamina B11, czy witamina M. Jest to organicznym związek chemicznym, należący do grupy witamin B rozpuszczalnych we wodzie. Czysty kwas foliowy występuje jedynie w formie syntetycznej. W pożywieniu natomiast występuje w postaci folianów, dlatego nazwa ta właściwa jest dla całej grupy związków. Poza śladowymi ilościami powstającymi przy udziale mikroflory jelitowej, nasz organizm nie jest zdolny do wytwarzania kwasu foliowego, w związku z czym musi on być dostarczony wraz z pożywieniem. Kwas foliowy- właściwości i działanie:• Bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych, które są podstawowym składnikiem DNA człowieka. • Wraz z witaminą B12 pełni podstawową funkcję w procesach wzrostu, rozwoju i rozmnażania komórek. • Uczestniczy w regulacji, tworzeniu i dojrzewaniu erytrocytów (czerwone krwinki) • Bierze udział w procesie przekształcania homocysteiny do metioniny. • Uważany jest za czynnik, który może zmniejszać ryzyko rozwoju nowotworów. • W trakcie ciąży zapobiega uszkodzeniu cewy nerwowej, z której kształtuje się rdzeń kręgowy i mózg płodu,• Niedobór kwasu foliowego pojawia się bardzo często w okresie ciąży, gdyż zapotrzebowanie na tą witaminę mimo zbilansowanej diety wzrasta wówczas dwukrotnie. Kwas foliowy niezbędny jest do powstawania i wzrostu komórek rozwijającego się płodu. Po co potrzebny jest kwas foliowy kobiecie w ciąży?W trakcie ciąży bardzo ważny jest moment kształtowania cewy nerwowej, z której rozwija się później mózg i rdzeń kręgowy dziecka. Niezamknięcie się cewy nerwowej prowadzi do powstawania wad rozwojowych. Obliczono, że suplementacja kwasem foliowym w trakcie ciąży zmniejsza ryzyko występowania wad cewy nerwowej o 70%. Do wad cewy nerwowej zalicza się deformacje czaszki (bezmózgowie, bezczaszkowie, przepuklina mózgowa) oraz deformacje kręgosłupa (rozszczep kręgosłupa, przepuklina oponowa lub oponowo-rdzeniowa). Niedobór może grozić też wadami serca, rozszczepem warg i podniebienia. Częstość WCN w Polsce wynosi 2-3 na 1000 urodzeń. Wady wrodzone OUN są drugą, co do częstości przyczyną zgonów noworodków z powodu wad wrodzonych. Polska jest w czołówce krajów o największym w Europie współczynniku zgonów z powodu wrodzonych wad cewy nerwowej.Ile kwasu foliowego w ciąży należy stosować?Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników: • kwas foliowy w okresie przedkoncepcyjnym dawka: 0,4 mg kwasu foliowego + 0,4 mg 5-MTHF/dzień• kwas foliowy w ciąży dawka do 12 tc.: 0,8 mg 5-MTHF/dzień • kwas foliowy w ciąży dawka po 12 tc.: 0,8 mg 5-MTHF/dzień • kwas foliowy w czasie połogu i podczas karmienia piersią dawka: 0,8 mg 5-MTHF/dzieńIstnieją przypadki, gdy dawka kwasu foliowego musi być wyższa. Ustala ją wtedy indywidualnie lekarz ginekolog.• Grupa pośredniego ryzyka: ciąża bliźniacza, wskaźnik BMI rodzącej powyżej 30, anemia megaloblastycznością, hiperhomocysteinemia• Grupa wysokiego ryzyka: kobiety z padaczką, kobiety u których w poprzednich ciążach stwierdzono wady cewy nerwowejDo którego tygodnia ciąży trzeba brać kwas foliowy, czy może kwas foliowy trzeba brać do końca ciąży?Wcześniejsze zalecenia dotyczące suplementacji kwasem foliowym skupiały się na okresie krytycznym dla prawidłowego zamykania cewy nerwowej dziecka, mającego miejsce w I trymestrze ciąży. Najnowsze rekomendacje z 2024 r. zalecają kontynuowanie suplementacji przez cały okres ciąży i rozciągnięcie go, aż do momentu zakończenia karmienia piersią. Badania wskazują szereg korzyści z kontynuowania podaży folianów przez cały okres ciąży, połogu i karmienia piersią zarówno dla matki i dziecka. Kwas foliowy dla płodu jest istotny w procesach takich jak podziały komórkowe, wzrost