Powrót
Magdalena Kubik, Dietetyk
Piękno Sport Zdrowie i odporność
Data publikacji: 21.03.2024
9 min czytania

Kolagen typu 1, 2, 3 i inne rodzaje – typy kolagenu i ich funkcje

Kolagen to nieodłączny element strukturalny ludzkiego ciała, który pełni istotna rolę w budowie i funkcjonowaniu skóry, kości, chrząstek oraz innych tkanek łącznych.
Autor: Magdalena Kubik, Dietetyk
Zweryfikowane przez eksperta
Kolagen typu 1, 2, 3 i inne rodzaje – typy kolagenu i ich funkcje

W ostatnich latach kolagen, zwany inaczej „białkiem młodości”, zyskał na popularności, co sprawiło, ze stał się jednym z najczęściej wybieranych suplementów diety. W poniższym artykule postaramy się przeanalizować rodzaje kolagenu, ich budowę oraz właściwości. Dowiemy się również gdzie występuje kolagen oraz na co wpływa kolagen w ludzkim organizmie.

Spis treści

z tego artykułu dowiesz się:

Kolagen – co to i jakie ma działanie?

Kolagen to główne białko strukturalne tkanek łącznych ludzkiego ciała. Stanowi 30% wszystkich białek kręgowców i wyróżnia się wysoką wytrzymałością oraz elastycznością. Kolagen pełni wiele istotnych ról w funkcjonowaniu organizmu człowieka. Głównym zadaniem kolagenu w organizmie jest łączenie ze sobą komórek i zapewnienie elastyczności tkanek. Stanowi on element budulcowy organów, zwłaszcza skóry, kości, chrząstek oraz naczyń krwionośnych.

Funkcje kolagenu:

  • Kolagen na skórę: W anatomicznej budowie skóry wyróżniamy 3 warstwy: tkankę podskórną, skórę właściwą oraz naskórek. Białko kolagenowe zapewnia integralność skóry właściwej z naskórkiem. Dzięki temu zabezpiecza skórę właściwą przed urazami mechanicznymi. Odpowiada również za prawidłową elastyczność, nawilżenie a także przyspiesza jej regeneracje np. poprzez przyspieszenie procesu gojenia ran.
  • Kolagen na włosy: Kolagen zapewnia organizmowi odpowiedni poziom aminokwasów, które odżywiają cebulki włosów oraz przyczyniają się do ich prawidłowego wzrostu.
  • Kolagen na układ kostny i chrzęstny: Kolagen odpowiada za produkcje mazi stawowej oraz prawidłowy stan chrząstki. Zmniejsza aktywność enzymów wpływających na stan zapalany, a także przyspiesza regenerację chorych tkanek. Zwiększa wytrzymałość, gęstość i masę mineralną szkieletu kostnego, a także poprawia mobilność oraz regenerację mięśni.
  • Kolagen na układ immunologiczny: Kolagen odpowiada za zmniejszenie wchłaniania i rozprzestrzeniania się drobnoustrojów chorobotwórczych w organizmie człowieka.

Budowa kolagenu – z czego jest kolagen i jak wygląda jego struktura?

Struktura kolagenu to potrójna helisa złożona z łańcuchów polipeptydowych. W ich skład wchodzi 19, regularnie rozmieszczonych aminokwasów, wśród których znajdziemy: glicynę, prolinę oraz hydroksyprolinę. Kolagen znajduje się w różnych tkankach organizmu, przez co jego struktura może się nieco różnić w zależności od rodzaju tkanki, pełnionej roli oraz pochodzenia kolagenu. Dla przykładu, budowa kolagenu skór ryb jest zdecydowanie mniej usieciowana niż kolagenu ze skór bydła czy wieprzowiny. Kolagen może również zmieniać swoją strukturę w wyniku działania czynników zewnętrznych, takich jak przeciążenie, intensywny ruch, choroby czy zmiany hormonalne.

Jak przebiega synteza kolagenu?

Produkcja kolagenu to proces wieloetapowy. Biosynteza kolagenu ma miejsce głównie w komórkach fibroblastów. Są to wyspecjalizowane komórki tkanki łącznej, które odpowiadają za tworzenie włókien oraz utrzymywanie prawidłowego kształtu całych tkanek oraz narządów. Synteza kolagenu może przebiegać zarówno wewnątrz- jak i zewnątrzkomórkowo. Spożywany przez nas pokarm bogaty w białko, zostaje rozłożony przez enzymy trawienne do najprostszej formy, czyli aminokwasów. Trafiają one do fibroblastów, w których dochodzi do syntezy tropokolagenów – prekursorów właściwego kolagenu – złożonych z pojedynczych alfa łańcuchów aminokwasów. Wytworzone tropokolageny łączą się ze sobą tworząc coraz to większe struktury, które ostatecznie tworzą włókna kolagenowe. Niestety już po 25 roku życia dochodzi do zmniejszenia aktywności fibroblastów, co wiąże się ze spadkiem produkcji kolagenu – około 1-1,5% rocznie. Proces ten mogą przyspieszać czynniki związane z prowadzonym stylem życia, np. palenie tytoniu czy nadmierna ekspozycja na promienie słoneczne. Duży wpływ na syntezę kolagenu ma również witamina C. Wchodząca w skład struktury kolagenu – hydroksyprolina, powstaje poprzez modyfikację proliny. W procesie tym niezbędny jest udział witaminy C. Jej niedobór spowalnia produkcje hydroksyproliny i zatrzymuje syntezę kolagenu.

Typy kolagenu a funkcje które pełnią

Opisano już 29 typów kolagenu, które można podzielić na 2 grupy: kolageny fibrylarne (włókniste) zdolne do formowania włókien oraz kolageny niefibrylarne pełniące nieco inne funkcje.

• Kolageny fibrylarne (włókniste)

Kolageny fibrylarne zostały odkryte jako pierwsze spośród wszystkich białek kolagenowych. Zaliczamy do nich kolageny typu: I, II, III, V, XI, XXIV oraz XXVII, które zlokalizowane są w różnych narządach organizmu.

1. Kolagen typu I

To najbardziej popularny typ kolagenu. Dominuje w skórze (80%), kościach i ścięgnach.

2. Kolagen typu II

Kolagen typu II jest jednym z podstawowych elementów budujących chrząstkę stawową. Wspiera elastyczność oraz wytrzymałość stawów.

3. Kolagen typu III

Kolagen typu III jest drugim, najpowszechniejszym typem kolagenu w organizmie człowieka. Stanowi kluczowy składnik strukturalny kolagenu włóknistego. Łączy się wraz z kolagenem typu I tworząc włókienka, dzięki czemu odpowiada za kontrolowanie średnicy włókienek oraz uczestniczy w sieciowaniu kolagenu.

4. Inne typy kolagenów fibrylarnych

Wśród kolagenów fibrylarnych, znajdziemy również kilka innych, mniej popularnych typów:

Kolagen typu IV, który jest kolagenem błony podstawnej. Tworzy on cienkie membrany między różnymi tkankami organizmu.

Kolagen typu V – kolagen śródmiąższowy, który stanowi dopełnienie kolagenu typu I.

Typ VI – który jest odmianą typu V.

Typ VII - obecny w tkance nabłonkowej, w skórze oraz na powierzchni tętnic.

Typ VIII – obecny w śródbłonku. Występuje w tkankach tworzących wnętrze naczyń krwionośnych - żył i tętnic oraz błony śluzowe.

Typ IX, X, XI – znajduje się wraz z typem II w chrząstkach.

  • Kolageny niefibrylarne

Kolageny niefibrylarne stanowią jedynie 10% masy kolageny w organizmie. Wchodzą jednak w skład tak istotnych narządów jak mózg, oczy czy wątroba.

  1. Kolageny błony podstawnej (np. kolagen typu IV)
  2. Kolageny tworzące mikrowłókna (np. kolagen typu VI)
  3. Kolageny tworzące tzw. Włókna kotwiczące (kolagen typu VII)
  4. Kolageny FACITs (IX, XII, XIV, XVI, XIX, XX, XXI, XXII, XXVI)
  5. Kolageny zawierające domeny transbłonowe MACITs (XIII, XVII, XXIII, XXV)
  6. Multipleksy -MULTIPLEXINs (XV, XVIII)

Najpowszechniejsze typy kolagenu w organizmie człowieka

Kolagen typu I oraz III to zdecydowanie najbardziej powszechne typy kolagenu w organizmie człowieka. Kolagen typu I jest najobficiej występującym kolagenem, który znajdziemy praktycznie we wszystkich tkankach łącznych w organizmie człowieka. Wchodzi w skład macierzy śródmiąższowej oraz stanowi główny składnik budulcowy białka kości, skóry, ścięgien, więzadeł, twardówki, rogówki oraz naczyń krwionośnych. Spośród wymienionych tkanek, to w skórze i kościach znajduje się największa ilość kolagenu typu I. Stanowi on bowiem około 95% całkowitej masy kolagenu w kościach.

Kolagen typu III to drugi najpowszechniejszy typ kolagenu w organizmie człowieka. Stanowi główny składnik strukturalnej organizacji kolagenu włóknistego. Kolagen typu III łączy się z kolagenem typu I tworząc włókienka, które odpowiadają za kontrolowanie średnicę włókienek oraz biorą udział w sieciowaniu kolagenu. Badania udowodniły, że kolagen typu III potrafi łączyć się również z kolagenem typu II. Nie potwierdzono jednak, czy odgrywa on istotną rolę w strukturze chrząstki.

Jaki typ kolagenu znajduje się w stawach?

W stawach znajduje się aż 8 różnych typów kolagenu, a największą część stanowi kolagen typu II. Towarzyszą mu mniejsze kolageny (IV, VI, IX, X, XI, XII, XIII itd.), które nadają chrząstce stawowej odporność na rozciąganie. Te drobne kolageny mają wpływ nie tylko na strukturę stawu, ale także jego właściwości mechaniczne oraz kształt.

Jaki typ kolagenu znajduje się w skórze?

W skórze znajdziemy aż 20 różnych typów kolagenu. Głównymi typami kolagenu w skórze są kolageny włókniste typu I (80%) i III (15%). Towarzyszą im inne, mniejsze kolageny związane z błoną podstawną (typ IV, VII, XV, XVIII), kolageny skórne (V, VI, XII, XIV, XVI) oraz kolageny transbłonowe, tzw. MACIT, które są niezbędne do prawidłowego działania skóry.

Źródła kolagenu w diecie – w czym jest najwięcej kolagenu?

Źródłem kolagenu są tylko i wyłącznie produkty pochodzenia zwierzęcego. Najwyższą zawartość kolagenu posiada:

  • Bulion na kościach – bogaty w kolagen oraz inne wartościowe składniki takie jak glukozamina oraz chondroityna wspierające zdrowie stawów
  • Kurczak oraz ryby ze skórą
  • Kurczęce łapki
  • Podroby (wątróbka, nerki, serca)
  • Żelatyna (obecna w galaretkach owocowych, deserach czy galartach)

Owoce oraz warzywa nie są źródłem kolagenu, jednak ich spożycie może wpływać na jego poziom. Wszystko za sprawą obecnej w nich witaminy C, która wspiera produkcję kolagenu.

Suplementacja kolagenem – jaki kolagen wybrać?

Dieta nie zawsze jest w stanie zapewnić odpowiedni poziom kolagenu. Sytuacja ta dotyczy głównie wegan i wegetarian, których dieta jest praktycznie pozbawiona jego źródeł. W takim przypadku warto rozważyć suplementację. Poza tym suplementacja kolagenem bardzo często podyktowana jest faktem, iż wraz z wiekiem dochodzi do jego utraty. Poza samym procesem starzenia, utratę kolagenu mogą nasilać takie czynniki jak alkohol, papierosy oraz niezrównoważona dieta, pozbawiona witamin i minerałów.

Badania naukowe wykazały, że suplementacja kolagenem zwiększa nawilżenie skóry (dzięki pobudzeniu produkcji kwasu hialuronowego), elastyczność skóry oraz prowadzi do redukcji zmarszczek. Zmniejsza łamliwość paznokci, stopień celluitu oraz poprawia kondycję włosów. Ma również wpływ na zmniejszenie bólu związanego z aktywnością fizyczną, a także bólu związanego z chorobami stawów, np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Na rynku suplementów diety znajdziemy bardzo szeroką ofertę kolagenów. Rozważając rozpoczęcie suplementacji kolagenu należy mieć na uwadze kilka istotnych kwestii:

Pochodzenie oraz rodzaje kolagenu: Na rynku suplementów diety znajdziemy kolagen różnego pochodzenia:

  • kolagen rybi – pozyskiwany ze skóry, kości, płetw ryb słodkowodnych i słonowodnych,
  • kolagen wołowy – uzyskiwany ze skóry, kości oraz ścięgien krowich
  • kolagen wieprzowy – pozyskiwany ze skór i kości świń,
  • kurczęcy
  • z błon jaj.

Kolagen morski to świetna opcja dla osób które unikają produktów wołowych i wieprzowych ze względów dietetycznych lub światopoglądowych. Charakteryzuje się wysoką zawartością kolagenu typu I, dzięki temu korzystnie wpływa na kondycje skóry, włosów oraz paznokci. Kolagen wołowy oraz wieprzowy to równie cenna forma tego suplementu. Oba rodzaje kolagenu bogate są w kolagen typu I i III. Posiadają neutralny smak, zdecydowanie mniej charakterystyczny niż kolagen morski.

Kolagen kurzy jest najczęściej wybierany w celu wsparcia kondycji stawów. Jest on bogaty w kolagen typu II, który wspiera wytrzymałość oraz strukturę chrząstki stawowej. Niezdenaturowany kolagen typu II oddziałuje bezpośrednio na układ odpornościowy, działając przeciwzapalnie i zmniejszając destrukcję chrząstki.

Kolagen z błon jaj natomiast, to częsty wybór w przypadku chęci wsparcia kondycji skóry. Jest on bogaty w elastynę oraz kwas hialuronowy – składniki aktywne niezbędne dla wsparcia jędrności skóry oraz jej nawilżenia.

Forma kolagenu: Kolagen pozyskiwany ze źródeł zwierzęcych poddawany jest działaniu wysokiej temperatury (50 - 100 stopni Celsjusza) co prowadzi do hydrolizy i powstania żelatyny. Poza tym, kolagen występuje również w formie kolagenu hydrolizowanego (HC) oraz niezdenaturowanego. Kolagen hydrolizowany, w wyniku dodatkowej hydrolizy enzymatycznej rozpada się do peptydów – bardziej przyswajalnych cząsteczek kolagenu, o mniejszej masie. To właśnie suplementy diety zawierające kolagen w formie peptydów cieszą się największą popularnością. Bez względu na źródło pochodzenia peptydów, zbudowane są one z proliny, glicyny, hydroksyproliny oraz hydroksylizyny. Wymienione aminokwasy są kluczowe podczas suplementacji kolagenu. Zastanawiając się nad formą suplementu warto rozważyć suplementację peptydami kolagenowymi oraz hydrolizatem kolagenu, ponieważ są najlepiej przyswajalnymi formami powszechnie uznanymi za najlepszy kolagen.

Dodatki w produkcie: Przy wyborze konkretnego preparatu warto zwrócić uwagę na dodatki zawarte w suplemencie. Odpowiednio dobrane składniki mogą wzbogacać wartość odżywczą produktu. Dodatek witamin (witamina C i E) oraz minerałów (miedź, cynk, żelazo) wspomaga syntezę kolagenu. Wartościowym dodatkiem będzie również kwas hialuronowy (wspomaga nawilżenie skóry) oraz siarczan glukozaminy lub siarczan chondroityny, który może stanowić wsparcie w funkcjonowaniu stawów.

Warto zapamiętać

  1. Kolagen jest kluczowym białkiem strukturalnym w ludzkim ciele, który odpowiada głównie za utrzymanie elastyczności oraz integralność tkanek.
  2. Kolagen składa się z potrójnej helisy, złożonej z łańcuchów polipeptydowych, a jego struktura może różnić się w zależności od rodzaju tkanki.
  3. Synteza kolagenu odbywa się w komórkach fibroblastów, a jej intensywność zależy od takich czynników jak wiek czy styl życia.
  4. Istnieje wiele typów kolagenu, z których najczęściej spotykane to typ I i III.
  5. Źródłem kolagenu są wyłącznie produkty pochodzenia zwierzęcego.
  6. Wybierając suplement z kolagenem warto wziąć pod uwagę pochodzenie, typ i formę produktu.
  7. Na przyswajalność kolagenu wpływa wielkość jego cząstek.

Źródła:

  1. Frankiewicz T. Niezdenaturowany kolagen typu II (UC-II) – nowe spojrzenie na patofizjologię oraz profilaktykę i leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów. Reumatologia News. 2017; 2(2): 97–102.
  2. Liu X., Wu H., Byrne M., Krane S., Jaenisch R. Type III collagen is crucial for collagen I fibrillogenesis and for normal cardiovascular development. Proceedings of the National Academy of Sciences. 1997; 94(5): 1852–1856.
  3. Kuivaniemi H., Tromp G. Type III collagen (COL3A1): Gene and protein structure, tissue distribution, and associated diseases. Gene. 2019; 707: 151–171.
  4. Rørtveit R., Reiten M.R., Lingaas F. et al. Glomerular Collagen V Codeposition and Hepatic Perisinusoidal Collagen III Accumulation in Canine Collagen Type III Glomerulopathy. Veterinary Pathology. 2015; 52(6), 1134–1141.
  5. Wang C., Brisson B. K., Terajima M., et al. Type III collagen is a key regulator of the collagen fibrillar structure and biomechanics of articular cartilage and meniscus. Matrix Biology. 2020; 85–86: 47–67.
  6. Henriksen K., Karsdal M.A. Chapter 1 – type I Collagen. Biochemistry of Collagens, Laminins and Elastin. 2016; 1-11.
  7. Henriksen K., Karsdal M.A. Chapter 1 – Type I collagen. Biochemistry of Collagens, Laminins and Elastin. 2019; 1-12.
  8. Wu M., Cronin K., & Crane J. S. Biochemistry, Collagen Synthesis. W StatPearls. StatPearls Publishing. 2023
  9. Reilly D. M., Lozano J. (2021). Skin collagen through the lifestages: Importance for skin health and beauty. Plastic and Aesthetic Research. 2021; 8: 2.
  10. Bolke L., Schlippe G., GerB J., Voss W. A Collagen Supplement Improves Skin Hydration, Elasticity, Roughness, and Density: Results of a Randomized, Placebo-Controlled, Blind Study. Nutrients. 2019; 11(2494).
  11. Borumand M., Sibilla S. A Study Assess the Effect on Wrinkles of a Nutritional Supplement Containing High Dosage of Hydrolysed Collagen. Cosmeceuticals. 2014; 3: 93-96.
  12. Lin Ch., Tsai S., Huang K. et al. Analgesic efficacy of collagen peptide in knee osteoartritis: a meta-analysis of randomized controlled trial. Journal of Orthopaedic Surgery and Research. 2023; 18: 694.
  13. Asserin J., Lati E., Shioya T. et al. The effect of oral collagen peptide supplementation on skin moisture and the dermal collagen network: evidence from an ex vivo model and randomized, placebo-controlled clinical trials. Journal of Cosmetic Dermatology. 2015; 0: 1-11.
  14. Barati M., Jabbari M., Navekar R. Collagen supplementation for skin health:A mechanistic systematic review. Journal of Cosmetic Dermatology. 2020;00: 1-10.
  15. Lupu M., Pircalabioru G., Chifiriuc M. Beneficial effects of food supplements based on hydrolyzed collagen for skin care. Experimental and therapeutic Medicine. 2020; 20: 12-17.
  16. Song H., Li B. Beneficial Effects of Collagen Hydrolysate: A Review on Recent Developments. Biomed J Sci & Tech Res. 2017;1(2).
  17. Morąg M., Burza A. Budowa, właściwości i funkcje kolagenu oraz elastyny w skórze. Journal of Health Study and Medicine. 2017;2: 77-100.
  18. Silvipriya K., Kumar K., Bhat A. et al. Collagen: Animal Sources and Biomedical Application. Journal of Applied Pharmaceutical Science. 201; 5(03): 123-127.
  19. Campos L., Santos Junior V., Pimentel J. Collagen supplementation in skin and orthopedic diseases: A review of literature. Heliyon. 2023; 9.
  20. Garcia-Coronado J., Martinez-Olvera L., Elizondo-Omana R. Effect of collagen supplementation on osteoarthritis symptoms: a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. Internation Orthopeadics. 2018.
  21. Bakilan F., Armagan O., Ozgen M. et al. Effect od Native Type II Collagen Treatment on Knee Osteoarthritis: A Randomized Controlled Trial. Eurasian J Med. 2016; 48: 95-101.
  22. Pu Sz., Huang Y., Pu Chi. Et al. Effect of Oral Collagen for Skin Anti-Aging: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2023; 15: 2080.
  23. Carvalho A., Marques A., Silva T. et al. Evaluation of the Potential of Collagen from Codfish Skin as Biomaterial for Biomedical Applications. Mar. Drugs. 2018; 16: 495.
  24. Nowicka-Zuchowska A., Zuchowski A. Kolagen – rola w organizmie w skutki niedoboru. Lek w Polsce. 2019; 29(12): 342-343.
  25. Alcaide – Ruggiero L., Molina-Harnandez V., Granados M. et al. Main and Minor Types of Collagens in teh Articular Cartilage: The Role of Collagens in Repair Tissue Evaluation in Chondral Defects. Int. J. Mol. Sci. 2021; 22 (13329).
  26. Theocharidis G., Conelly T. Minor collagens of the skin with not so minor functions. J. Anat. 2019; 235: 418-429.
  27. Perez-Sanchez A., Barrajon-Catalan E., Herranz-Lopez M. et al. Nutraceuticals for Skin Care: A Comprehensive Review of Human Clinical Studies. Nutrients. 2018; 10(403).
  28. Kim D., Chung H., Choi J. et al. Oral Intake of Low-Molecular-Weight Collagen Peptide Improves Hydration, Elasticity and Wrinkling in Human Skin: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study. Nutrients. 2018; 10(826).
  29. Haxsel D., Zague V., Schunck M. et al. Oral supplementation with specific bioactive collagen peptides improves nail growth and reduces symptoms of brittle nails. J Cosmet Dermatol. 2017; 1-7.
  30. Alcock R., Shaw G., Tee N. et al. Plasma Amino Acid Concentrations After the Ingestion of Dairy and Collagen Proteins, in Healthy Active Males. Frontiers in Nutrition. 2019; 6(163).
  31. Park K. Role of Micronutrients in Skin Health and Function. Biomol Ther. 2015; 23(3): 207-217.
  32. Ganceviciene R., Liakou A., Theodoridis A. et al. Skin anti-aging strategies. Dermato-Endocrinology. 2012; 4(3): 308-319.
  33. Reilly D., Lozano J. Skin collagen through the lifestages: importance for skin health and beauty. Plast Aesthet Res. 2021; 8(2).
  34. Czubak K., Żbikowska H. Struktura, funkcje i znaczenie biomedyczne kolagenów. Ann. Acad. Med. Siles. 2014; 68(4): 245-254.
  35. Kaziród K., Hunek A., Zapała M. et al. Collagen supplementation – does it bring benefits? Quality in Sport. 2023; 13(1): 88-107.
  36. Khatri M., Naughton R., Clifford T. et al. The effects of collagen peptide supplementation on body composition, collagen synthesis, and recovery from joint injury and exercise review. Amino Acids. 2021; 53: 1493-1506.
  37. Zdzieblik D., Brame J., Oesser S. et al. The Influence of Specific Bioactive Collagen Peptides on Knee Joint Discomfort in Young Physically Active Adults: A Radomized Controlled Trail. Nutrients. 2021; 13 (523).
  38. Luo Y., Sinkeviciute D., He Y. et al. The minor collagens in articular cartilage. Protein Cell. 2017; 8(8): 560-572.
  39. Gauza M., Kubisz L., Przybylski J. Właściwości preparatów kolagenowych ze skór ryb pozyskiwanych metodą kwaśnej hydratacji. Nowiny Lekarskie. 2010; 79(3): 157-162.

Publikowane informacje mają charakter wyłącznie informacyjny i nie powinny zastępować indywidualnych konsultacji lekarskich. Zaleca się skonsultowanie z lekarzem lub terapeutą przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii. Wydawca nie dąży do nawiązania relacji lekarz-pacjent ze swoimi czytelnikami. Nie bierze również odpowiedzialności za wiarygodność, skuteczność lub prawidłowe stosowanie informacji umieszczonych na stronie, ani za ewentualne problemy zdrowotne wynikające z omówionych terapii.

To może Cię zainteresować

Liposomalna witamina C – działanie, właściwości, dawkowanie
Zdrowie i odporność

Liposomalna witamina C – działanie, właściwości, dawkowanie

Jaka jest różnica między liposomalną witaminą C a jej tradycyjną wersją?Witamina C jest związkiem egzogennym niezbędnym dla wielu procesów metabolicznych, dlatego też jej efektywne dostarczanie jest kluczowe dla utrzymania homeostazy i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Często można spotkać się z opinią, że każda witamina C jest taka sama. Są jednak pewne techniki dzięki którym, witamina C cechuje się większą trwałością i przyswajalnością.Liposomalna witamina C- co to znaczy?Liposomy to struktury znane już od lat 60. XX wieku jednak zakres ich medycznej przydatności dzięki rozwojowi technologii stale się poszerza. Liposomy mają charakter pęcherzyków, których wnętrze wypełnia woda lub rozwór wodny, natomiast na ich zewnętrzną warstwę składa się podwójna błona lipidowa, która strukturą imituje naturalne błony komórkowe. Liposomy stały się przełomowym odkryciem, ponieważ pomogły one zwiększyć biodostępność składników odżywczych. rozpuszczalnych w wodzie. Witamina liposomalna C to zatem kwas askorbinowy lub askorbinian sodu zamknięty w otoczce lipidowej.Witamina C liposomalna właściwości i działanieBadania z 2016 roku (bibliografia 5) dowodzą, że witamina C zamknięta w pęcherzykach liposomalnych cechuje się większą biodostępnością, niż w przypadku spożywania tradycyjnej formy witaminy C, co może skutkować efektywniejszym działaniem. Cząsteczki witaminy C zamkniętej w pęcherzyku liposomalnym również cechuje większa przyswajalność. Szacuje się, że wchłanialność witaminy C zamkniętej w osłonce liposomowej wynosi ok. 90%. Liposomalna witamina C tak jak jej zwykły odpowiednik, może pomóc w walce ze stresem oksydacyjnym, wspiera odporność, poprawia produkcję kolagenu, zwiększa wchłanianie żelaza i wpływa na ogólne zdrowie układu nerwowego. Kwas askorbinowy wpływa na szybsze gojenie się ran, a także odpowiada za wzmocnienie zębów i dziąseł. Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem utleniaczem ?!!!!!!! BŁĄD MERYTORYCZNY, PROŚBA O POPRAWĘ, dzięki czemu jej regularne suplementowanie spowalnia procesy starzenia się organizmu, w tym naszej skóry. Liposomalna witamina C zastosowanieLiposomalna postać witaminy C może być lepiej tolerowana przez osoby, które przy tradycyjnych formach doświadczają problemów żołądkowo-jelitowych. Co więcej, dzięki otoczkom lipidowym i powolnemu uwalnianiu, dłużej utrzymywana jest w organizmie na wyższym poziomie, niż w przypadku czystego kwasu askorbinowego. Liposomy nie są odporne na środowisko układu pokarmowego, a więc trzeba liczyć się z degradacją pewnej części frakcji w żołądku w którym panuje niskie pH. Następnie liposomy przechodzą do jelita cienkiego gdzie działają na nie enzymy trawienne i to właśnie tutaj liposomy które przetrwały penetrują śluz i wchodzą w kontakt z nabłonkiem jelita oraz są wchłaniane przez komórki M. Szlak komórek M jest ważnym elementem wchłaniania liposomów, które są podawane doustnie. Komórki te nie wydzielają śluzu, a więc są łatwiej dostępne i mogą przekazać liposomy do niżej leżących tkanek chłonnych. Dwuwarstwa lipidowa zbudowana jest z fosfolipidów i cholesterolu, a to właśnie obecność fosfolipidów w błonach komórkowych może tłumaczyć dobre powinowactwo z liposomami. Dokładny mechanizm wchłaniania liposomów jednak nadal nie został w pełni wyjaśnionyProdukty bogate w witaminę C liposomalnąLiposomalnej witaminy C nie jesteśmy w stanie dostarczyć z pożywieniem, konieczna jest więc jej suplementacja. Standardową wWitaminę C można dostarczać organizmowi poprzez zastosowanie odpowiednio zbilansowanej i zróżnicowanej diety, cenne jest też prowadzenie zdrowego trybu życia. Najlepszym źródłem kwasu askorbinowego są warzywa i owoce. Największe ilości witaminy zawiera acerola, dzika róża, czarna porzeczka, kiwi, ananas, ale również cytrusy takie jak: cytryna, pomarańcza, mandarynka, grejpfrut, limonka. Warzywa bogate w witaminę C to natomiast: pomidory, brokuły, szparagi, papryka, szpinak, młode ziemniaki, ale również warzywa kapustne m.in. biała kapusta. Dobrym źródłem są także kiszonki. Warto wskazać, że najwięcej kwasu askorbinowego zawierają świeże warzywa i owoce. Niestety jednak ilość tej witaminy dostępna z pożywienia nie zawsze jest dla nas wystarczająca, liposomalna witamina C może być więc dodatkiem, który uzupełni naszą dietę lub dietę naszych pociech bowiem na rynku pojawia się coraz więcej preparatów zawierających witaminę C liposomalną dla dzieci. JAK ROZUMIEM AKAPIT DOTYCZY PRODUKTÓW Z LIPOSOMALNĄ POSTACIĄ. DODAŁABYM ZDANIE ŻE ABY PRZYJMOWAĆ TAKA POSTAĆ KONIECZNE JEST SKORZYSTANIE Z SUPLEMENTÓW DIETY. W WARZYWACH CZY OWOCACH LIPOSOMY NIE WYSTĘPUJĄ.Jak zrobić witaminę C liposomalną?Można pokusić się nawet o wytworzenie własnej liposomalnej witaminy C w domu. Niezbędne jest użycie do tego naczynia z ultradźwiękami, dodatkowo potrzebne będą: kwas askorbinowy w proszku, woda zdemineralizowana oraz lecytyna w proszku. W internecie można znaleźć przepisy jak na własną rękę przygotować witaminę C liposomalną, do której wytworzenia niezbędne jest naczynie z ultradźwiękami. Nie jest to bezpieczna praktyka, stosowane przez nas suplementy zawsze powinny być kupowane w sprawdzonych miejscach i od zaufanych producentów.PODAWANIE PRZEPISU NA LIPOSOMY DIY TO ZDECYDOWANIE SZALEŃSTWO. PROSZĘ OPISAĆ ŻE PROWADZENIE TAKICH DZIAŁAŃ TO KIEPSKI POMYSŁ I ZALECA SIĘ STOSOWANIE OD ZAUFANYCH PRODUCENTÓW. - > nie był to mój pomysł taka była rozpiska do artykułu i słowa kluczowe, które też musiałam zawrzeć, proszę o info czy tak może zostać czy konieczne jest usunięcie całości tego podtytułuDawkowanie witaminy C liposomalnejWitamina C jest związkiem, którego synteza nie jest możliwa w naszym organizmie, dlatego kwas askorbinowy musi być przyjmowany wraz z pożywieniem, wchłania się on głownie w jelicie cienkim w dwunastnicy. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C różnicuje się ze względu na wiek, płeć i stan fizjologiczny. Witamina C w ciąży i podczas karmienia jest bardzo ważna, w tym okresie znacząco wzrasta na nią zapotrzebowanie. Większych dawek wymagają też osoby chore na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, diabetycy, a także osoby narażone na długotrwały stres i palące tytoń. Kolejnymi grupami narażonymi na wystąpienie niedoborów witaminy C są osoby spożywające mało urozmaiconą dietę, nadużywające alkoholu, narkotyków, osoby z zespołem złego wchłaniania, z chorobami nowotworowymi, z niewydolnością nerek. Aktualne normy żywienie dla ludności Polski z 2020 roku przestawiają się następująco: Tab.1 Normy polskie na witaminę C, ustalone na poziomie średniego zapotrzebowania (EAR), zalecanego spożycia (RDA) i wystarczającego spożycia (AI); M. Jarosz, E. Rychlik, K. Stoś, J. Charzewska, Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Warszawa 2020KONIECZNE BĘDZIE PODANIE PEŁNEGO ŹRÓDŁA SKĄD POCHODZI TABELA. Na ograniczenie wchłaniania witaminy C mają wpływ wymioty, zaburzenia czynności jelit, brak łaknienia, przejmowane leki (m.in. aspiryna), palenie tytoniu, mniejsze wchłanianie witaminy C występuje też u osób starszych. Indywidualne dawkowanie liposomalnej witaminy C można skonsultować z lekarzem. Jeśli jednak dawka nie przekracza 2000 mg na dzień, nie powinna być ona szkodliwa, z uwagi na usuwanie nadmiaru kwasu askorbinowego z moczem. Do symptomów świadczących o niedoborze witaminy C możemy zaliczyć:• przewlekłe zmęczenie lub zbyt szybkie męczenie się,• brak apetytu,• trudności w gojeniu się ran,• infekcje i zapalenie błon śluzowych,• bóle mięśni i stawów,• większą podatność na infekcje,• skłonności do występowania siniaków,• pogorszenie stanu skóry,• nerwowość,• krwawienia z dziąseł i ruchomość zębów.Przedawkowanie witaminy C liposomalnej- skutki uboczneNadmiar kwasu askorbinowego jest najczęściej samoistnie usuwany z organizmu z moczem. Przedawkowanie witaminy C nie powinno być szkodliwe, ale stosowanie na własną rękę zbyt wysokich dawek dawki powyżej 1000 mg (1g) 2000 mg (2 g) OBECNIE W SUPLEMENTACJI STOSUJE SIĘ MAKSYMALNIE 1000 mg DLATEGO NIE SUGERUJMY WYŻSZYCH DAWEK suplementu na dobę mogą powodować objawy niepożądane, takie jak:• Nudności;• Wymioty;• Biegunka;• Inne dolegliwości żołądkowe;• Wysypka skórna.• Powstanie kamieni nerkowychPrzeciwwskazania do stosowania wysokich dawek witaminy C dotyczą osób z anemią sierpowatą, hemochromatozą i talasemią, a także dla osób z kamicą nerkową lub tendencją do powstawania kamieni nerkowych.Najlepsza witamina C liposomalnaNa rynku dostępne są suplementy różnego rodzaju, dzięki czemu z łatwością dokonasz wyboru witaminy C liposomalnej, która jest dla Ciebie najwygodniejsza w suplementacji. • Witamina C liposomalna w tabletkach/kapsułkach tabletach• Witamina C liposomalna w żelu• Witamina C liposomalna w płynie/kroplachWażne jest aby pamiętać, że liposomomalna witamina C jest wrażliwa na kwaśne środowisko żołądka, warto więc stosować formy np. kapsułki HCMP o opóźnionym uwalnianiu, które ochronią liposomy przed szkodliwym wpływem niskiego pH, aż do 4 godzin.SD W TABLETKACH NIE BĘDĄ CHRONIĆ LIPOSOMÓW PRZED KWAŚNYM ŚRODOWIEKIEM (EWENTUALNIE ZAAWANSOWANE PRODUKTY LECZNICZE ALE TO SIĘ RZADKO SPOTYKA), PROŚBA ABY ZAPOZNAĆ SIĘ CO W LIPOCAPS CHRONI PRZED KWAŚNYM ŚRODOWISKIEM I DOPRECYZOWAĆ. Najważniejszym kryterium jest jednak jakości suplementów, czyli skład. Produkty powinny być wolne od barwników, zbędnej chemii i GMO, a także zgłoszone ZGŁOSZONEzarejestrowane w GIS. Nie powinny być także pasteryzowane, gdyż wysoka temperatura pozbawia je większości cennych prozdrowotnych składników. Warto zwróć uwagę czy preparaty są przebadane pod kątem zawartości metali ciężkich, pestycydów i herbicydów. Dodatkowym atutem będzie przebadanie suplementu pod kątem zawartości substancji w takiej ilości w jakiej jest deklarowana przez producenta. Dokonując wyboru suplementu, powinniśmy kupować go w sprawdzonych miejscach. POWYŻEJ PISZEMY O TYM ŻE SĄ WRAŻLIWE NA ŚRODOWISKO ŻOŁĄDKA. PROŚBA ABY UWZGLĘDNIĆ INFO JAK PREPARATY MOGĄ BYĆ CHRONIONE PRZED JEGO SZKODLIWYM DZIAŁANIEM, JAK NP. W LIPOCAPS.Warto zapamiętać!- witamina C jest związkiem, którego synteza nie jest możliwa w naszym organizmie, dlatego kwas askorbinowy musi być dostarczany wraz z pożywieniem- Liposomalna witamina C to witamina C, która zamknięta jest otoczce lipidowej, liposomy wykazują powinowactwo do błon komórkowych dlatego zwiększają dostępność substancji aktywnych- liposomalna witamina C cechuje się większą trwałością i przyswajalnością w stosunku do tradycyjnej formy- witamina C liposomalna to to najlepiej przyswajalna witamina C- jej wchłanianie szacuje się na poziomie 90%- liposomy w postaci płynnej mogą wykazywać się niestabilnością- wybieraj produkty o potwierdzonej stabilności lub w postaci stałej, np. zamknięte w kapsułkach- nadmiar witaminy C usuwany jest z naszego organizmu z moczem- warto brać witaminę C regularnie, ze względu na jej wielopłaszczyznowe działanie- Zalecana dzienna porcja witaminy C dla dorosłych to:• 90 mg dla mężczyzn;• 75 mg dla kobiet;• 80/85 mg w ciąży- zależne od wieku• 115/120 mg podczas karmienia piersią- zależne od wieku• dodatkowe 35 mg dla osób palących.Słowa KluczoweX7-10: liposomalna witamina c (11x), witamina c (29x)X3-5: kwas askorbinowy (5x)X1: liposomalną witaminę c dla dzieci (1x), leki (1x), najlepsza witamina c liposomalna (1x), najlepiej przyswajalna witamina c (1x), wybór witaminy c (1x), liposomalna witamina c w płynie (1x), witamina liposomalna (1x), biegunka (1x), działanie (4x), właściwości (3x), dawkowanie (7x), przeciwwskazania (1x), nadmiar witaminy c (3x), szkodliwa (1x), witamina c w ciąży (1x), przedawkowanie witaminy c (3x), przyswajalna (1x), rodzaju (1x), skutki uboczne (1x), efekty, przedawkowanie (3x), przyjmowanie witaminy c, suplement diety, cząsteczki witaminy c, układ odpornościowy, stosować, przyjmowany (1x), brać (1x), zróżnicowanej diety (1x), zalecana dzienna porcja (1x), błony komórkowe (1x), stresem oksydacyjnym (1x), prawidłowego funkcjonowania (1x), zdrowego trybu życia (1x), produkcję kolagenu (1x), askorbinian sodu (1x), pęcherzyki wypełnione wodą, jelicie cienkim (1x), liposomy (7x), organizm (9x), suplementowanie (1x), objawy (1x), wchłanialność (1x), powolnemu uwalnianiu (1x), odporność (1x), wzmocnienie zębów i dziąseł (1x), szybsze gojenie się ran (1x), warzywa (4x), owoce (2x), naczynia z ultradźwiękami (1x), dawka (1x)Literatura1. Nishiyama I, Yamashita Y, Yamanaka M, Shimohashi A, Fukuda T, Oota T. Varietal difference in vitamin C content in the fruit of kiwifruit and other actinidia species.2. Carr AC, Rowe S. Factors Affecting Vitamin C Status and Prevalence of Deficiency: A Global Health Perspective. Nutrients. 2020 Jul 1;12(7):1963. doi: 10.3390/nu12071963. PMID: 32630245; PMCID: PMC7400679 3. A. Akbarzadeh,R. Rezaei-Sadabady, S. Davaran, S. Woo Joo, N. Zarghami,Y. Hanifehpour, M. Samiei, M. Kouhi, K. Nejati-Koshki; Liposome: classification, preparation, and applications; Nanoscale Res Lett. 2013; 8(1): 102.4. Y. Barenholz; Liposome application: problems and prospects; Current Opinion in Colloid & Interface Science, Volume 6, Issue 1, February 2001, Pages 66-775. J. L. Davis, H. L. Paris, J. W. Beals, S. E. Binns, G. R. Giordano, R. L. Scalzo, M. M. Schweder, E. Blair, and C. Bell Liposomal-encapsulated Ascorbic Acid: Influence on Vitamin C Bioavailability and Capacity to Protect Against Ischemia–Reperfusion Injury; Nutr Metab Insights. 2016; 9: 25–30.6. Levy, T. , Hunninghake, R. Author(s): Nina Mikirova1; Tom Levy2; Ronald Hunninghake; The Levels of Ascorbic Acid in Blood and Mononuclear Blood Cells After Oral Liposome-Encapsulated and Oral Non-Encapsulated Vitamin C Supplementation, Taken Without and with IV Hydrocortisone, Journal of orthomolecular medicine, Volume 34, Number 1, 20197. A. Mazurek, K. Paradowska Liposomy – główne kierunki badań i zastosowań, Polskie Towarzystwo farmaceutyczne, 20178. P. Kozub, Otrzymywanie oraz charakterystyka liposomów - potencjalnych nośników leków w celu zwiększenia skuteczności terapii fotodynamicznej. Praca doktorska. Katowice : Uniwersytet Śląski, 20159. Uchwała 5/2019 zespołu ds. suplementów diety10. M. Jarosz, E. Rychlik, K. Stoś, J. Charzewska, Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Warszawa 2020;11. K. Janda, M. Kasprzak, J. Wolska. Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie. „Pomeranian Journal of Life Sciences”2015, nr 61(4), s. 419–425;12. H. Hemilä, E. Chalker, Vitamin C for preventing and treating the common cold, „Cochrane Database of Systematic Reviews” 2013;13. Jiao, Z.; Wang, X.; Yin, Y.; Xia, J. Preparationand Evaluation of VitaminC and FolicAcid-ColoadedAntioxidantLiposomes. Part. Sci. Technol. 2019, 37, 449–455, doi:10.1080/02726351.2017.1391907.14. Liu, X.; Wang, P.; Zou, Y.X.; Luo, Z.G.; Tamer, T.M. Co-Encapsulationof VitaminC and β-Carotenein Liposomes: Storage Stability, AntioxidantActivity, and in Vitro GastrointestinalDigestion. Food Res. Int. 2020, 136, doi:10.1016/j.foodres.2020.109587.15. Łukawski, M.; Dałek, P.; Borowik, T.; Foryś, A.; Langner, M.; Witkiewicz, W.; Przybyło, M. New OralLiposomalVitaminC Formulation: Propertiesand Bioavailability. J. LiposomeRes. 2020, 30, 227–234, doi:10.1080/08982104.2019.1630642.
Zdrowie i odporność