tkanek, produkcja białek, kwasów nukleinowych, ale także kształtowania się całego układu nerwowego dziecka oraz produkcji neurotransmiterów. Odpowiednia podaż obniża też ryzyko przedwczesnego porodu, zaś przyjmowanie witaminy B9 przez noworodka z mlekiem matki zapobiega anemii. Kwas foliowy- kiedy brać?Rano czy wieczorem? Na czczo czy po jedzeniu? Nie ma to znaczenia, bowiem na wchłanianie kwasu foliowego nie wpływa pora przyjmowania. Warto pamiętać jednak o regularnej suplementacji i dodatkowych witaminach, które są niezbędne dla prawidłowego przebiegu szlaku folianów tj.: witamina B12, witamina B6 i cholina.Kwas foliowy- planowanie ciążyZmiany hormonalne, które zachodzą w organizmie przyszłej matki ograniczają wchłanianie niektórych substancji, przez co trudne staje się pokrycie ich dziennego zapotrzebowania mimo zdrowej i zbilansowanej diety. Odpowiednia podaż niektórych z nich będzie ważna przed ciążą i na jej początku, dlatego warto zwrócić na nie uwagę w kontekście planowania poczęcia. Eksperci PTGP zapewniają, że odpowiednia podaż witamin, makro i mikroelementów ma pozytywny wpływ na rozwój płodu i zdrowie przyszłej matki.Obowiązujące rekomendacje PTGP z 2014 r. wskazują na konieczność suplementacji kwasu foliowego, jodu, witaminy D3, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych i żelaza w okresie ciąży oraz konieczność suplementacji kwasu foliowego, jodu i witaminy D3 u kobiet które te ciąże planują, dzięki temu szanse na zdrowe potomstwo znacznie wzrastają. Więc czy warto brać kwas foliowy przed ciążą? Zdecydowanie tak- Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca suplementację aktywną formą 5-MTHF przez okres co najmniej 3 miesięcy przed planowaną ciążą, a potem kontynuowane przez całą ciążę i okres karmienia piersią.Jaki kwas foliowy w ciąży stosować?Syntetyczny kwas foliowy oraz foliany zawarte w żywności, by mogły być wykorzystane przez organizm, muszą zostać przekształcone w aktywny L-metylofolian. Przekształcenie to odbywa się na drodze wielu procesów enzymatycznych, przy czym finalny etap wiąże się z udziałem enzymu reduktazy (MTHFR). U niektórych osób występuje genetyczny niedobór reduktazy metylenotetrahydrofolianowej. Wtedy suplementacja kwasem foliowym może okazać się nieefektywna, zaś alternatywą jest podawanie aktywnej formy l-metylofolianu. Metafolina jest najbardziej zredukowaną forma kwasu foliowego, to forma aktywna, która trafia bezpośrednio do krwioobiegu. Szacuje się, że około 50% populacji w Polsce może mieć obniżoną aktywność enzymu biorącego udziału w przemianie kwasów foliowych. W najnowszych wytycznych możemy zaobserwować zmianę stanowiska PTPIG w kierunku zastąpienia kwasu foliowego jego aktywną formą. Kluczowymi zaletami formy 5-MTHF jest jej wysoka biodostępność, brak górnych tolerowanych poziomów spożycia, nie maskuje niedoborów witaminy B12 oraz fakt, że jest to forma, która naturalnie występuje w osoczu i w erytrocytach oraz osoczu pępowinowym.W czym jest kwas foliowy? Źródła kwasu foliowego w pożywieniu:• warzywa: sałata, szpinak, brokuły, kapusta, kalafior, brukselka, szparagi, bób, zielony groszek, buraki, pomidory,• ziarna, orzechy, pełnoziarniste pieczywo,• owoce cytrusowe, np. pomarańcze,• produkty pochodzenia zwierzęcego: wątroba, jaja, sery,• drożdże.Zarówno kwas foliowy jak i jego pochodne są wrażliwe na wysoką temperaturę, promienie UV, utlenianie i pH środowiska. Długotrwałe przechowywanie produktów spożywczych oraz proces ich obróbki wpływają negatywnie na ilość i przyswajalność kwasu foliowego. Dlatego tak ważne jest uzupełnienie diety o kwas foliowy w postaci odpowiednich suplementów. Nadmiar i niedobór kwasu