Liposomalna witamina C – działanie, właściwości, dawkowanie

Jaka jest różnica między liposomalną witaminą C a jej tradycyjną wersją?Witamina C jest związkiem egzogennym niezbędnym dla wielu procesów metabolicznych, dlatego też jej efektywne dostarczanie jest kluczowe dla utrzymania homeostazy i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Często można spotkać się z opinią, że każda witamina C jest taka sama. Są jednak pewne techniki dzięki którym, witamina C cechuje się większą trwałością i przyswajalnością.Liposomalna witamina C- co to znaczy?Liposomy to struktury znane już od lat 60. XX wieku jednak zakres ich medycznej przydatności dzięki rozwojowi technologii stale się poszerza. Liposomy mają charakter pęcherzyków, których wnętrze wypełnia woda lub rozwór wodny, natomiast na ich zewnętrzną warstwę składa się podwójna błona lipidowa, która strukturą imituje naturalne błony komórkowe. Liposomy stały się przełomowym odkryciem, ponieważ pomogły one zwiększyć biodostępność składników odżywczych. rozpuszczalnych w wodzie. Witamina liposomalna C to zatem kwas askorbinowy lub askorbinian sodu zamknięty w otoczce lipidowej.Witamina C liposomalna właściwości i działanieBadania z 2016 roku (bibliografia 5) dowodzą, że witamina C zamknięta w pęcherzykach liposomalnych cechuje się większą biodostępnością, niż w przypadku spożywania tradycyjnej formy witaminy C, co może skutkować efektywniejszym działaniem. Cząsteczki witaminy C zamkniętej w pęcherzyku liposomalnym również cechuje większa przyswajalność. Szacuje się, że wchłanialność witaminy C zamkniętej w osłonce liposomowej wynosi ok. 90%. Liposomalna witamina C tak jak jej zwykły odpowiednik, może pomóc w walce ze stresem oksydacyjnym, wspiera odporność, poprawia produkcję kolagenu, zwiększa wchłanianie żelaza i wpływa na ogólne zdrowie układu nerwowego. Kwas askorbinowy wpływa na szybsze gojenie się ran, a także odpowiada za wzmocnienie zębów i dziąseł. Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem utleniaczem ?!!!!!!! BŁĄD MERYTORYCZNY, PROŚBA O POPRAWĘ, dzięki czemu jej regularne suplementowanie spowalnia procesy starzenia się organizmu, w tym naszej skóry. Liposomalna witamina C zastosowanieLiposomalna postać witaminy C może być lepiej tolerowana przez osoby, które przy tradycyjnych formach doświadczają problemów żołądkowo-jelitowych. Co więcej, dzięki otoczkom lipidowym i powolnemu uwalnianiu, dłużej utrzymywana jest w organizmie na wyższym poziomie, niż w przypadku czystego kwasu askorbinowego. Liposomy nie są odporne na środowisko układu pokarmowego, a więc trzeba liczyć się z degradacją pewnej części frakcji w żołądku w którym panuje niskie pH. Następnie liposomy przechodzą do jelita cienkiego gdzie działają na nie enzymy trawienne i to właśnie tutaj liposomy które przetrwały penetrują śluz i wchodzą w kontakt z nabłonkiem jelita oraz są wchłaniane przez komórki M. Szlak komórek M jest ważnym elementem wchłaniania liposomów, które są podawane doustnie. Komórki te nie wydzielają śluzu, a więc są łatwiej dostępne i mogą przekazać liposomy do niżej leżących tkanek chłonnych. Dwuwarstwa lipidowa zbudowana jest z fosfolipidów i cholesterolu, a to właśnie obecność fosfolipidów w błonach komórkowych może tłumaczyć dobre powinowactwo z liposomami. Dokładny mechanizm wchłaniania liposomów jednak nadal nie został w pełni wyjaśnionyProdukty bogate w witaminę C liposomalnąLiposomalnej witaminy C nie jesteśmy w stanie dostarczyć z pożywieniem, konieczna jest więc jej suplementacja. Standardową wWitaminę C można dostarczać organizmowi poprzez zastosowanie odpowiednio zbilansowanej i zróżnicowanej diety, cenne jest też prowadzenie zdrowego trybu życia. Najlepszym źródłem kwasu askorbinowego są warzywa i owoce. Największe ilości witaminy zawiera acerola, dzika róża, czarna porzeczka, kiwi, ananas, ale również cytrusy takie jak: cytryna, pomarańcza, mandarynka, grejpfrut, limonka. Warzywa bogate w witaminę C to natomiast: pomidory, brokuły, szparagi, papryka, szpinak, młode ziemniaki, ale również warzywa kapustne m.in. biała kapusta. Dobrym źródłem są także kiszonki. Warto wskazać, że najwięcej kwasu askorbinowego zawierają świeże warzywa i owoce. Niestety jednak ilość tej witaminy dostępna z pożywienia nie zawsze jest dla nas wystarczająca, liposomalna witamina C może być więc dodatkiem, który uzupełni naszą dietę lub dietę naszych pociech bowiem na rynku pojawia się coraz więcej preparatów zawierających witaminę C liposomalną dla dzieci. JAK ROZUMIEM AKAPIT DOTYCZY PRODUKTÓW Z LIPOSOMALNĄ POSTACIĄ. DODAŁABYM ZDANIE ŻE ABY PRZYJMOWAĆ TAKA POSTAĆ KONIECZNE JEST SKORZYSTANIE Z SUPLEMENTÓW DIETY. W WARZYWACH CZY OWOCACH LIPOSOMY NIE WYSTĘPUJĄ.Jak zrobić witaminę C liposomalną?Można pokusić się nawet o wytworzenie własnej liposomalnej witaminy C w domu. Niezbędne jest użycie do tego naczynia z ultradźwiękami, dodatkowo potrzebne będą: kwas askorbinowy w proszku, woda zdemineralizowana oraz lecytyna w proszku. W internecie można znaleźć przepisy jak na własną rękę przygotować witaminę C liposomalną, do której wytworzenia niezbędne jest naczynie z ultradźwiękami. Nie jest to bezpieczna praktyka, stosowane przez nas suplementy zawsze powinny być kupowane w sprawdzonych miejscach i od zaufanych producentów.PODAWANIE PRZEPISU NA LIPOSOMY DIY TO ZDECYDOWANIE SZALEŃSTWO. PROSZĘ OPISAĆ ŻE PROWADZENIE TAKICH DZIAŁAŃ TO KIEPSKI POMYSŁ I ZALECA SIĘ STOSOWANIE OD ZAUFANYCH PRODUCENTÓW. - > nie był to mój pomysł taka była rozpiska do artykułu i słowa kluczowe, które też musiałam zawrzeć, proszę o info czy tak może zostać czy konieczne jest usunięcie całości tego podtytułuDawkowanie witaminy C liposomalnejWitamina C jest związkiem, którego synteza nie jest możliwa w naszym organizmie, dlatego kwas askorbinowy musi być przyjmowany wraz z pożywieniem, wchłania się on głownie w jelicie cienkim w dwunastnicy. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C różnicuje się ze względu na wiek, płeć i stan fizjologiczny. Witamina C w ciąży i podczas karmienia jest bardzo ważna, w tym okresie znacząco wzrasta na nią zapotrzebowanie. Większych dawek wymagają też osoby chore na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, diabetycy, a także osoby narażone na długotrwały stres i palące tytoń. Kolejnymi grupami narażonymi na wystąpienie niedoborów witaminy C są osoby spożywające mało urozmaiconą dietę, nadużywające alkoholu, narkotyków, osoby z zespołem złego wchłaniania, z chorobami nowotworowymi, z niewydolnością nerek. Aktualne normy żywienie dla ludności Polski z 2020 roku przestawiają się następująco: Tab.1 Normy polskie na witaminę C, ustalone na poziomie średniego zapotrzebowania (EAR), zalecanego spożycia (RDA) i wystarczającego spożycia (AI); M. Jarosz, E. Rychlik, K. Stoś, J. Charzewska, Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Warszawa 2020KONIECZNE BĘDZIE PODANIE PEŁNEGO ŹRÓDŁA SKĄD POCHODZI TABELA. Na ograniczenie wchłaniania witaminy C mają wpływ wymioty, zaburzenia czynności jelit, brak łaknienia, przejmowane leki (m.in. aspiryna), palenie tytoniu, mniejsze wchłanianie witaminy C występuje też u osób starszych. Indywidualne dawkowanie liposomalnej witaminy C można skonsultować z lekarzem. Jeśli jednak dawka nie przekracza 2000 mg na dzień, nie powinna być ona szkodliwa, z uwagi na usuwanie nadmiaru kwasu askorbinowego z moczem. Do symptomów świadczących o niedoborze witaminy C możemy zaliczyć:• przewlekłe zmęczenie lub zbyt szybkie męczenie się,• brak apetytu,• trudności w gojeniu się ran,• infekcje i zapalenie błon śluzowych,• bóle mięśni i stawów,• większą podatność na infekcje,• skłonności do występowania siniaków,• pogorszenie stanu skóry,• nerwowość,• krwawienia z dziąseł i ruchomość zębów.Przedawkowanie witaminy C liposomalnej- skutki uboczneNadmiar kwasu askorbinowego jest najczęściej samoistnie usuwany z organizmu z moczem. Przedawkowanie witaminy C nie powinno być szkodliwe, ale stosowanie na własną rękę zbyt wysokich dawek dawki powyżej 1000 mg (1g) 2000 mg (2 g) OBECNIE W SUPLEMENTACJI STOSUJE SIĘ MAKSYMALNIE 1000 mg DLATEGO NIE SUGERUJMY WYŻSZYCH DAWEK suplementu na dobę mogą powodować objawy niepożądane, takie jak:• Nudności;• Wymioty;• Biegunka;• Inne dolegliwości żołądkowe;• Wysypka skórna.• Powstanie kamieni nerkowychPrzeciwwskazania do stosowania wysokich dawek witaminy C dotyczą osób z anemią sierpowatą, hemochromatozą i talasemią, a także dla osób z kamicą nerkową lub tendencją do powstawania kamieni nerkowych.Najlepsza witamina C liposomalnaNa rynku dostępne są suplementy różnego rodzaju, dzięki czemu z łatwością dokonasz wyboru witaminy C liposomalnej, która jest dla Ciebie najwygodniejsza w suplementacji. • Witamina C liposomalna w tabletkach/kapsułkach tabletach• Witamina C liposomalna w żelu• Witamina C liposomalna w płynie/kroplachWażne jest aby pamiętać, że liposomomalna witamina C jest wrażliwa na kwaśne środowisko żołądka, warto więc stosować formy np. kapsułki HCMP o opóźnionym uwalnianiu, które ochronią liposomy przed szkodliwym wpływem niskiego pH, aż do 4 godzin.SD W TABLETKACH NIE BĘDĄ CHRONIĆ LIPOSOMÓW PRZED KWAŚNYM ŚRODOWIEKIEM (EWENTUALNIE ZAAWANSOWANE PRODUKTY LECZNICZE ALE TO SIĘ RZADKO SPOTYKA), PROŚBA ABY ZAPOZNAĆ SIĘ CO W LIPOCAPS CHRONI PRZED KWAŚNYM ŚRODOWISKIEM I DOPRECYZOWAĆ. Najważniejszym kryterium jest jednak jakości suplementów, czyli skład. Produkty powinny być wolne od barwników, zbędnej chemii i GMO, a także zgłoszone ZGŁOSZONEzarejestrowane w GIS. Nie powinny być także pasteryzowane, gdyż wysoka temperatura pozbawia je większości cennych prozdrowotnych składników. Warto zwróć uwagę czy preparaty są przebadane pod kątem zawartości metali ciężkich, pestycydów i herbicydów. Dodatkowym atutem będzie przebadanie suplementu pod kątem zawartości substancji w takiej ilości w jakiej jest deklarowana przez producenta. Dokonując wyboru suplementu, powinniśmy kupować go w sprawdzonych miejscach. POWYŻEJ PISZEMY O TYM ŻE SĄ WRAŻLIWE NA ŚRODOWISKO ŻOŁĄDKA. PROŚBA ABY UWZGLĘDNIĆ INFO JAK PREPARATY MOGĄ BYĆ CHRONIONE PRZED JEGO SZKODLIWYM DZIAŁANIEM, JAK NP. W LIPOCAPS.Warto zapamiętać!- witamina C jest związkiem, którego synteza nie jest możliwa w naszym organizmie, dlatego kwas askorbinowy musi być dostarczany wraz z pożywieniem- Liposomalna witamina C to witamina C, która zamknięta jest otoczce lipidowej, liposomy wykazują powinowactwo do błon komórkowych dlatego zwiększają dostępność substancji aktywnych- liposomalna witamina C cechuje się większą trwałością i przyswajalnością w stosunku do tradycyjnej formy- witamina C liposomalna to to najlepiej przyswajalna witamina C- jej wchłanianie szacuje się na poziomie 90%- liposomy w postaci płynnej mogą wykazywać się niestabilnością- wybieraj produkty o potwierdzonej stabilności lub w postaci stałej, np. zamknięte w kapsułkach- nadmiar witaminy C usuwany jest z naszego organizmu z moczem- warto brać witaminę C regularnie, ze względu na jej wielopłaszczyznowe działanie- Zalecana dzienna porcja witaminy C dla dorosłych to:• 90 mg dla mężczyzn;• 75 mg dla kobiet;• 80/85 mg w ciąży- zależne od wieku• 115/120 mg podczas karmienia piersią- zależne od wieku• dodatkowe 35 mg dla osób palących.Słowa KluczoweX7-10: liposomalna witamina c (11x), witamina c (29x)X3-5: kwas askorbinowy (5x)X1: liposomalną witaminę c dla dzieci (1x), leki (1x), najlepsza witamina c liposomalna (1x), najlepiej przyswajalna witamina c (1x), wybór witaminy c (1x), liposomalna witamina c w płynie (1x), witamina liposomalna (1x), biegunka (1x), działanie (4x), właściwości (3x), dawkowanie (7x), przeciwwskazania (1x), nadmiar witaminy c (3x), szkodliwa (1x), witamina c w ciąży (1x), przedawkowanie witaminy c (3x), przyswajalna (1x), rodzaju (1x), skutki uboczne (1x), efekty, przedawkowanie (3x), przyjmowanie witaminy c, suplement diety, cząsteczki witaminy c, układ odpornościowy, stosować, przyjmowany (1x), brać (1x), zróżnicowanej diety (1x), zalecana dzienna porcja (1x), błony komórkowe (1x), stresem oksydacyjnym (1x), prawidłowego funkcjonowania (1x), zdrowego trybu życia (1x), produkcję kolagenu (1x), askorbinian sodu (1x), pęcherzyki wypełnione wodą, jelicie cienkim (1x), liposomy (7x), organizm (9x), suplementowanie (1x), objawy (1x), wchłanialność (1x), powolnemu uwalnianiu (1x), odporność (1x), wzmocnienie zębów i dziąseł (1x), szybsze gojenie się ran (1x), warzywa (4x), owoce (2x), naczynia z ultradźwiękami (1x), dawka (1x)Literatura1. Nishiyama I, Yamashita Y, Yamanaka M, Shimohashi A, Fukuda T, Oota T. Varietal difference in vitamin C content in the fruit of kiwifruit and other actinidia species.2. Carr AC, Rowe S. Factors Affecting Vitamin C Status and Prevalence of Deficiency: A Global Health Perspective. Nutrients. 2020 Jul 1;12(7):1963. doi: 10.3390/nu12071963. PMID: 32630245; PMCID: PMC7400679 3. A. Akbarzadeh,R. Rezaei-Sadabady, S. Davaran, S. Woo Joo, N. Zarghami,Y. Hanifehpour, M. Samiei, M. Kouhi, K. Nejati-Koshki; Liposome: classification, preparation, and applications; Nanoscale Res Lett. 2013; 8(1): 102.4. Y. Barenholz; Liposome application: problems and prospects; Current Opinion in Colloid & Interface Science, Volume 6, Issue 1, February 2001, Pages 66-775. J. L. Davis, H. L. Paris, J. W. Beals, S. E. Binns, G. R. Giordano, R. L. Scalzo, M. M. Schweder, E. Blair, and C. Bell Liposomal-encapsulated Ascorbic Acid: Influence on Vitamin C Bioavailability and Capacity to Protect Against Ischemia–Reperfusion Injury; Nutr Metab Insights. 2016; 9: 25–30.6. Levy, T. , Hunninghake, R. Author(s): Nina Mikirova1; Tom Levy2; Ronald Hunninghake; The Levels of Ascorbic Acid in Blood and Mononuclear Blood Cells After Oral Liposome-Encapsulated and Oral Non-Encapsulated Vitamin C Supplementation, Taken Without and with IV Hydrocortisone, Journal of orthomolecular medicine, Volume 34, Number 1, 20197. A. Mazurek, K. Paradowska Liposomy – główne kierunki badań i zastosowań, Polskie Towarzystwo farmaceutyczne, 20178. P. Kozub, Otrzymywanie oraz charakterystyka liposomów - potencjalnych nośników leków w celu zwiększenia skuteczności terapii fotodynamicznej. Praca doktorska. Katowice : Uniwersytet Śląski, 20159. Uchwała 5/2019 zespołu ds. suplementów diety10. M. Jarosz, E. Rychlik, K. Stoś, J. Charzewska, Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Warszawa 2020;11. K. Janda, M. Kasprzak, J. Wolska. Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie. „Pomeranian Journal of Life Sciences”2015, nr 61(4), s. 419–425;12. H. Hemilä, E. Chalker, Vitamin C for preventing and treating the common cold, „Cochrane Database of Systematic Reviews” 2013;13. Jiao, Z.; Wang, X.; Yin, Y.; Xia, J. Preparationand Evaluation of VitaminC and FolicAcid-ColoadedAntioxidantLiposomes. Part. Sci. Technol. 2019, 37, 449–455, doi:10.1080/02726351.2017.1391907.14. Liu, X.; Wang, P.; Zou, Y.X.; Luo, Z.G.; Tamer, T.M. Co-Encapsulationof VitaminC and β-Carotenein Liposomes: Storage Stability, AntioxidantActivity, and in Vitro GastrointestinalDigestion. Food Res. Int. 2020, 136, doi:10.1016/j.foodres.2020.109587.15. Łukawski, M.; Dałek, P.; Borowik, T.; Foryś, A.; Langner, M.; Witkiewicz, W.; Przybyło, M. New OralLiposomalVitaminC Formulation: Propertiesand Bioavailability. J. LiposomeRes. 2020, 30, 227–234, doi:10.1080/08982104.2019.1630642.
Adaptogeny na stres – czy adaptogeny działają na stres?
Zdrowie i odporność

Adaptogeny na stres – czy adaptogeny działają na stres?

Adaptogeny w ostatnim czasie zyskują na popularności, w szczególności w kontekście stresu, który ma destrukcyjny wpływ na nasze zdrowie. Dlaczego warto sięgnąć właśnie po adaptogeny, aby go zredukować? Czy faktycznie ich właściwości pozytywnie wpłyną na nasz układ nerwowy?W dzisiejszych czasach stres stał się nieodłącznym elementem naszego życia, wpływając negatywnie na zdrowie i samopoczucie. W odpowiedzi na rosnące zainteresowanie metodami radzenia sobie ze stresem, adaptogeny, substancje pochodzenia naturalnego, zdobywają coraz większą popularność jako potencjalne wsparcie dla organizmu. W poniższym artykule przyjrzymy się ich właściwościom, mechanizmom działania oraz najskuteczniejszym roślinom adaptogennym, które mogą pomóc w przywracaniu równowagi i poprawie jakości życia.Co to są adaptogeny?Zyskujące w ostatnim czasie na popularności adaptogeny, w szczególności jako suplementy diety, to substancje pochodzenia naturalnego, które ułatwiają przystosowanie się organizmu do niekorzystnych warunków środowiskowych. Termin ten pierwszy raz został użyty w 1947 r., a w latach 50 ubiegłego wieku rosyjski farmakolog oraz doktor medycyny holistycznej Breckhman rozwinął jego definicje. Według niej adaptogen to przede wszystkim nieszkodliwa substancja pochodzenia naturalnego, wykazująca niespecyficzne działanie a także posiadająca właściwości normalizujące. Adaptogeny pomagają przywrócić równowagę i poprawiają odporność na stres bez wywoływania silnych skutków ubocznych. Wspierają organizm w zwiększaniu odporności na biologiczne, chemiczne a także fizyczne czynniki stresowe. Adaptogeny nie skupiają się na jednym konkretnym układzie organizmu, ale wspomagają ogólną zdolność adaptacyjną ciała do trudnych warunków. Rośliny wykazujące działanie adaptogenne to m.in. ashwagandha (witania ospała), różeniec górski, bakopa, gotu kola (wąkrotka azjatycka) czy też żeń-szeń koreański. Czy adaptogeny działają na stres? – W jaki sposób adaptogeny mogą pomóc redukować stres? Aby zrozumieć, w jaki sposób wpływają adaptogeny na stres należy najpierw wiedzieć jak działa mechanizm stresu a także jego regulowanie w organizmie. Zacznijmy jednak od definicji homeostazy – jest to zdolność organizmu do utrzymywania stabilnych warunków wewnętrznych, takich jak temperatura, pH czy stężenie glukozy – niezależnie od zmian zachodzących w otoczeniu. Jest to więc mechanizm, który pozwala organizmowi adaptować się do różnych warunków środowiskowych. Także współdziałanie układu nerwowego, hormonalnego oraz immunologicznego są podstawą prawidłowej homeostazy organizmu oraz dobrego stanu zdrowia. Stres natomiast, to nic innego, jak reakcja organizmu na wyżej wspomniane czynniki zewnętrzne lub wewnętrzne – z punktu widzenia fizjologicznego reakcją na stres jest wydzielanie przez nadnercza tzw. hormonów stresu, takich jak kortyzol czy adrenalina. W jaki sposób stres oddziałuje na nasz organizm i burzy naszą homeostazę? Przede wszystkim przewlekły stres wywołuje negatywne zmiany w naszym układzie neurohormonalnym i immunologicznym, a także niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego i pokarmowego. W następstwie tych zmian mogą rozwijać się zarówno ostre, jak i przewlekłe schorzenia, z których część zaliczana jest do tzw. „chorób cywilizacyjnych”, są to m.in. choroby układu krążenia, cukrzyca a nawet osteoporoza. W takim razie jaki jest wpływ adaptogenów na stres? Głównie dzieje się to poprzez ich właściwości wspierające funkcjonowanie nadnerczy. Adaptogeny mogą zwiększać skuteczność wydzielania przez nadnercza (?), eliminując nadmierną produkcję hormonów stresu. Ponadto badania sugerują, że adaptogeny zwiększają poziom energii komórkowej i zapobiegają uszkodzeniom wynikającym ze stresu oksydacyjnego. Oddziałują więc one na organizm na dwa różne sposoby – po pierwsze regulując ilość produkowanych hormonów stresu, a po drugie zmniejszając jego degradujące działanie na organizm. Najskuteczniejsze adaptogeny na stres Stale rosnąca popularność naturalnych adaptogenów na stres powoduje, że na rynku pojawia się co raz większa ilość produktów, które zaliczyć można do tej kategorii. Które z nich są najskuteczniejsze? Ashwagandha (witania ospała)W medycynie ajuwerdyjskiej korzenie ashwagandhy mają długoletnią historię wykorzystania, jako adaptogen. Przeprowadzone badania farmakologiczne wykazały, że ashwagandha to wszechstronne zioło o działaniu przeciwzapalnym, neuroprotekcyjnym, adaptogennym, hematopoetycznym, poprawiającym pamięć, a nawet nasennym i przeciwlękowym. Zmniejsza ona stężenie kortyzolu we krwi, czyli hormonu stresu. Wyniki badań sugerują również, że ośmiotygodniowa suplementacja znacząco zmniejsza poziom stresu i poprawia ogólną jakość życia – dlatego stosowanie ashwagandhy może być doskonałą alternatywą w radzeniu sobie ze stresem. Rhodiola (różeniec górski) Rhodiola, inaczej różeniec górski, to adaptogen o dobrze udokumentowanych właściwościach zwiększających odporność organizmu na stres. Przede wszystkim pomaga zmniejszyć stężenie hormonów stresu, wspomagając utrzymanie homeostazy. Badania wskazują też, że różeniec może zwiększać odporność na wyczerpanie psychiczne – ta właściwość może okazać się szczególnie przydatna w warunkach wystawienia organizmu na długotrwały stres. Dodatkową korzyścią są właściwości antyoksydacyjne różeńca – dzięki którym może on zmniejszać ryzyko wystąpienia m.in. zawału serca czy udaru.Gotu kola (wąkrotka azjatycka) Gotu kola, czyli inaczej wąkrotka azjatycka, w Azji Południowo-Wschodniej jest cenioną rośliną o odżywczym znaczeniu. Przede wszystkim jest ona znana z właściwości prozdrowotnych, takich jak działanie neuroprotekcyjne, wspomagające pamięć a także przeciwdrobnoustrojowe . Badania wykazały, że działanie gotu koli w kontekście stresu wynika z jej właściwości antyoksydacyjnych – nie wypływa ona bezpośrednio na poziom stresu, lecz niweluje jego niekorzystny wpływ na zdrowie. Wykazano, że suplementacja gotu kolą zmniejsza ilość wolnych rodników. Jak bezpiecznie stosować adaptogeny na stres? Aby bezpiecznie stosować adaptogeny na stres, należy przede wszystkim wybrać sprawdzone produkty, pozbawione zbędnych dodatków. Ważne jest również zwracanie uwagi na standaryzację ekstraktów roślinnych, czyli oznaczenie zawartości substancji czynnej na opakowaniu – suplementy diety dobrej jakości zawierają taką informację. Jeśli chodzi o dawkowanie na pewno warto stosować się do zaleceń podanych przez producenta. Niektóre zioła nie powinny być stosowane w okresie ciąży lub karmienia piersią, a także w połączeniu z niektórymi lekami o działaniu uspokajającym, nasennym oraz przeciwpadaczkowym - UWZGLĘDNIJMY KONKRETNIE Z JAKIMI GRUPAMI, MAMY TAKIE INFO NA ETYKIETACH WIĘC ŁATWO MOŻNA UZUPEŁNIĆ– w takich sytuacjach stosowanie adaptogenów warto skonsultować z lekarzem. Warto zapamiętać:• Adaptogeny to naturalne substancje, które pomagają organizmowi przystosować się do niekorzystnych warunków, przywracając równowagę i poprawiając odporność na stres.• W kontekście stresu działają one na dwa sposoby: regulują wydzielanie hormonów stresu (np. kortyzolu) oraz zmniejszają negatywny wpływ stresu oksydacyjnego na organizm, wspierając homeostazę.• Chroniczny stres prowadzi do szeregu problemów zdrowotnych, takich jak choroby układu krążenia, cukrzyca czy zaburzenia immunologiczne.• Najskuteczniejszymi adaptogenami na stres, na które warto zwrócić uwagę są: ashwagandha, rhodiola oraz gotu kola.• Należy wybierać sprawdzone produkty, zwracać uwagę na standaryzację ekstraktów roślinnych i stosować się do zaleceń dawkowania podanych przez producenta. W przypadku ciąży, karmienia piersią lub stosowania leków zaleca się konsultację z lekarzem.Bibliografia:• B. Dąbrowska-Berstein, M. Moskalik, D. Wydro; Adaptogeny korygujące reakcję organizmu na stres i zaburzenia homeostazy - pomocą w prewencji chorób cywilizacyjnych; 2015; Wyższa Szkoła Zawodowa Kosmetyki I Pielęgnacji Zdrowia• N. Kuligowska; Adaptogeny - znaczenie i wpływ na ludzki organizm; 2023, https://ruj.uj.edu.pl/entities/publication/432d480e-61fb-4b62-bd57-c9cfb76fc177• L. Liao, Y. He, L. Li, H. Meng, Y. Dong, F. Yi, P. Xiao; A preliminary review of studies on adaptogens: comparison of their bioactivity in TCM with that of ginseng-like herbs used worldwide; 2018, Liao et al. Chin Med. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6240259/• J. Salve, S. Pate, K. Debnath, D.Langade; Adaptogenic and Anxiolytic Effects of Ashwagandha Root Extract in Healthy Adults: A Double-blind, Randomized, Placebo-controlled Clinical Study; Cureus. 2019 Dec; 11(12): e6466. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6979308/pdf/cureus-0011-00000006466.pdf• Dr A. Tripathi; Ashwagandha’ an ‘adaptogenic herb; 2022, Current Trends in Medicinal Chemistry, https://www.researchgate.net/profile/Amit-Ranjan-Pandey-Pandey/publication/363916739_BOOK_CONTENT_FILE_-_FINAL_-2022_1/links/63347fcb9cb4fe44f3e691aa/BOOK-CONTENT-FILE-FINAL-2022-1.pdf#page=161• U. Chandrika, P. Kumara; Chapter Four - Gotu Kola (Centella asiatica): Nutritional Properties and Plausible Health Benefits; 2015, Pages 125-157 Advances in Food and Nutrition Research• I. Anghelescu, D. Edwards, E.Seifritz, S. Kasper; Stress management and the role of Rhodiola rosea: a review; 2018, Volume 2, International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, pages 242-252
Zdrowie i odporność

Adaptogeny na stres – czy adaptogeny działają na stres?