foliowegoNiedobór kwasu foliowegoGłównymi przyczynami niedoboru kwasu foliowego i jego pochodnych są przed wszystkim: niedostateczna podaż w pożywieniu, zwiększone zapotrzebowanie (np. ciąża, laktacja), problemy z układem pokarmowym ((np. Choroba Leśniewskiego-Crohna, celiakia, wrzodziejące zapalenie jelita grubego), zaburzenia przemian biochemicznych kwasu foliowego jako skutek mutacji w obrębie enzymu reduktazy MTHFR lub jako skutek interakcji z niektórymi lekami stosowanymi w terapii różnych chorób. Do niedoboru kwasu foliowego może prowadzić też stosowanie antykoncepcji hormonalnej.Objawy niedoboru kwasu foliowego:• mrowienie i drętwienie kończyn• problemy z pamięcią i koncentracją• obniżony nastrój• stany psychotyczne lub depresyjne• zaburzenia wzroku i mowy• problemy ze stabilnością chodu• stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej• przebarwienia na paznokciach• osłabienie i zmęczenie• uciążliwe bóle głowy• blada cera• kołatanie serca• skrócenie oddechu• zahamowanie wzrostu u dzieciSkutki niedoboru witaminy B9: Lekceważące podejście do objawów świadczących o niedoborze witaminy B9 może prowadzić do schorzeń takich jak niedokrwistość megaloblastyczna, zaburzenia płodności, problemy z układem pokarmowym i układem krążenia, osteoporoza, miażdżyca i związane z nią dysfunkcje układu sercowo- naczyniowego czy nawracające stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej, a u płodu powstawanie wad cewy nerwowej oraz zaburzeń w działaniu układu nerwowego.Nadmiar kwasu foliowego:Objawy zbyt dużych dawek kwasu foliowego:• stany depresyjne• bezsenność• rozdrażnienie • zaburzenia żołądkowo-jelitoweCzy można przedawkować kwas foliowy?Górny bezpieczny poziom spożycia nieaktywnego kwasu foliowego (kwas pteroilomonoglutaminowy) wynosi 1mg/dzień. Nadmiar nieaktywnej formy może wiązać się z potencjalnie szkodliwym wypływem na płód, jak również może maskować pierwszy objaw niedoboru witaminy B12 jakim jest niedokrwistość megaloblastyczna. WażneDo kiedy brać kwas foliowy? zaleca się suplementację kwasem foliowym kobietom planującym ciążę minimum 3 miesiące przez planowanym poczęciem, kontynuowanie jej przez całą ciążę i okres karmienia piersiąIle kwasu foliowego przed ciążą? 0,4 mg kwasu foliowego + 0,4 mg 5-MTHF/dzieńKwas foliowy do 12 tc: 0,8 mg 5-MTHF/dzieńKwas foliowy po 12 tc., w czasie połogu i w okresie karmienia piersią dawka: 0,8 mg 5-MTHF/dzieńJaki kwas foliowy w ciąży? zalecaną formą przez PTPIG są foliany Pozytywny wpływ na wchłanianie kwasu foliowego mają: witamina B6, witamina B12, cholinaPodsumowanieKwas foliowy jest niezwykle ważnym składnikiem diety, który przyczynia się do prawidłowego wzrostu i dojrzewania płodu. Warto dbać o regularne spożywanie produktów bogatych w kwas foliowy i pamiętać o prawidłowej suplementacji, ponieważ nawet przy zdrowej diecie podaż tej witaminy jest niewystarczająca do zbilansowania potrzeb przyszłej matki.Bibliografia1. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania witamin i mikroelementów u kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących, Ginekol Pol. 2014, 85, 395-399.2. Seremak-Mrozikiewicz A., Bomba-Opoń D., Drews K., Kaczmarek P., Wielgoś M., Sieroszewski P., Stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie suplementacji aktywnych folianów, choliny i witamin B6 i B12 w okresie przedkoncepcyjnym, ciąży i połogu; 20243. Bomba-Opoń D., Hirnle L., Kalinka J., Seremak-Mrozikiewicz A., Suplementacja folianów w okresie przedkoncepcyjnym, w ciąży i połogu. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017, 2(5): 210-2144. Czeczot H., Kwas foliowy w fizjologii i patologii, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 20085. Czyżewska-Majchrzak Ł., Paradowska P., Skutki niedoboru i ryzyko suplementacji folianów w diecie, Nowiny Lekarskie 20106. Kapka-Skrzypczak L., Niedźwiedzka J., Skrzypczak M., Wojtyła A., Kwas foliowy – skutki niedoboru i zasadność suplementacji, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2012, 18(1): 65-697. Moczulska H., Pesz K., Gach A., Borowiec M., Sieroszewski P., Sąsiadek M., Jakubowski L., Wielgoś M., Stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka i Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w sprawie zlecania i interpretacji wyników badań pod kątem wariantów genetycznych w genie MTHFR, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 20178. Sikorska-Zimny K., Występowanie oraz wpływ kwasu foliowego na organizm ludzki, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 20139. KWAS FOLIOWY – ROLA I ZASADNOŚĆ SUPLEMENTACJI U RÓŻNYCH GRUP PACJENTÓW. mgr farm. Joanna Gaszyńska Praca poglądowa w ramach specjalizacji z farmacji aptecznej Kierownik specjalizacji: mgr farm. Łukasz Gurbada Poznań 201810. Jarosz M. [red.]: Normy żywienia dla populacji Polski. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa; 2017.11. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B. i wsp.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa; 2017.12. Witczak M., Ferenc T., Wilczyński J.: Patogeneza i genetyka wad cewy nerwowej. Ginekol Pol.; 2007. 78: 981-98513. Effect of continued folic acid supplementation beyond the first trimester of pregnancy on cognitive performance in the child: a follow-up study from a randomized controlled trial (FASSTT Offspring Trial)14. Chidambaram B., Folate in pregnancy, „ncbi.nlm.nih.gov”, [online], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3519088/, [dostęp:] 29.11.2021 r.15. Plumptre L., High concentrations of folate and unmetabolized folic acid in a cohort of preg-nant Canadian women and umbilical cord blood, „ncbi.nlm.nih.gov”, [online], https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26269367/, [dostęp:] 29.11.2021 r.16. Cieślik E. i in., Skutki niedostatecznej podaży kwasu foliowego ze szczególnym uwzględ-nieniem znaczenia dla kobiet w wieku rozrodczym, „h-ph.pl”, [online], http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2011/hyg-2011-4-431.pdf, [dostęp:] 29.11.2021 r.

Coraz częściej konsumenci zwracają uwagę nie tylko na skład produktów, które kupują, ale też na to, jak są pakowane i transportowane. Spodziewają się, że działania producentów też będą odzwierciedlały troskę o środowisko. W formeds podjęliśmy śmiałe kroki, aby sprostać tym oczekiwaniom. Jakie rozwiązania wdrożyliśmy? W formeds zadbaliśmy o cztery kluczowe obszary, by hasło czysty skład było utożsamiane nie tylko z naszymi suplementami, ale również z metodami ich pakowania. Postawiliśmy na: opakowania bezpieczne i wolne od BPA (bisfenolu), ograniczenie zużycia surowców, innowację w technologii produkcji, która zmniejsza wagę opakowań, wprowadzenie bioplastiku, który powstaje z surowców roślinnych, Jak te zmiany wyglądają w praktyce?  Rezygnujemy z kartonowych opakowań Aż 50% drewna znajdującego się w obrocie handlowym jest wykorzystywane do produkcji papieru. Jednocześnie, wytworzenie tony papieru pochłania 17 drzew, które alternatywnie mogłyby zapewnić tlen dla 17 ludzi (jedno drzewo produkuje ok. 140 kg tlenu w rok, czyli tyle, ile średnio zużywa przez ten czas jedna osoba dorosła). W dodatku, wyprodukowanie zaledwie jednego kilograma papieru pochłania aż 250 litrów wody – a statystyczny Polak w ciągu roku zużywa go 100 kilogramów.  