Adaptogeny w ostatnim czasie zyskują na popularności, w szczególności w kontekście stresu, który ma destrukcyjny wpływ na nasze zdrowie. Dlaczego warto sięgnąć właśnie po adaptogeny, aby go zredukować? Czy faktycznie ich właściwości pozytywnie wpłyną na nasz układ nerwowy?W dzisiejszych czasach stres stał się nieodłącznym elementem naszego życia, wpływając negatywnie na zdrowie i samopoczucie. W odpowiedzi na rosnące zainteresowanie metodami radzenia sobie ze stresem, adaptogeny, substancje pochodzenia naturalnego, zdobywają coraz większą popularność jako potencjalne wsparcie dla organizmu. W poniższym artykule przyjrzymy się ich właściwościom, mechanizmom działania oraz najskuteczniejszym roślinom adaptogennym, które mogą pomóc w przywracaniu równowagi i poprawie jakości życia.Co to są adaptogeny?Zyskujące w ostatnim czasie na popularności adaptogeny, w szczególności jako suplementy diety, to substancje pochodzenia naturalnego, które ułatwiają przystosowanie się organizmu do niekorzystnych warunków środowiskowych. Termin ten pierwszy raz został użyty w 1947 r., a w latach 50 ubiegłego wieku rosyjski farmakolog oraz doktor medycyny holistycznej Breckhman rozwinął jego definicje. Według niej adaptogen to przede wszystkim nieszkodliwa substancja pochodzenia naturalnego, wykazująca niespecyficzne działanie a także posiadająca właściwości normalizujące. Adaptogeny pomagają przywrócić równowagę i poprawiają odporność na stres bez wywoływania silnych skutków ubocznych. Wspierają organizm w zwiększaniu odporności na biologiczne, chemiczne a także fizyczne czynniki stresowe. Adaptogeny nie skupiają się na jednym konkretnym układzie organizmu, ale wspomagają ogólną zdolność adaptacyjną ciała do trudnych warunków. Rośliny wykazujące działanie adaptogenne to m.in. ashwagandha (witania ospała), różeniec górski, bakopa, gotu kola (wąkrotka azjatycka) czy też żeń-szeń koreański. Czy adaptogeny działają na stres? – W jaki sposób adaptogeny mogą pomóc redukować stres? Aby zrozumieć, w jaki sposób wpływają adaptogeny na stres należy najpierw wiedzieć jak działa mechanizm stresu a także jego regulowanie w organizmie. Zacznijmy jednak od definicji homeostazy – jest to zdolność organizmu do utrzymywania stabilnych warunków wewnętrznych, takich jak temperatura, pH czy stężenie glukozy – niezależnie od zmian zachodzących w otoczeniu. Jest to więc mechanizm, który pozwala organizmowi adaptować się do różnych warunków środowiskowych. Także współdziałanie układu nerwowego, hormonalnego oraz immunologicznego są podstawą prawidłowej homeostazy organizmu oraz dobrego stanu zdrowia. Stres natomiast, to nic innego, jak reakcja organizmu na wyżej wspomniane czynniki zewnętrzne lub wewnętrzne – z punktu widzenia fizjologicznego reakcją na stres jest wydzielanie przez nadnercza tzw. hormonów stresu, takich jak kortyzol czy adrenalina. W jaki sposób stres oddziałuje na nasz organizm i burzy naszą homeostazę? Przede wszystkim przewlekły stres wywołuje negatywne zmiany w naszym układzie neurohormonalnym i immunologicznym, a także niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego i pokarmowego. W następstwie tych zmian mogą rozwijać się zarówno ostre, jak i przewlekłe schorzenia, z których część zaliczana jest do tzw. „chorób cywilizacyjnych”, są to m.in. choroby układu krążenia, cukrzyca a nawet osteoporoza. W takim razie jaki jest wpływ adaptogenów na stres? Głównie dzieje się to poprzez ich właściwości wspierające funkcjonowanie nadnerczy. Adaptogeny mogą zwiększać skuteczność wydzielania przez nadnercza (?), eliminując nadmierną produkcję hormonów stresu. Ponadto badania sugerują, że adaptogeny zwiększają poziom energii komórkowej i zapobiegają uszkodzeniom wynikającym ze stresu oksydacyjnego. Oddziałują więc one na organizm na dwa różne sposoby – po pierwsze regulując ilość produkowanych hormonów stresu, a po drugie zmniejszając jego degradujące działanie na organizm. Najskuteczniejsze adaptogeny na stres Stale rosnąca popularność naturalnych adaptogenów na stres powoduje, że na rynku pojawia się co raz większa ilość produktów, które zaliczyć można do tej kategorii. Które z nich są najskuteczniejsze? Ashwagandha (witania ospała)W medycynie ajuwerdyjskiej korzenie ashwagandhy mają długoletnią historię wykorzystania, jako adaptogen. Przeprowadzone badania farmakologiczne wykazały, że ashwagandha to wszechstronne zioło o działaniu przeciwzapalnym, neuroprotekcyjnym, adaptogennym, hematopoetycznym, poprawiającym pamięć, a nawet nasennym i przeciwlękowym. Zmniejsza ona stężenie kortyzolu we krwi, czyli hormonu stresu. Wyniki badań sugerują również, że ośmiotygodniowa suplementacja znacząco zmniejsza poziom stresu i poprawia ogólną jakość życia – dlatego stosowanie ashwagandhy może być doskonałą alternatywą w radzeniu sobie ze stresem. Rhodiola (różeniec górski) Rhodiola, inaczej różeniec górski, to adaptogen o dobrze udokumentowanych właściwościach zwiększających odporność organizmu na stres. Przede wszystkim pomaga zmniejszyć stężenie hormonów stresu, wspomagając utrzymanie homeostazy. Badania wskazują też, że różeniec może zwiększać odporność na wyczerpanie psychiczne – ta właściwość może okazać się szczególnie przydatna w warunkach wystawienia organizmu na długotrwały stres. Dodatkową korzyścią są właściwości antyoksydacyjne różeńca – dzięki którym może on zmniejszać ryzyko wystąpienia m.in. zawału serca czy udaru.Gotu kola (wąkrotka azjatycka) Gotu kola, czyli inaczej wąkrotka azjatycka, w Azji Południowo-Wschodniej jest cenioną rośliną o odżywczym znaczeniu. Przede wszystkim jest ona znana z właściwości prozdrowotnych, takich jak działanie neuroprotekcyjne, wspomagające pamięć a także przeciwdrobnoustrojowe . Badania wykazały, że działanie gotu koli w kontekście stresu wynika z jej właściwości antyoksydacyjnych – nie wypływa ona bezpośrednio na poziom stresu, lecz niweluje jego niekorzystny wpływ na zdrowie. Wykazano, że suplementacja gotu kolą zmniejsza ilość wolnych rodników. Jak bezpiecznie stosować adaptogeny na stres? Aby bezpiecznie stosować adaptogeny na stres, należy przede wszystkim wybrać sprawdzone produkty, pozbawione zbędnych dodatków. Ważne jest również zwracanie uwagi na standaryzację ekstraktów roślinnych, czyli oznaczenie zawartości substancji czynnej na opakowaniu – suplementy diety dobrej jakości zawierają taką informację. Jeśli chodzi o dawkowanie na pewno warto stosować się do zaleceń podanych przez producenta. Niektóre zioła nie powinny być stosowane w okresie ciąży lub karmienia piersią, a także w połączeniu z niektórymi lekami o działaniu uspokajającym, nasennym oraz przeciwpadaczkowym - UWZGLĘDNIJMY KONKRETNIE Z JAKIMI GRUPAMI, MAMY TAKIE INFO NA ETYKIETACH WIĘC ŁATWO MOŻNA UZUPEŁNIĆ– w takich sytuacjach stosowanie adaptogenów warto skonsultować z lekarzem. Warto zapamiętać:• Adaptogeny to naturalne substancje, które pomagają organizmowi przystosować się do niekorzystnych warunków, przywracając równowagę i poprawiając odporność na stres.• W kontekście stresu działają one na dwa sposoby: regulują wydzielanie hormonów stresu (np. kortyzolu) oraz zmniejszają negatywny wpływ stresu oksydacyjnego na organizm, wspierając homeostazę.• Chroniczny stres prowadzi do szeregu problemów zdrowotnych, takich jak choroby układu krążenia, cukrzyca czy zaburzenia immunologiczne.• Najskuteczniejszymi adaptogenami na stres, na które warto zwrócić uwagę są: ashwagandha, rhodiola oraz gotu kola.• Należy wybierać sprawdzone produkty, zwracać uwagę na standaryzację ekstraktów roślinnych i stosować się do zaleceń dawkowania podanych przez producenta. W przypadku ciąży, karmienia piersią lub stosowania leków zaleca się konsultację z lekarzem.Bibliografia:• B. Dąbrowska-Berstein, M. Moskalik, D. Wydro; Adaptogeny korygujące reakcję organizmu na stres i zaburzenia homeostazy - pomocą w prewencji chorób cywilizacyjnych; 2015; Wyższa Szkoła Zawodowa Kosmetyki I Pielęgnacji Zdrowia• N. Kuligowska; Adaptogeny - znaczenie i wpływ na ludzki organizm; 2023, https://ruj.uj.edu.pl/entities/publication/432d480e-61fb-4b62-bd57-c9cfb76fc177• L. Liao, Y. He, L. Li, H. Meng, Y. Dong, F. Yi, P. Xiao; A preliminary review of studies on adaptogens: comparison of their bioactivity in TCM with that of ginseng-like herbs used worldwide; 2018, Liao et al. Chin Med. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6240259/• J. Salve, S. Pate, K. Debnath, D.Langade; Adaptogenic and Anxiolytic Effects of Ashwagandha Root Extract in Healthy Adults: A Double-blind, Randomized, Placebo-controlled Clinical Study; Cureus. 2019 Dec; 11(12): e6466. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6979308/pdf/cureus-0011-00000006466.pdf• Dr A. Tripathi; Ashwagandha’ an ‘adaptogenic herb; 2022, Current Trends in Medicinal Chemistry, https://www.researchgate.net/profile/Amit-Ranjan-Pandey-Pandey/publication/363916739_BOOK_CONTENT_FILE_-_FINAL_-2022_1/links/63347fcb9cb4fe44f3e691aa/BOOK-CONTENT-FILE-FINAL-2022-1.pdf#page=161• U. Chandrika, P. Kumara; Chapter Four - Gotu Kola (Centella asiatica): Nutritional Properties and Plausible Health Benefits; 2015, Pages 125-157 Advances in Food and Nutrition Research• I. Anghelescu, D. Edwards, E.Seifritz, S. Kasper; Stress management and the role of Rhodiola rosea: a review; 2018, Volume 2, International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, pages 242-252
Siła adaptogenów
Zdrowie i odporność

Siła adaptogenów

Szybkie tempo życia, duże napięcie i pełna wyzwań codzienność sprawiają, że Twój organizm poddawany jest obciążeniom, na które może nie być gotowy. Z pomocą przychodzą tu adaptogeny. To naturalne substancje pochodzenia roślinnego, które wspierają organizm w przystosowaniu się do stresu fizycznego, psychicznego i emocjonalnego. Ich wszechstronne działanie może pomóc Ci w przypadku: Nazwa adaptogenów pochodzi od łacińskiego czasownika “adaptare”, który oznacza “przystosowywać”. Po raz pierwszy termin ten został użyty przez uczonego N. Lazareva w 1947 roku.Mimo stosunkowo późnego zdefiniowania, grzyby i rośliny o właściwościach adaptogennych są znane od tysięcy lat. Z ich leczniczego działania korzysta tradycyjna medycyna ajurwedyjska oraz chińska, gdzie składniki te są wykorzystywane m.in. jako wsparcie układów trawiennego, nerwowego i krążenia, pomagając w redukcji stresu, poprawie odporności oraz zwiększeniu energii i witalności organizmu.Tym bardziej warto włączyć adaptogeny do świadomej suplementacji, gdyż są to unikatowe, trudno dostępne a przede wszystkim skuteczne rośliny i grzyby, których nie dostarczysz z codzienną dietą.   Adaptogeny od formeds wyróżniają: 100% czysty
skład Przebadane i bezpieczne formuły Standaryzowane ekstrakty Wszechstronne zastosowanie Poznaj nasze adaptogeny! Przygotowaliśmy dla Ciebie aż 9 wypełnionych adaptogenami suplementów, które pomogą Ci kompleksowo zadbać o ciało oraz umysł.Poznaj je wszystkie!   3 wskazania na aplach do każdego produktu:Ashwagandha: redukcja stresu, lepszy sen, optymalny poziom energiiRhodiola – sprawność umysłowa, lepsza koncentracja, wydajność treningowaLion’s mane – lepsza koncentracja, redukcja stresu, witalnośćReishi – odporność, regeneracja, długowiecznośćCordyceps – odporność, długowieczność, witalnośćChaga – długowieczność, odporność, redukcja stresuGotu kola – lepsza koncentracja, zdrowie psychiczne, prawidłowe krążenieKorean ginseng – energia, wytrzymałość organizmu, lepsza koncentracjaBiloba+ – lepsza pamięć, witalność, energia Opis ashwa Ashwagandha (Withania somnifera), znana również jako indyjski żeń-szeń, jest ziołem stosowanym w ajurwedzie - tradycyjnej medycynie Indii. Zawiera wysoką dawkę witanolidów, które uważa się za główne źródło cennych właściwości adaptogennych tej rośliny. To doskonały wybór dla osób, którym zależy na redukcji stresu, ukojeniu układu nerwowego, optymalnym poziomie energii i właściwej nocnej regeneracji. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że ashwagandha może:- obniżać poziom kortyzolu o blisko 28%,- poprawiać jakość snu,- zwiększać wytrzymałość podczas wysiłku,- zmniejszać uczucie niepokoju,- wspierać koncentrację.Wskazówka: Przyjmuj ashwagandhę późnym popołudniem lub wieczorem, gdy poziom kortyzolu naturalnie spada. Rano kortyzol jest potrzebny, aby dodać energii do działania, więc wieczorna suplementacja wspiera relaks i regenerację, bez zakłócania rytmu dobowego.Opis rhodiola Rhodiola rosea (różeniec górski, który nazywany jest również złotym lub arktycznym korzeniem). Ten bogaty w salidrozydy oraz rozawiny adaptogen będzie cennym wsparciem dla osób, które chcą zadbać zarówno o sprawność fizyczną, jak i umysłową, zredukować stres oraz wesprzeć dobre samopoczucie na co dzień. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że rhodiola może:- redukować zmęczenie,- polepszać samopoczucie,- zwiększać zdolności poznawcze,- poprawiać sprawność neuromotoryczną,- zwiększać poziom energii,- zwiększać wydajność treningową .Wskazówka: Przyjmuj 30-60 minut przed treningiem – rhodiola zwiększa wytrzymałość i zmniejsza odczucie zmęczenia w trakcie aktywności fizycznej, co pozwala trenować dłużej i bardziej efektywnie.Opis lion’s mane Lion’s mane (Hericium erinaceus, zwany także lwią grzywą) to adaptogenny grzyb, który jest ceniony przede wszystkim za swoje właściwości neuroprotekcyjne oraz antyoksydacyjne w mózgu. Zawdzięcza je m.in. wysokiej zawartości polisacharydów (w tym beta-glukanów). Jest powszechnie stosowany w medycynie chińskiej m.in jako wsparcie funkcjonowania układu trawiennego.Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że lion’s mane może:- poprawiać funkcje poznawcze,- zwiększać koncentrację,- redukować poziom niepokoju,- wspierać mikrobiotę jelitową,- redukować poziom cholesterolu.Opis reishi Reishi (Ganoderma lucidum) to grzyb bardzo ceniony w tradycyjnej medycynie chińskiej, gdzie wykorzystywany jest jako wsparcie układu odpornościowego i krążenia. Pomaga również w walce ze stresem i w problemach z zasypianiem. Jest źródłem około 400 bioaktywnych związków, w tym kwasu ganoderowego, polisacharydów, triterpenów i steroli. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że reishi może:- redukować uczucie zmęczenia,- zwiększać odporność,- polepszać jakość snu,- działać przeciwzapalnie.Opis gotu kola Gotu kola (Centella asiatica) to kompleksowe adaptogenne wsparcie dla sprawności umysłowej, wpływające na poprawę funkcji poznawczych, takich jak pamięć, koncentracja czy zdolność uczenia się. Lecznicze właściwości tej rośliny od stuleci wykorzystywane są w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej oraz chińskiej. Dodatek cytykoliny, substancji znanej ze swoich neuroprotekcyjnych właściwości, czyni ten suplement idealnym wyborem dla osób żyjących w dużym napięciu i stresie.Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że gotu kola może:- poprawiać funkcje poznawcze,- zmniejszać uczucie niepokoju,- wspierać krążenie,- wspierać regenerację skóry.Opis biloba+Ginkgo biloba (miłorząb japoński) to jedno z najstarszych drzew na Ziemi, które przetrwało w niemal niezmienionej formie przez ponad 200 milionów lat. Jego liście zawierają różnorodne, potencjalnie bioaktywne związki - w tym kilka rodzajów flawonoidów i terpenoidów. W połączeniu z 5 witaminami z grupy B oraz ekstraktem z żeń-szenia pomaga kompleksowo zadbać o pamięć, układ nerwowy i optymalny poziom energii. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że ginkgo biloba może:- wspierać pamięć,- polepszać funkcje poznawcze,- poprawiać przepływ krwi do mózgu,- działać antyoksydacyjnie.Opis chaga Chaga (Inonotus obliquus) przez mieszkańców Syberii zwany “grzybem nieśmiertelności” niezwykle cenny grzyb o szerokim zakresie korzyści zdrowotnych. Jego popularność wynika z bogatego składu, tym obecności polisacharydów, takich jak beta-glukan, które wykazują silne właściwości antyoksydacyjne. Jeśli więc chcesz wesprzeć układ odpornościowy oraz pracę mózgu, to ten adaptogenny grzyb zdecydowanie będzie dobrym wyborem.Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że chaga może:- działać przeciwutleniająco, neutralizując wolne rodniki.Opis cordyceps Cordycepsi (Cordyceps sinesis) to ceniony grzyb adaptogenny, znany ze swojej wysokiej zawartości polisacharydów i beta-glukanu, które wspierają organizm na wielu poziomach, w tym wzmacniają układ odpornościowy. W medycynie chińskiej cordyceps wykorzystywany jest od wieków, jako środek opóźniający procesy starzenia oraz przywracający siły witalne. Może stanowić także skuteczne treningowe wsparcie dla osób, które chcą wspomóc swoją regenerację potreningową. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że cordyceps może:- wspierać regenerację mięśni,- działać przeciwzapalnie.Opis korean ginseng Żeń-szeń Panax (żeń-szeń koreański) to szlachetny korzeń, pochodzący z północnych obszarów leśnych Chin, Mandżurii i Korei, od dawna uznawany jest za naturalny adaptogen, który wspiera regenerację organizmu oraz pomaga w walce z procesami starzenia. Ginsenozydy obecne w żeń-szeniu działają antyoksydacyjnie, są cennym źródłem energii oraz wspierają witalność i funkcje poznawcze.Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że żeń-szeń koreański może:- obniżać poziom glukozy we krwi co sprzyja stabilizacji energii,,- poprawiać funkcje poznawcze,- wspierać dobre samopoczucie,- poprawiać sprawność psychomotoryczną.Odpowiedz na kilka krótkich pytań i dowiedz się, które adaptogeny będą najlepszym wsparciem dla Twojego organizmu. Dopasuj adaptogenydo swoich potrzeb Standaryzacja ekstraktów roślinnych w suplementacji to proces, który pozwala precyzyjnie określić ilość składników aktywnych w produkcie. Dzięki temu możemy podać Ci dokładną ilość kluczowego związku bioaktywnego, który jest odpowiedzialny za adaptogenne właściwości danej rośliny (np. w przypadku ashwagandhy są to witanolidy), co zwiększa skuteczność i bezpieczeństwo naszych suplementów! W procesie standaryzacji: Wybiera się kluczowy składnik aktywny (np. witanolidyw ashwagandzie, ginsenozydy w żeń-szeniu), który odpowiada za działanie adaptogenne lub terapeutyczne. Kontroluje się jego zawartość w każdej partii surowca, co gwarantuje, że produkt będzie miał przewidywalny, powtarzalny efekt biologiczny. Zapewnia się czystośći bezpieczeństwo ekstraktu, eliminując zbędne składniki rośliny, które nie mają działania aktywnego lub mogłyby wywołać niepożądane reakcje. Zamów adaptogenyidealne dla Ciebie
Zdrowie i odporność

Siła adaptogenów

Szybkie tempo życia, duże napięcie i pełna wyzwań codzienność sprawiają, że Twój organizm poddawany jest obciążeniom, na które może nie być gotowy. Z pomocą przychodzą tu adaptogeny. To naturalne substancje pochodzenia roślinnego, które wspierają organizm w przystosowaniu się do stresu fizycznego, psychicznego i emocjonalnego. Ich wszechstronne działanie może pomóc Ci w przypadku: Nazwa adaptogenów pochodzi od łacińskiego czasownika “adaptare”, który oznacza “przystosowywać”. Po raz pierwszy termin ten został użyty przez uczonego N. Lazareva w 1947 roku.Mimo stosunkowo późnego zdefiniowania, grzyby i rośliny o właściwościach adaptogennych są znane od tysięcy lat. Z ich leczniczego działania korzysta tradycyjna medycyna ajurwedyjska oraz chińska, gdzie składniki te są wykorzystywane m.in. jako wsparcie układów trawiennego, nerwowego i krążenia, pomagając w redukcji stresu, poprawie odporności oraz zwiększeniu energii i witalności organizmu.Tym bardziej warto włączyć adaptogeny do świadomej suplementacji, gdyż są to unikatowe, trudno dostępne a przede wszystkim skuteczne rośliny i grzyby, których nie dostarczysz z codzienną dietą.   Adaptogeny od formeds wyróżniają: 100% czysty
skład Przebadane i bezpieczne formuły Standaryzowane ekstrakty Wszechstronne zastosowanie Poznaj nasze adaptogeny! Przygotowaliśmy dla Ciebie aż 9 wypełnionych adaptogenami suplementów, które pomogą Ci kompleksowo zadbać o ciało oraz umysł.Poznaj je wszystkie!   3 wskazania na aplach do każdego produktu:Ashwagandha: redukcja stresu, lepszy sen, optymalny poziom energiiRhodiola – sprawność umysłowa, lepsza koncentracja, wydajność treningowaLion’s mane – lepsza koncentracja, redukcja stresu, witalnośćReishi – odporność, regeneracja, długowiecznośćCordyceps – odporność, długowieczność, witalnośćChaga – długowieczność, odporność, redukcja stresuGotu kola – lepsza koncentracja, zdrowie psychiczne, prawidłowe krążenieKorean ginseng – energia, wytrzymałość organizmu, lepsza koncentracjaBiloba+ – lepsza pamięć, witalność, energia Opis ashwa Ashwagandha (Withania somnifera), znana również jako indyjski żeń-szeń, jest ziołem stosowanym w ajurwedzie - tradycyjnej medycynie Indii. Zawiera wysoką dawkę witanolidów, które uważa się za główne źródło cennych właściwości adaptogennych tej rośliny. To doskonały wybór dla osób, którym zależy na redukcji stresu, ukojeniu układu nerwowego, optymalnym poziomie energii i właściwej nocnej regeneracji. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że ashwagandha może:- obniżać poziom kortyzolu o blisko 28%,- poprawiać jakość snu,- zwiększać wytrzymałość podczas wysiłku,- zmniejszać uczucie niepokoju,- wspierać koncentrację.Wskazówka: Przyjmuj ashwagandhę późnym popołudniem lub wieczorem, gdy poziom kortyzolu naturalnie spada. Rano kortyzol jest potrzebny, aby dodać energii do działania, więc wieczorna suplementacja wspiera relaks i regenerację, bez zakłócania rytmu dobowego.Opis rhodiola Rhodiola rosea (różeniec górski, który nazywany jest również złotym lub arktycznym korzeniem). Ten bogaty w salidrozydy oraz rozawiny adaptogen będzie cennym wsparciem dla osób, które chcą zadbać zarówno o sprawność fizyczną, jak i umysłową, zredukować stres oraz wesprzeć dobre samopoczucie na co dzień. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że rhodiola może:- redukować zmęczenie,- polepszać samopoczucie,- zwiększać zdolności poznawcze,- poprawiać sprawność neuromotoryczną,- zwiększać poziom energii,- zwiększać wydajność treningową .Wskazówka: Przyjmuj 30-60 minut przed treningiem – rhodiola zwiększa wytrzymałość i zmniejsza odczucie zmęczenia w trakcie aktywności fizycznej, co pozwala trenować dłużej i bardziej efektywnie.Opis lion’s mane Lion’s mane (Hericium erinaceus, zwany także lwią grzywą) to adaptogenny grzyb, który jest ceniony przede wszystkim za swoje właściwości neuroprotekcyjne oraz antyoksydacyjne w mózgu. Zawdzięcza je m.in. wysokiej zawartości polisacharydów (w tym beta-glukanów). Jest powszechnie stosowany w medycynie chińskiej m.in jako wsparcie funkcjonowania układu trawiennego.Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że lion’s mane może:- poprawiać funkcje poznawcze,- zwiększać koncentrację,- redukować poziom niepokoju,- wspierać mikrobiotę jelitową,- redukować poziom cholesterolu.Opis reishi Reishi (Ganoderma lucidum) to grzyb bardzo ceniony w tradycyjnej medycynie chińskiej, gdzie wykorzystywany jest jako wsparcie układu odpornościowego i krążenia. Pomaga również w walce ze stresem i w problemach z zasypianiem. Jest źródłem około 400 bioaktywnych związków, w tym kwasu ganoderowego, polisacharydów, triterpenów i steroli. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że reishi może:- redukować uczucie zmęczenia,- zwiększać odporność,- polepszać jakość snu,- działać przeciwzapalnie.Opis gotu kola Gotu kola (Centella asiatica) to kompleksowe adaptogenne wsparcie dla sprawności umysłowej, wpływające na poprawę funkcji poznawczych, takich jak pamięć, koncentracja czy zdolność uczenia się. Lecznicze właściwości tej rośliny od stuleci wykorzystywane są w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej oraz chińskiej. Dodatek cytykoliny, substancji znanej ze swoich neuroprotekcyjnych właściwości, czyni ten suplement idealnym wyborem dla osób żyjących w dużym napięciu i stresie.Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że gotu kola może:- poprawiać funkcje poznawcze,- zmniejszać uczucie niepokoju,- wspierać krążenie,- wspierać regenerację skóry.Opis biloba+Ginkgo biloba (miłorząb japoński) to jedno z najstarszych drzew na Ziemi, które przetrwało w niemal niezmienionej formie przez ponad 200 milionów lat. Jego liście zawierają różnorodne, potencjalnie bioaktywne związki - w tym kilka rodzajów flawonoidów i terpenoidów. W połączeniu z 5 witaminami z grupy B oraz ekstraktem z żeń-szenia pomaga kompleksowo zadbać o pamięć, układ nerwowy i optymalny poziom energii. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że ginkgo biloba może:- wspierać pamięć,- polepszać funkcje poznawcze,- poprawiać przepływ krwi do mózgu,- działać antyoksydacyjnie.Opis chaga Chaga (Inonotus obliquus) przez mieszkańców Syberii zwany “grzybem nieśmiertelności” niezwykle cenny grzyb o szerokim zakresie korzyści zdrowotnych. Jego popularność wynika z bogatego składu, tym obecności polisacharydów, takich jak beta-glukan, które wykazują silne właściwości antyoksydacyjne. Jeśli więc chcesz wesprzeć układ odpornościowy oraz pracę mózgu, to ten adaptogenny grzyb zdecydowanie będzie dobrym wyborem.Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że chaga może:- działać przeciwutleniająco, neutralizując wolne rodniki.Opis cordyceps Cordycepsi (Cordyceps sinesis) to ceniony grzyb adaptogenny, znany ze swojej wysokiej zawartości polisacharydów i beta-glukanu, które wspierają organizm na wielu poziomach, w tym wzmacniają układ odpornościowy. W medycynie chińskiej cordyceps wykorzystywany jest od wieków, jako środek opóźniający procesy starzenia oraz przywracający siły witalne. Może stanowić także skuteczne treningowe wsparcie dla osób, które chcą wspomóc swoją regenerację potreningową. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że cordyceps może:- wspierać regenerację mięśni,- działać przeciwzapalnie.Opis korean ginseng Żeń-szeń Panax (żeń-szeń koreański) to szlachetny korzeń, pochodzący z północnych obszarów leśnych Chin, Mandżurii i Korei, od dawna uznawany jest za naturalny adaptogen, który wspiera regenerację organizmu oraz pomaga w walce z procesami starzenia. Ginsenozydy obecne w żeń-szeniu działają antyoksydacyjnie, są cennym źródłem energii oraz wspierają witalność i funkcje poznawcze.Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że żeń-szeń koreański może:- obniżać poziom glukozy we krwi co sprzyja stabilizacji energii,,- poprawiać funkcje poznawcze,- wspierać dobre samopoczucie,- poprawiać sprawność psychomotoryczną.Odpowiedz na kilka krótkich pytań i dowiedz się, które adaptogeny będą najlepszym wsparciem dla Twojego organizmu. Dopasuj adaptogenydo swoich potrzeb Standaryzacja ekstraktów roślinnych w suplementacji to proces, który pozwala precyzyjnie określić ilość składników aktywnych w produkcie. Dzięki temu możemy podać Ci dokładną ilość kluczowego związku bioaktywnego, który jest odpowiedzialny za adaptogenne właściwości danej rośliny (np. w przypadku ashwagandhy są to witanolidy), co zwiększa skuteczność i bezpieczeństwo naszych suplementów! W procesie standaryzacji: Wybiera się kluczowy składnik aktywny (np. witanolidyw ashwagandzie, ginsenozydy w żeń-szeniu), który odpowiada za działanie adaptogenne lub terapeutyczne. Kontroluje się jego zawartość w każdej partii surowca, co gwarantuje, że produkt będzie miał przewidywalny, powtarzalny efekt biologiczny. Zapewnia się czystośći bezpieczeństwo ekstraktu, eliminując zbędne składniki rośliny, które nie mają działania aktywnego lub mogłyby wywołać niepożądane reakcje. Zamów adaptogenyidealne dla Ciebie
Co na odporność – jakie witaminy i suplementy zażywać?
Zdrowie i odporność

Co na odporność – jakie witaminy i suplementy zażywać?