Mając na uwadze te dane, w 2024 roku w formeds ograniczamy produkcję kartonowych opakowań, co przekłada się na zmniejszenie ich liczby o około 130 525 sztuk rocznie. W ten sposób zaoszczędzimy blisko 2 tony papieru! To także oszczędność około 446,5 tys. litrów wody, czyli ilość, którą (według niektórych szacunków) zużywa czteroosobowa rodzina przez ponad trzy lata. Zwiększamy wykorzystanie pojemników z surowców roślinnych Zmieniają się także opakowania naszych suplementów z linii LIPOCAPS, OLICAPS i POWDER. Wszystkie otrzymały specjalne pojemniki z bio HDPE – takie same, jak opakowania, które od lat wykorzystujemy w naszej wiodącej linii BICAPS.  Czym jest Bio HDPE? Ten polietylen wysokiej gęstości to jedna z najbardziej bezpiecznych odmian plastiku. Stosuje się ją najczęściej w dziecięcych zabawkach lub butelkach dla niemowląt. Bio HDPE wytwarzane jest z trzciny cukrowej, pochodzącej z kontrolowanych upraw, wolnych od GMO. Jest niezwykle wytrzymałe, a przy tym wykazuje bardzo dużą odporność na działanie wysokich lub niskich temperatur i światła słonecznego. Opakowania wymienionych linii zawierają aż 93% bio HDPE i 7% HDPE. Oznakowanie na spodzie opakowania (strzałka skierowana w stronę napisu BioPE) pozwala na łatwą weryfikację tego, że pojemnik wykonano z surowców roślinnych.  Zmniejszamy wagę opakowań  Surowiec roślinny to nie jedyna zmiana, którą wdrożyliśmy dla opakowań z linii BICAPS, LIPOCAPS, OLICAPS i POWDER. Pojemniki wytwarzane są także przy pomocy nowoczesnej technologii wtrysku (IM). Dzięki niej opakowania są lżejsze, a do obiegu trafia zdecydowanie mniej tworzywa. Czego natomiast opakowania formeds nie zawierają?  Nie znajdziemy w nich śladu bisfenolu A (BPA), czyli substancji chemicznej często spotykanej w opakowaniach żywności, napojów i wyrobów medycznych. Pojemniki formeds podlegają rygorystycznym badaniom w niezależnych laboratoriach. Dzięki temu jesteśmy pewni, że nasze produkty nie są zanieczyszczone bisfenolem A, który może przenikać do żywności, a z niej także do powietrza i gleby. Co istotne, substancja ta potrafi gromadzić się w ludzkich tkankach i narządach i jest dla nas potencjalnie szkodliwa. Ze względu na swoje właściwości hormonopodobne, bisfenol A często wiąże się z receptorami estrogenowymi i androgenowymi w ludzkim ciele. Może przez to powodować powstawanie i rozwój nowotworów, a także wpływać na metabolizm, system rozrodczy czy układ sercowo-naczyniowy.  Wnikliwie badamy bezpieczeństwo opakowań Opakowania formeds badamy także pod kątem tzw. migracji tworzywa, z którego zostały wykonane. Migracja to proces uwalniania się pozostałości wyrobu do jego wnętrza, czyli np. do jedzenia, które jest w danym opakowaniu przechowywane. Dobrą praktyką dyktowaną przez wymogi unijne jest, by z danego materiału nie uwalniało się więcej niż 10 mg składowych tworzywa na 1 dm3 jego powierzchni. Tymczasem w opakowaniach linii BICAPS, LIPOCAPS, OLICAPS i POWDER migracja jest mniejsza niż 0,5 mg na 1 dm3. To najmniejsza możliwa wartość, poniżej czułości badania, co pokazuje, jak bezpieczne jest wykorzystywane w tych pojemnikach tworzywo.  Recykling – mała sprawa, duży zysk Wszystkie wprowadzone przez nas zmiany mają na celu dbałość o zrównoważony rozwój. Zachęcamy naszych klientów, by dołożyli do tego też swoją małą cegiełkę: poprawny recykling opakowań. Jeśli bowiem ponownie wykorzystamy materiały, które już trafiły do obiegu, nie zmarnujemy kolejnych zasobów.  Jak donoszą badania magazynu „Plastics Review”, w 2021 roku w Polsce recyklingowi poddano tylko do 10% odpadów z tworzyw sztucznych. To wciąż za mało. Pamiętajmy o tym, segregując śmieci - wszystkie opakowania stosowane w formeds nadają się do ponownego wykorzystania.