Co na odporność – jakie witaminy i suplementy zażywać? W artykule przyjrzymy się bliżej czym jest układ odpornościowy, co wpływa na jego funkcjonowanie, a także o roli diety i suplementacji dla odporności.Spis treści:1. Co to jest układ odpornościowy?2. Czynniki wpływające na układ immunologiczny3. Domowe sposoby na odporność i lecznicze właściwości popularnych składników• czosnek• miód• cebula• cytryna• imbir4. Naturalne preparaty na wzmocnienie odporności• jeżówka• aloes• acerola• żeń-szeń koreański• czystek• wiesiołek• czarny bez5. Omega-3 i ich rola we wzmacnianiu odporności• tran i olej z wątroby rekina6. Najważniejsze witaminy dla odporności7. Wspieranie odporności w ciąży8. Odbudowa odporności po COVID-199. Leki na odporność - jakie wybrać?10. Co na odporność dla dzieci11. Dieta na odporność12. Warto zapamiętaćUkład odpornościowy to złożony układ komórek, tkanek i narządów, który chroni organizm człowieka przed patogenami. Dla wsparcia odporności istotne jest holistyczne podejście, czyli połączenie odpowiednio zbilansowanej diety, suplementacji, aktywności fizycznej, a także dobrej jakości snu.Co to jest układ odpornościowy?Układ odpornościowy to układ narządów, który zapobiega wnikaniu do organizmu bakterii, wirusów, grzybów i pasożytów. Odporność to zdolność do obrony przed chorobami, o którą trzeba szczególnie zadbać w okresie jesienno-zimowym. W okresie zwiększonych zachorowań pojawiają się liczne pytania o kuracje na odporność:• Jak szybko wzmocnić osłabiony organizm?• Co na wzmocnienie organizmu? • Co kupić w aptece na wzmocnienie organizmu? • Co brać na odporność gdy pojawiają się pierwsze objawy przeziębienia? • Jakie są dobre witaminy na wzmocnienie organizmu? • Co na odporność dla dzieci?Na początek warto zastanowić się jak działa nasz układ odpornościowy.Co wpływa na działanie układu immunologicznego?Na prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego wpływa wiele czynników. Do podstawowych czynników należy dieta, styl życia, aktywność fizyczna oraz niedobory witamin i składników mineralnych. Często zapomina się, że na stan zdrowia wpływa również odpowiednia ilość i jakość snu, zmęczenie, stan jelit, czy stres.Domowe sposoby na odpornośćKażdy zna jakieś domowe sposoby na odporność, przeziębienie, czy grypę, a także domowe sposoby na wzmocnienie odporności po antybiotyku. Co pić na wzmocnienie organizmu z domowych składników? Pierwszy przychodzi mi do głowy mój ulubiony rozgrzewający zimowy napar z imbirem, cytryną i miodem lub herbata z cytryną i miodem, ale pomysłów na naturalne mikstury na wzmocnienie odporności jest wiele. Do naturalnych preparatów na odporność należą powszechnie używany czosnek, miód, cebula, cytryna, czy imbir. Jednak skąd biorą się ich lecznicze właściwości? Czosnek – dzięki swoim przeciwdrobnoustrojowym właściwościom używany jest do zapobiegania i leczenia infekcji, działa jak naturalny antybiotyk. Pobudza białe krwinki i komórki „NK”, zwane Natural Killers, które odgrywają kluczową rolę w ochronie i działaniu całego układu odpornościowego. Swoje zastosowanie zawdzięcza głównie aktywnej substancji – allicynie. W aptekach, zielarniach i sklepach ekologicznych można znaleźć ekstrakty zawierające czosnek w tabletkach lub kapsułkach, w których aktywną substancją jest właśnie allicyna.Miód – znany ze swoich właściwości leczniczych, w tym przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych. Miód korzystnie wpływa na jelita, dzięki zawartości prebiotyków, które są pokarmem dla dobroczynnych bakterii bytujących w jelitach. Korzystna mikrobiota w jelitach z kolei jest bardzo ważna dla zachowania wysokiej odporności. Miód stosowany jest najczęściej w trakcie infekcji, może łagodzić ból i zapalenie gardła, kaszel, wspierać leczenie chorób układu oddechowego, a także działać napotnie, gdy występuje gorączka. Żeby spotęgować działanie miodu można do niego dodać propolis, czyli kit pszczeli. Cebula – jej działanie wspierające odporność związane jest przede wszystkim z obecnością flawonoidów, czyli antyoksydantów, takich jak kwercetyna oraz związków zawierających siarkę. Cebula ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i wspiera układ oddechowy. Najbardziej popularnym domowym syropem jest właśnie syrop z cebuli, który wspomaga odkrztuszanie. Na rynku są też dostępne suplementy, które zawierają właśnie kwercetynę.Cytryna – jako jedno z najbardziej znanych źródeł witaminy C i domowych sposobów na wzmocnienie organizmu. Cytryna dzięki obecności witaminy C i flawonoidów wykazuje właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne, dzięki czemu może poprawiać działanie układu odpornościowego i wspomagać leczenie infekcji, Imbir – znany ze swoich właściwości rozgrzewających i aromatycznego smaku. Jego głównym składnikiem aktywnym jest gingerol, który jest silnym przeciwutleniaczem, działa przeciwzapalnie oraz hamuje wzrost drobnoustrojów, w tym bakterii i wirusów.Naturalne preparaty na wzmocnienie organizmuWyciągi z rośliny leczniczych i naturalne zioła były wykorzystywane, żeby zapobiegać i leczyć różne choroby oraz wspierać odporność już od czasów starożytnych, ale mechanizm ich działania nie był znany. Obecnie dzięki różnorodnym badaniom znane są substancje aktywne, które są odpowiedzialne za ich określone działanie.Jeżówka – inaczej Echinacea, dzięki zawartości aktywnych substancji, takich jak polifenole, w tym kwas kawowy; polisacharydy, witamina C, B2, beta-karoten, magnez, żelazo i wapń, znana jest ze swoich właściwości immunostymulujących, przeciwutleniających i przeciwdrobnoustrojowych. Roślina ta była również stosowana tradycyjnie w profilaktyce i leczeniu przeziębienia, w leczeniu infekcji dróg oddechowych i stanów zapalnych. Aloes – zawiera liczne składniki, które wpływają na jego właściwości prozdrowotne, w tym m.in. polisacharydy, glikoproteiny, wolne aminokwasy, składniki mineralne i kwasy organiczne. Działa przeciwutleniająco, przeciwzapalnie, immunomodulująco i sprzyja regeneracji. Sok z aloesu hamuje wydzielanie soku żołądkowego i pepsyny, dlatego łagodzi dolegliwości bólowe w chorobach układu pokarmowego. Acerola – to jedno z najbogatszych naturalnych źródeł witaminy C, zawiera także antocyjany i karotenoidy, w tym beta-karoten. To właśnie witamina C odgrywa główną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Stanowi około 3% składu owocu aceroli, w 100 g świeżej masy owoców znajduje się 1000-4500 mg witaminy C. Żeń-szeń koreański – wzmacnia siły witalne. Zaliczany do adaptogenów, czyli naturalnych substancji, które pomagają przywrócić organizmowi stan równowagi. Żeń- szeń jako adaptogen zwiększa zdolność organizmu do przystosowania się do niekorzystnych warunków środowiskowych, czynników stresowych fizycznych i psychicznych, w tym do walki organizmu z ciałami obcymi. Głównymi aktywnymi związkami, które odpowiedzialne za wsparcie odporności w żeń- szeniu to ginsenozydy.Czystek – bogaty w polifenole, które mają właściwości antyoksydacyjne redukujące stan zapalny, a tym samym wykazuje właściwości wspomagające odporność.Wiesiołek – olej z wiesiołka zawiera kwasy tłuszczowe omega – 6, takie jak kwas linolowy i gamma-linolenowy, które wykazują działanie przeciwzapalne, co odgrywa istotną rolę we wzmacnianiu odporności.Czarny bez – dzięki zawartości antyoksydantów i polisacharydów wykazuje działanie przeciwzapalne, immunomodulujące, antybakteryjne i przeciwwirusowe. Czarny bez pomaga w walce z przeziębieniem i wspomaga leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Jak wzmocnić układ immunologiczny u dorosłych? Wybierz tran, olej z wątroby rekina bądź kwasy omega-3Częstą odpowiedzią na pytanie jak wzmocnić układ immunologiczny u dorosłych są kwasy tłuszczowe omega-3. Przeciwzapalne kwasy tłuszczowe omega-3 należą do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), do których zaliczamy kwas alfa-linolenowy (ALA), kwas dokozaheksaenowy (DHA) i eikozapentaenowy (EPA). Kwas tłuszczowy ALA można znaleźć w roślinnych źródłach pokarmów, a z kolei kwasy EPA i DHA pochodzą z alg i tłustych ryb morskich. EPA i DHA mogą być częściowo przekształcane z ALA, ale proces jest za mało wydajny, dodatkowo trudno jest dostarczyć wraz z dietą ich wystarczającą ilość. Suplementację warto szczególnie rozważyć, jeśli tłuste ryby morskie nie są przez nas spożywane minimum 2-3 razy w tygodniu. Źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, EPA i DHA, są właśnie m.in. tran, olej z wątroby rekina i suplementy, które zawierają same kwasy omega-3. Zarówno tran, jak i olej z wątroby rekina oprócz omega- 3 są także źródłem witamin A i D. Olej z wątroby rekina bogaty jest dodatkowo w skwalen oraz alkiloglicerole, które naturalnie występują w szpiku kostnym i mleku matki. Decydując się na suplementację najlepiej jednak wybrać produkt zawierający omega-3 z alg lub małych ryb, takich jak np. anchovis, które są na początku łańcucha pokarmowego i zawierają mniej zanieczyszczeń niż większe drapieżne ryby, takie jak np. rekin. Jakie są najlepsze witaminy na odporność?Najważniejszymi witaminami na odporność są witamina C i D. Witamina C, silny antyoksydant, który neutralizuje wolne rodniki niszczące inne komórki, w tym komórki układu immunologicznego. Witamina C stymuluje migrację neutrofilów (rodzaj białych krwinek) do miejsc infekcji. Uczestniczy również w produkcji i odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie niezbędnych w walce z patogenami limfocytów (rodzaj białych krwinek) i fagocytów. Zapotrzebowanie organizmu na witaminę C jest większe w czasie jego walki z infekcjami, a także czynników zewnętrznych, takich jak zanieczyszczenie, czy palenie papierosów. Aby odporność działała prawidłowo bardzo ważne jest jej utrzymanie na prawidłowym poziomie, dostarczając jej wraz z dietą lub w formie suplementów, zwłaszcza, gdy zapotrzebowanie na nią jest zwiększone. Witamina D odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowych kości i zębów, ale także we wzmocnieniu organizmu. Niedobór witaminy D wiąże się ze zwiększoną podatnością na infekcję. Witamina D działa przeciwzapalne, ponieważ zmniejsza wydzielanie cytokin (białek) prozapalnych. Badania wykazały także, że odpowiedni poziom witaminy D może zmniejszyć ryzyko infekcji dróg oddechowych. Dlatego warto dbać o odpowiedni poziom tej witaminy i skonsultować dawkę z lekarzem.Co najlepiej wzmacnia organizm kobiety w ciąży?Ciąża to czas, kiedy kobieta szczególnie dba o swój organizm. Co najlepiej wzmacnia organizm kobiety w ciąży, co na odporność w ciąży? Kobiety w ciąży powinny zadbać o zbilansowaną dietę, odpowiednie nawodnienie, dobrą jakość snu i aktywność fizyczną. Mogą też dodatkowo wzmocnić swój organizm przez właściwie dobrane suplementy i probiotyki przez lekarza i dietetyka. Składniki, które są wtedy najważniejsze we wsparciu odporności to witamina D, C, E, kwasy omega-3, kwas foliowy, selen, cynk i żelazo. Należy zadbać o ich odpowiedni poziom. Na rynku dostępne są także suplementy, które zawierają naturalne składniki, takie jak czosnek czy acerola.Leki na wzmocnienie organizmu po COVID-19Istnieją badania dotyczące skuteczności niektórych terapii używanych w leczeniu i leków na wzmocnienie organizmu po COVID-19, ale wymagają dalszego monitorowania i badań. Lekarz może zadecydować o leczeniu według najnowszych skutecznych terapii, aby zwalczyć infekcję, tak żeby skrócić jej przebieg i zminimalizować powikłania. Co ciekawe osobom zakażonym wirusem COVID-19 często towarzyszył niedobór witaminy D. Obecnie badana jest ta korelacja i potrzebnych jest więcej badań naukowych. Jednak w przykładowym z nich wykazano, że u osób z ciężkim stanem przebiegu choroby COVID-19 stężenie 25(OH)D we krwi było najniższe w stosunku do pacjentów o łagodnym przebiegu. Chociaż wciąż brakuje jednoznacznych badań potwierdzających skuteczność witaminy D w zapobieganiu i leczeniu COVID-19 przy powszechnym niedoborze witaminy D, jej suplementacja może wesprzeć odporność i wspomóc walkę z koronawirusem. Co więcej po przebytej chorobie należy skupić się szczególnie na tym, jak odbudować odporność.Leki na odporność – jakie wybrać?Zażywanie leków na odporność, leków przeciwwirusowych, zastrzyków na wzmocnienie organizmu lub szczepionek w przypadku częstych i nawracających infekcji powinno być zawsze poprzedzone konsultacją z lekarzem, który doradzi indywidualnie jak zwiększyć odporność i zminimalizować nawroty choroby. Czy istnieje najlepszy lek na odporność? Na rynku jest dostępnych wiele leków stymulujących układ immunologiczny na receptę oraz leków uodparniających dla dorosłych bez recepty, a także witamin na wzmocnienie organizmu dla dorosłych, więc jeśli już decydujemy się na lek lub suplement wzmacniający odporność należy zwrócić uwagę na jego skład oraz na zawartość aktywnej substancji. Apteki oferują także wiele popularnych naturalnych produktów na odporność takich jak colostrum, czosnek w kapsułkach echinacea w tabletkach i inne. Wszystkie te preparaty, zarówno w formie proszku, płynu, żelek lub tabletek na wzmocnienie organizmu dla dorosłych powinny mieć jak najmniej zbędnych, sztucznych dodatków, takich jak np. cukier, barwniki, stearynian magnezu. To samo odnosi się do przyjmowania leków na wzmocnienie organizmu po chorobie. Co na odporność dla dzieci?Wzmocnienie odporności u dzieci jest bardzo ważne, ponieważ ich układ odpornościowy jest niedojrzały, dopiero rozwija się, a także uczy rozpoznawać i zwalczać patogeny. Dodatkowo podatność na infekcje jest większa szczególnie u małych dzieci i noworodków niż u dorosłych. Pojawia się, więc pytanie jak zbudować odporność u dzieci? Oprócz aktywności i diety, która powinna być jak najbardziej urozmaicona tak, aby dostarczać witamin i minerałów niezbędnych do reakcji immunologicznych, najlepiej jest stosować jak najbardziej naturalne sposoby na odporność i przyjmować naturalne preparaty, takie jak np. czosnek, acerola, beta glukany, colostrum dla dzieci. W suplementach i lekach na odporność dla dzieci należy szczególnie zwrócić uwagę na jak najprostszy skład. W tabletkach na odporność lub innych preparatach na wzmocnienie organizmu dla dzieci trzeba zwłaszcza uważać na cukier i syrop glukozowo-fruktozowy.Dieta na odporność – co jeść na wzmocnienie organizmuWłaściwie zbilansowana dieta na odporność to podstawa w zachowaniu dobrego stanu zdrowia, dlatego zadajemy sobie pytanie - co najlepsze na odporność i co jeść na wzmocnienie organizmu? Niedobory niektórych składników szczególnie osłabiają odporność, a należą do nich witaminy C i D oraz składniki mineralne takie jak: cynk, żelazo i selen. Innym ważnym składnikiem w diecie wzmacniającej odporność, którego suplementację szczególnie warto rozważyć są kwasy tłuszczowe omega-3, które trudno dostarczyć w odpowiedniej ilości wraz z dietą. Niedobory zdarzają się zwłaszcza u osób na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej wykluczającej z jadłospisu ryby i owoce morza. Wzbogacenie diety w polifenole, które naturalnie występują w roślinach, owocach, warzywach i ziołach może mieć także korzystny wpływ na układ odpornościowy, dzięki zwalczaniu wolnych rodników. Taki przewlekły stan ich nadmiaru, czyli stresu oksydacyjnego w organizmie może prowadzić do stanu zapalnego i wpływa na obniżenie odporności. Bezpośredni wpływ na układ odpornościowy ma również mikrobiota i stan naszych jelit, dlatego także właściwie dobrana probiotykoterapia jest bardzo ważna. Dieta wzmacniająca układ immunologiczny powinna być jak najbardziej urozmaicona, szczególnie bogata w surowe owoce i warzywa, błonnik pokarmowy, ryby i owoce morza, orzechy i oleje roślinne, a w okresie obniżonej odporności jadłospis może być wzbogacony o domowe, naturalne składniki wzmacniające odporność oraz suplementy na odporność.Warto zapamiętać• Holistyczne podejście do zdrowia: kluczowe dla zwiększenia odporności jest połączenie zdrowej diety, suplementacji, regularnej aktywności fizycznej, dobrego snu i kontroli stresu, zwłaszcza w okresie częstszych zachorowań, w sezonie jesienno-zimowym.• Rola naturalnych składników - domowe sposoby: produkty takie jak czosnek, miód, cebula, cytryna i imbir są cenne ze względu na ich właściwości przeciwdrobnoustrojowe i przeciwzapalne.• Rośliny lecznicze: jeżówka, aloes, acerola, żeń-szeń koreański, czystek i wiesiołek dostarczają składników aktywnych poprawiających odporność.• Znaczenie diety: zbilansowana dieta bogata w polifenole, błonnik, świeże owoce, warzywa, ryby, orzechy i oleje roślinne jest fundamentem silnego układu odpornościowego.• Odporność u dzieci: budowanie odporności od wczesnych lat życia, z naciskiem na naturalne metody i składniki oraz suplementy o prostym składzie.• Suplementacja: ważnym wsparciem dla odporności jest witamina C, witamina D, witamina E, kwasy tłuszczowe omega-3, a także składniki mineralne, takie jak żelazo, cynk i selen.• Indywidualny dobór suplementacji: wybór i dawkowanie suplementów oraz leków na odporność powinno być konsultowane ze specjalistami, takimi jak dietetyk i lekarz, można także poradzić się dodatkowo farmaceuty.Bibliografia:1. Carr, A. C., & Maggini, S. (2017). Vitamin C and immune function. Nutrients, 9(11), 1211.2. Aranow, C. (2011). Vitamin D and the immune system. Journal of investigative medicine, 59(6), 881-886.3. Shankar, A. H., & Prasad, A. S. (1998). Zinc and immune function: the biological basis of altered resistance to infection. The American journal of clinical nutrition, 68(2), 447S-463S.4. Barrett, B., Brown, R., Rakel, D., Mundt, M., Bone, K., Barlow, S., & Ewers, T. (2010). Echinacea for treating the common cold: a randomized trial. Annals of internal medicine, 153(12), 769-777.5. Segerstrom, S. C., & Miller, G. E. (2004). Psychological stress and the human immune system: a meta-analytic study of 30 years of inquiry. Psychological bulletin, 130(4), 601.6. Besedovsky, L., Lange, T., & Born, J. (2012). Sleep and immune function. Pflügers Archiv-European Journal of Physiology, 463(1), 121-137.7. Nieman, D. C., & Wentz, L. M. (2019). The compelling link between physical activity and the body's defense system. Journal of Sport and Health Science, 8(3), 201-217.8. Belkaid, Y., & Hand, T. W. (2014). Role of the microbiota in immunity and inflammation. Cell, 157(1), 121-141.9. Calder, P. C., Ahluwalia, N., Brouns, F., Buetler, T., Clement, K., Cunningham, K., ... & Margetts, B. M. (2011). Dietary factors and low-grade inflammation in relation to overweight and obesity. The British journal of nutrition, 106(S3), S5-S78.10. Reuter, S., Gupta, S. C., Chaturvedi, M. M., & Aggarwal, B. B. (2010). Stres oksydacyjny, zapalenie i rak: Jak są ze sobą powiązane?. Darmowa Biologia i Medycyna Redoksu, 49(11), 1603-1616.11. Black, C. N., Bot, M., Scheffer, P. G., Cuijpers, P., & Penninx, B. W. (2015). Czy depresja wiąże się ze wzmożonym stresem oksydacyjnym? Systematyczny przegląd i metaanaliza. Psychoneuroendokrynologia, 51, 164-175.12. Pham-Huy, L. A., He, H., & Pham-Huy, C. (2008). Wolne rodniki, przeciwutleniacze w chorobie i zdrowiu. Międzynarodowy Dziennik Nauk Biomedycznych: IJBS, 4(2), 89.13. Myburgh, K. H. (2014). Polyphenol supplementation: benefits for exercise performance or oxidative stress? Sports Medicine, 44(S1), 57-70. The paper explores the potential effects of polyphenols, found in many plant-based foods, on the immune system and exercise performance.14. Labu Z., Rahman M., Proven Health Benefits of Garlic-A Review, February 201915. Eteraf-Oskouei, T., & Najafi, M. (2013). "Traditional and modern uses of natural honey in human diseases: a review." Iranian Journal of Basic Medical Sciences, 16(6), 731.16. Al-Waili, N., Salom, K., Al-Ghamdi, A. A., & Ansari, M. J. (2012). "Honey and microbial infections: a review supporting the use of honey for microbial control." Journal of Medicinal Food, 15(10), 857-870.17. Townsend, E. A., Siviski, M. E., Zhang, Y., Xu, C., Hoonjan, B., & Emala, C. W. (2013). Effects of ginger and its constituents on airway smooth muscle relaxation and calcium regulation. American Journal of Respiratory Cell and Molecular Biology, 48(2), 157-163.18. Mashhadi, N. S., et al. (2013). Anti-oxidative and anti-inflammatory effects of ginger in health and physical activity: a review of current evidence.19. Gajalakshmi, S., Vijayalakshmi, S., Devirajeswari, V., Echinacea Purpurea – a potent immunostimulant, Int. J. Pharm. Sci. Rev. Res., 14(2), 2012; nᵒ 08, 47‐52.20. Liczner, G., Wiciński, M., Malinowski, B., Objawowe leczenie infekcji górnych dróg oddechowych, Lek w Polsce, 2023, | Vol. 33 (382).21. Majewski, J., Orylski, M., Całkosiński, A., Majewski, M., Acerola – tropikalny owoc z ogromną dawką witaminy C, Borgis - Medycyna Rodzinna 2a/2018, s. 32-35 | DOI: 10.25121/MR.2018.21.2A.32.22. Ratan, Z. A., Youn, S. H., Kwak, Y.-S., Han, C.-K., Haidere, M. F., Kim, J. K., Min, H., Jung, Y.-J., Hosseinzadeh, H., Hyun, S. H., & Cho, J. Y., Adaptogenic effects of Panax ginseng on modulation of immune functions. Journal of Ginseng Research, Volume 45, Issue 1, January 2021, Pages 32-40.23. Starzec, A., Włodarczyk, M., Kunachowicz, D., Dryś, A., Kepinska, M., & Fecka, I., Polyphenol Profile of Cistus × incanus L. and Its Relevance to Antioxidant Effect and α-Glucosidase Inhibition, Antioxidants 2023, 12(3), 553; https://doi.org/10.3390/antiox12030553.24. Wieland, L. S., Piechotta, V., Feinberg, T., Ludeman, E., Hutton, B., Kanji, S., Seely, D., & Garritty, C. (2021). Elderberry for prevention and treatment of viral respiratory illnesses: a systematic review. BMC Complementary Medicine and Therapies, 21(1), 112.25. Pascariu, O.-E., & Israel-Roming, F. (2022). Bioactive Compounds from Elderberry: Extraction, Health Benefits, and Food Applications. Processes, 10(11), 2288.26. Lentjes, M. A. H., Welch, A. A., Mulligan, A. A., Luben, R. N., Wareham, N. J., & Khaw, K.-T. (2014). Cod Liver Oil Supplement Consumption and Health: Cross-sectional Results from the EPIC-Norfolk Cohort Study. Nutrients, 6(10), 4320-4337.27. Januszko O., Kałuża J.: Znaczenie ryb i przetworów rybnych w żywieniu człowieka - analiza korzyści i zagrożeń. Kosmos Problemy Nauk Biologicznych 2019, 2 (323), 269-28128. Bishop, E. L., Ismailova, A., Dimeloe, S., Hewison, M., & White, J. H. (2021). Vitamin D and Immune Regulation: Antibacterial, Antiviral, Anti-Inflammatory. JBMR Plus (WOA).29. Awsherwan, Khan S, Zeb F, Shoaib M, Nabi G, Ul Haq I, Xu K, Li H. Selected Micronutrients: An Option to Boost Immunity against COVID-19 and Prevent Adverse Pregnancy Outcomes in Pregnant Women: A Narrative Review. Iran J Public Health. 2020 Nov;49(11):2032-2043. doi: 10.18502/ijph.v49i11.4717. PMID: 33708724; PMCID: PMC7917498.30. Martineau, A. R., & Forouhi, N. G. (2020). Vitamin D for COVID-19: a case to answer? The Lancet Diabetes & Endocrinology, 8(9), 735-736.31. Singh DN, Bohra JS, Dubey TP, Shivahre PR, Singh RK, Singh T, Jaiswal DK. Common foods for boosting human immunity: A review. Food Sci Nutr. 2023 Aug 18;11(11):6761-6774. doi: 10.1002/fsn3.3628. PMID: 37970422; PMCID: PMC10630845.32. https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/witamina-d-a-covid-19-aktualny-stan-wiedzy/; dostęp: 09.09.2024
Zdrowie i odporność

Co na odporność – jakie witaminy i suplementy zażywać?

Co na odporność – jakie witaminy i suplementy zażywać? W artykule przyjrzymy się bliżej czym jest układ odpornościowy, co wpływa na jego funkcjonowanie, a także o roli diety i suplementacji dla odporności.Spis treści:1. Co to jest układ odpornościowy?2. Czynniki wpływające na układ immunologiczny3. Domowe sposoby na odporność i lecznicze właściwości popularnych składników• czosnek• miód• cebula• cytryna• imbir4. Naturalne preparaty na wzmocnienie odporności• jeżówka• aloes• acerola• żeń-szeń koreański• czystek• wiesiołek• czarny bez5. Omega-3 i ich rola we wzmacnianiu odporności• tran i olej z wątroby rekina6. Najważniejsze witaminy dla odporności7. Wspieranie odporności w ciąży8. Odbudowa odporności po COVID-199. Leki na odporność - jakie wybrać?10. Co na odporność dla dzieci11. Dieta na odporność12. Warto zapamiętaćUkład odpornościowy to złożony układ komórek, tkanek i narządów, który chroni organizm człowieka przed patogenami. Dla wsparcia odporności istotne jest holistyczne podejście, czyli połączenie odpowiednio zbilansowanej diety, suplementacji, aktywności fizycznej, a także dobrej jakości snu.Co to jest układ odpornościowy?Układ odpornościowy to układ narządów, który zapobiega wnikaniu do organizmu bakterii, wirusów, grzybów i pasożytów. Odporność to zdolność do obrony przed chorobami, o którą trzeba szczególnie zadbać w okresie jesienno-zimowym. W okresie zwiększonych zachorowań pojawiają się liczne pytania o kuracje na odporność:• Jak szybko wzmocnić osłabiony organizm?• Co na wzmocnienie organizmu? • Co kupić w aptece na wzmocnienie organizmu? • Co brać na odporność gdy pojawiają się pierwsze objawy przeziębienia? • Jakie są dobre witaminy na wzmocnienie organizmu? • Co na odporność dla dzieci?Na początek warto zastanowić się jak działa nasz układ odpornościowy.Co wpływa na działanie układu immunologicznego?Na prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego wpływa wiele czynników. Do podstawowych czynników należy dieta, styl życia, aktywność fizyczna oraz niedobory witamin i składników mineralnych. Często zapomina się, że na stan zdrowia wpływa również odpowiednia ilość i jakość snu, zmęczenie, stan jelit, czy stres.Domowe sposoby na odpornośćKażdy zna jakieś domowe sposoby na odporność, przeziębienie, czy grypę, a także domowe sposoby na wzmocnienie odporności po antybiotyku. Co pić na wzmocnienie organizmu z domowych składników? Pierwszy przychodzi mi do głowy mój ulubiony rozgrzewający zimowy napar z imbirem, cytryną i miodem lub herbata z cytryną i miodem, ale pomysłów na naturalne mikstury na wzmocnienie odporności jest wiele. Do naturalnych preparatów na odporność należą powszechnie używany czosnek, miód, cebula, cytryna, czy imbir. Jednak skąd biorą się ich lecznicze właściwości? Czosnek – dzięki swoim przeciwdrobnoustrojowym właściwościom używany jest do zapobiegania i leczenia infekcji, działa jak naturalny antybiotyk. Pobudza białe krwinki i komórki „NK”, zwane Natural Killers, które odgrywają kluczową rolę w ochronie i działaniu całego układu odpornościowego. Swoje zastosowanie zawdzięcza głównie aktywnej substancji – allicynie. W aptekach, zielarniach i sklepach ekologicznych można znaleźć ekstrakty zawierające czosnek w tabletkach lub kapsułkach, w których aktywną substancją jest właśnie allicyna.Miód – znany ze swoich właściwości leczniczych, w tym przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych. Miód korzystnie wpływa na jelita, dzięki zawartości prebiotyków, które są pokarmem dla dobroczynnych bakterii bytujących w jelitach. Korzystna mikrobiota w jelitach z kolei jest bardzo ważna dla zachowania wysokiej odporności. Miód stosowany jest najczęściej w trakcie infekcji, może łagodzić ból i zapalenie gardła, kaszel, wspierać leczenie chorób układu oddechowego, a także działać napotnie, gdy występuje gorączka. Żeby spotęgować działanie miodu można do niego dodać propolis, czyli kit pszczeli. Cebula – jej działanie wspierające odporność związane jest przede wszystkim z obecnością flawonoidów, czyli antyoksydantów, takich jak kwercetyna oraz związków zawierających siarkę. Cebula ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i wspiera układ oddechowy. Najbardziej popularnym domowym syropem jest właśnie syrop z cebuli, który wspomaga odkrztuszanie. Na rynku są też dostępne suplementy, które zawierają właśnie kwercetynę.Cytryna – jako jedno z najbardziej znanych źródeł witaminy C i domowych sposobów na wzmocnienie organizmu. Cytryna dzięki obecności witaminy C i flawonoidów wykazuje właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne, dzięki czemu może poprawiać działanie układu odpornościowego i wspomagać leczenie infekcji, Imbir – znany ze swoich właściwości rozgrzewających i aromatycznego smaku. Jego głównym składnikiem aktywnym jest gingerol, który jest silnym przeciwutleniaczem, działa przeciwzapalnie oraz hamuje wzrost drobnoustrojów, w tym bakterii i wirusów.Naturalne preparaty na wzmocnienie organizmuWyciągi z rośliny leczniczych i naturalne zioła były wykorzystywane, żeby zapobiegać i leczyć różne choroby oraz wspierać odporność już od czasów starożytnych, ale mechanizm ich działania nie był znany. Obecnie dzięki różnorodnym badaniom znane są substancje aktywne, które są odpowiedzialne za ich określone działanie.Jeżówka – inaczej Echinacea, dzięki zawartości aktywnych substancji, takich jak polifenole, w tym kwas kawowy; polisacharydy, witamina C, B2, beta-karoten, magnez, żelazo i wapń, znana jest ze swoich właściwości immunostymulujących, przeciwutleniających i przeciwdrobnoustrojowych. Roślina ta była również stosowana tradycyjnie w profilaktyce i leczeniu przeziębienia, w leczeniu infekcji dróg oddechowych i stanów zapalnych. Aloes – zawiera liczne składniki, które wpływają na jego właściwości prozdrowotne, w tym m.in. polisacharydy, glikoproteiny, wolne aminokwasy, składniki mineralne i kwasy organiczne. Działa przeciwutleniająco, przeciwzapalnie, immunomodulująco i sprzyja regeneracji. Sok z aloesu hamuje wydzielanie soku żołądkowego i pepsyny, dlatego łagodzi dolegliwości bólowe w chorobach układu pokarmowego. Acerola – to jedno z najbogatszych naturalnych źródeł witaminy C, zawiera także antocyjany i karotenoidy, w tym beta-karoten. To właśnie witamina C odgrywa główną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Stanowi około 3% składu owocu aceroli, w 100 g świeżej masy owoców znajduje się 1000-4500 mg witaminy C. Żeń-szeń koreański – wzmacnia siły witalne. Zaliczany do adaptogenów, czyli naturalnych substancji, które pomagają przywrócić organizmowi stan równowagi. Żeń- szeń jako adaptogen zwiększa zdolność organizmu do przystosowania się do niekorzystnych warunków środowiskowych, czynników stresowych fizycznych i psychicznych, w tym do walki organizmu z ciałami obcymi. Głównymi aktywnymi związkami, które odpowiedzialne za wsparcie odporności w żeń- szeniu to ginsenozydy.Czystek – bogaty w polifenole, które mają właściwości antyoksydacyjne redukujące stan zapalny, a tym samym wykazuje właściwości wspomagające odporność.Wiesiołek – olej z wiesiołka zawiera kwasy tłuszczowe omega – 6, takie jak kwas linolowy i gamma-linolenowy, które wykazują działanie przeciwzapalne, co odgrywa istotną rolę we wzmacnianiu odporności.Czarny bez – dzięki zawartości antyoksydantów i polisacharydów wykazuje działanie przeciwzapalne, immunomodulujące, antybakteryjne i przeciwwirusowe. Czarny bez pomaga w walce z przeziębieniem i wspomaga leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Jak wzmocnić układ immunologiczny u dorosłych? Wybierz tran, olej z wątroby rekina bądź kwasy omega-3Częstą odpowiedzią na pytanie jak wzmocnić układ immunologiczny u dorosłych są kwasy tłuszczowe omega-3. Przeciwzapalne kwasy tłuszczowe omega-3 należą do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), do których zaliczamy kwas alfa-linolenowy (ALA), kwas dokozaheksaenowy (DHA) i eikozapentaenowy (EPA). Kwas tłuszczowy ALA można znaleźć w roślinnych źródłach pokarmów, a z kolei kwasy EPA i DHA pochodzą z alg i tłustych ryb morskich. EPA i DHA mogą być częściowo przekształcane z ALA, ale proces jest za mało wydajny, dodatkowo trudno jest dostarczyć wraz z dietą ich wystarczającą ilość. Suplementację warto szczególnie rozważyć, jeśli tłuste ryby morskie nie są przez nas spożywane minimum 2-3 razy w tygodniu. Źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, EPA i DHA, są właśnie m.in. tran, olej z wątroby rekina i suplementy, które zawierają same kwasy omega-3. Zarówno tran, jak i olej z wątroby rekina oprócz omega- 3 są także źródłem witamin A i D. Olej z wątroby rekina bogaty jest dodatkowo w skwalen oraz alkiloglicerole, które naturalnie występują w szpiku kostnym i mleku matki. Decydując się na suplementację najlepiej jednak wybrać produkt zawierający omega-3 z alg lub małych ryb, takich jak np. anchovis, które są na początku łańcucha pokarmowego i zawierają mniej zanieczyszczeń niż większe drapieżne ryby, takie jak np. rekin. Jakie są najlepsze witaminy na odporność?Najważniejszymi witaminami na odporność są witamina C i D. Witamina C, silny antyoksydant, który neutralizuje wolne rodniki niszczące inne komórki, w tym komórki układu immunologicznego. Witamina C stymuluje migrację neutrofilów (rodzaj białych krwinek) do miejsc infekcji. Uczestniczy również w produkcji i odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie niezbędnych w walce z patogenami limfocytów (rodzaj białych krwinek) i fagocytów. Zapotrzebowanie organizmu na witaminę C jest większe w czasie jego walki z infekcjami, a także czynników zewnętrznych, takich jak zanieczyszczenie, czy palenie papierosów. Aby odporność działała prawidłowo bardzo ważne jest jej utrzymanie na prawidłowym poziomie, dostarczając jej wraz z dietą lub w formie suplementów, zwłaszcza, gdy zapotrzebowanie na nią jest zwiększone. Witamina D odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowych kości i zębów, ale także we wzmocnieniu organizmu. Niedobór witaminy D wiąże się ze zwiększoną podatnością na infekcję. Witamina D działa przeciwzapalne, ponieważ zmniejsza wydzielanie cytokin (białek) prozapalnych. Badania wykazały także, że odpowiedni poziom witaminy D może zmniejszyć ryzyko infekcji dróg oddechowych. Dlatego warto dbać o odpowiedni poziom tej witaminy i skonsultować dawkę z lekarzem.Co najlepiej wzmacnia organizm kobiety w ciąży?Ciąża to czas, kiedy kobieta szczególnie dba o swój organizm. Co najlepiej wzmacnia organizm kobiety w ciąży, co na odporność w ciąży? Kobiety w ciąży powinny zadbać o zbilansowaną dietę, odpowiednie nawodnienie, dobrą jakość snu i aktywność fizyczną. Mogą też dodatkowo wzmocnić swój organizm przez właściwie dobrane suplementy i probiotyki przez lekarza i dietetyka. Składniki, które są wtedy najważniejsze we wsparciu odporności to witamina D, C, E, kwasy omega-3, kwas foliowy, selen, cynk i żelazo. Należy zadbać o ich odpowiedni poziom. Na rynku dostępne są także suplementy, które zawierają naturalne składniki, takie jak czosnek czy acerola.Leki na wzmocnienie organizmu po COVID-19Istnieją badania dotyczące skuteczności niektórych terapii używanych w leczeniu i leków na wzmocnienie organizmu po COVID-19, ale wymagają dalszego monitorowania i badań. Lekarz może zadecydować o leczeniu według najnowszych skutecznych terapii, aby zwalczyć infekcję, tak żeby skrócić jej przebieg i zminimalizować powikłania. Co ciekawe osobom zakażonym wirusem COVID-19 często towarzyszył niedobór witaminy D. Obecnie badana jest ta korelacja i potrzebnych jest więcej badań naukowych. Jednak w przykładowym z nich wykazano, że u osób z ciężkim stanem przebiegu choroby COVID-19 stężenie 25(OH)D we krwi było najniższe w stosunku do pacjentów o łagodnym przebiegu. Chociaż wciąż brakuje jednoznacznych badań potwierdzających skuteczność witaminy D w zapobieganiu i leczeniu COVID-19 przy powszechnym niedoborze witaminy D, jej suplementacja może wesprzeć odporność i wspomóc walkę z koronawirusem. Co więcej po przebytej chorobie należy skupić się szczególnie na tym, jak odbudować odporność.Leki na odporność – jakie wybrać?Zażywanie leków na odporność, leków przeciwwirusowych, zastrzyków na wzmocnienie organizmu lub szczepionek w przypadku częstych i nawracających infekcji powinno być zawsze poprzedzone konsultacją z lekarzem, który doradzi indywidualnie jak zwiększyć odporność i zminimalizować nawroty choroby. Czy istnieje najlepszy lek na odporność? Na rynku jest dostępnych wiele leków stymulujących układ immunologiczny na receptę oraz leków uodparniających dla dorosłych bez recepty, a także witamin na wzmocnienie organizmu dla dorosłych, więc jeśli już decydujemy się na lek lub suplement wzmacniający odporność należy zwrócić uwagę na jego skład oraz na zawartość aktywnej substancji. Apteki oferują także wiele popularnych naturalnych produktów na odporność takich jak colostrum, czosnek w kapsułkach echinacea w tabletkach i inne. Wszystkie te preparaty, zarówno w formie proszku, płynu, żelek lub tabletek na wzmocnienie organizmu dla dorosłych powinny mieć jak najmniej zbędnych, sztucznych dodatków, takich jak np. cukier, barwniki, stearynian magnezu. To samo odnosi się do przyjmowania leków na wzmocnienie organizmu po chorobie. Co na odporność dla dzieci?Wzmocnienie odporności u dzieci jest bardzo ważne, ponieważ ich układ odpornościowy jest niedojrzały, dopiero rozwija się, a także uczy rozpoznawać i zwalczać patogeny. Dodatkowo podatność na infekcje jest większa szczególnie u małych dzieci i noworodków niż u dorosłych. Pojawia się, więc pytanie jak zbudować odporność u dzieci? Oprócz aktywności i diety, która powinna być jak najbardziej urozmaicona tak, aby dostarczać witamin i minerałów niezbędnych do reakcji immunologicznych, najlepiej jest stosować jak najbardziej naturalne sposoby na odporność i przyjmować naturalne preparaty, takie jak np. czosnek, acerola, beta glukany, colostrum dla dzieci. W suplementach i lekach na odporność dla dzieci należy szczególnie zwrócić uwagę na jak najprostszy skład. W tabletkach na odporność lub innych preparatach na wzmocnienie organizmu dla dzieci trzeba zwłaszcza uważać na cukier i syrop glukozowo-fruktozowy.Dieta na odporność – co jeść na wzmocnienie organizmuWłaściwie zbilansowana dieta na odporność to podstawa w zachowaniu dobrego stanu zdrowia, dlatego zadajemy sobie pytanie - co najlepsze na odporność i co jeść na wzmocnienie organizmu? Niedobory niektórych składników szczególnie osłabiają odporność, a należą do nich witaminy C i D oraz składniki mineralne takie jak: cynk, żelazo i selen. Innym ważnym składnikiem w diecie wzmacniającej odporność, którego suplementację szczególnie warto rozważyć są kwasy tłuszczowe omega-3, które trudno dostarczyć w odpowiedniej ilości wraz z dietą. Niedobory zdarzają się zwłaszcza u osób na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej wykluczającej z jadłospisu ryby i owoce morza. Wzbogacenie diety w polifenole, które naturalnie występują w roślinach, owocach, warzywach i ziołach może mieć także korzystny wpływ na układ odpornościowy, dzięki zwalczaniu wolnych rodników. Taki przewlekły stan ich nadmiaru, czyli stresu oksydacyjnego w organizmie może prowadzić do stanu zapalnego i wpływa na obniżenie odporności. Bezpośredni wpływ na układ odpornościowy ma również mikrobiota i stan naszych jelit, dlatego także właściwie dobrana probiotykoterapia jest bardzo ważna. Dieta wzmacniająca układ immunologiczny powinna być jak najbardziej urozmaicona, szczególnie bogata w surowe owoce i warzywa, błonnik pokarmowy, ryby i owoce morza, orzechy i oleje roślinne, a w okresie obniżonej odporności jadłospis może być wzbogacony o domowe, naturalne składniki wzmacniające odporność oraz suplementy na odporność.Warto zapamiętać• Holistyczne podejście do zdrowia: kluczowe dla zwiększenia odporności jest połączenie zdrowej diety, suplementacji, regularnej aktywności fizycznej, dobrego snu i kontroli stresu, zwłaszcza w okresie częstszych zachorowań, w sezonie jesienno-zimowym.• Rola naturalnych składników - domowe sposoby: produkty takie jak czosnek, miód, cebula, cytryna i imbir są cenne ze względu na ich właściwości przeciwdrobnoustrojowe i przeciwzapalne.• Rośliny lecznicze: jeżówka, aloes, acerola, żeń-szeń koreański, czystek i wiesiołek dostarczają składników aktywnych poprawiających odporność.• Znaczenie diety: zbilansowana dieta bogata w polifenole, błonnik, świeże owoce, warzywa, ryby, orzechy i oleje roślinne jest fundamentem silnego układu odpornościowego.• Odporność u dzieci: budowanie odporności od wczesnych lat życia, z naciskiem na naturalne metody i składniki oraz suplementy o prostym składzie.• Suplementacja: ważnym wsparciem dla odporności jest witamina C, witamina D, witamina E, kwasy tłuszczowe omega-3, a także składniki mineralne, takie jak żelazo, cynk i selen.• Indywidualny dobór suplementacji: wybór i dawkowanie suplementów oraz leków na odporność powinno być konsultowane ze specjalistami, takimi jak dietetyk i lekarz, można także poradzić się dodatkowo farmaceuty.Bibliografia:1. Carr, A. C., & Maggini, S. (2017). Vitamin C and immune function. Nutrients, 9(11), 1211.2. Aranow, C. (2011). Vitamin D and the immune system. Journal of investigative medicine, 59(6), 881-886.3. Shankar, A. H., & Prasad, A. S. (1998). Zinc and immune function: the biological basis of altered resistance to infection. The American journal of clinical nutrition, 68(2), 447S-463S.4. Barrett, B., Brown, R., Rakel, D., Mundt, M., Bone, K., Barlow, S., & Ewers, T. (2010). Echinacea for treating the common cold: a randomized trial. Annals of internal medicine, 153(12), 769-777.5. Segerstrom, S. C., & Miller, G. E. (2004). Psychological stress and the human immune system: a meta-analytic study of 30 years of inquiry. Psychological bulletin, 130(4), 601.6. Besedovsky, L., Lange, T., & Born, J. (2012). Sleep and immune function. Pflügers Archiv-European Journal of Physiology, 463(1), 121-137.7. Nieman, D. C., & Wentz, L. M. (2019). The compelling link between physical activity and the body's defense system. Journal of Sport and Health Science, 8(3), 201-217.8. Belkaid, Y., & Hand, T. W. (2014). Role of the microbiota in immunity and inflammation. Cell, 157(1), 121-141.9. Calder, P. C., Ahluwalia, N., Brouns, F., Buetler, T., Clement, K., Cunningham, K., ... & Margetts, B. M. (2011). Dietary factors and low-grade inflammation in relation to overweight and obesity. The British journal of nutrition, 106(S3), S5-S78.10. Reuter, S., Gupta, S. C., Chaturvedi, M. M., & Aggarwal, B. B. (2010). Stres oksydacyjny, zapalenie i rak: Jak są ze sobą powiązane?. Darmowa Biologia i Medycyna Redoksu, 49(11), 1603-1616.11. Black, C. N., Bot, M., Scheffer, P. G., Cuijpers, P., & Penninx, B. W. (2015). Czy depresja wiąże się ze wzmożonym stresem oksydacyjnym? Systematyczny przegląd i metaanaliza. Psychoneuroendokrynologia, 51, 164-175.12. Pham-Huy, L. A., He, H., & Pham-Huy, C. (2008). Wolne rodniki, przeciwutleniacze w chorobie i zdrowiu. Międzynarodowy Dziennik Nauk Biomedycznych: IJBS, 4(2), 89.13. Myburgh, K. H. (2014). Polyphenol supplementation: benefits for exercise performance or oxidative stress? Sports Medicine, 44(S1), 57-70. The paper explores the potential effects of polyphenols, found in many plant-based foods, on the immune system and exercise performance.14. Labu Z., Rahman M., Proven Health Benefits of Garlic-A Review, February 201915. Eteraf-Oskouei, T., & Najafi, M. (2013). "Traditional and modern uses of natural honey in human diseases: a review." Iranian Journal of Basic Medical Sciences, 16(6), 731.16. Al-Waili, N., Salom, K., Al-Ghamdi, A. A., & Ansari, M. J. (2012). "Honey and microbial infections: a review supporting the use of honey for microbial control." Journal of Medicinal Food, 15(10), 857-870.17. Townsend, E. A., Siviski, M. E., Zhang, Y., Xu, C., Hoonjan, B., & Emala, C. W. (2013). Effects of ginger and its constituents on airway smooth muscle relaxation and calcium regulation. American Journal of Respiratory Cell and Molecular Biology, 48(2), 157-163.18. Mashhadi, N. S., et al. (2013). Anti-oxidative and anti-inflammatory effects of ginger in health and physical activity: a review of current evidence.19. Gajalakshmi, S., Vijayalakshmi, S., Devirajeswari, V., Echinacea Purpurea – a potent immunostimulant, Int. J. Pharm. Sci. Rev. Res., 14(2), 2012; nᵒ 08, 47‐52.20. Liczner, G., Wiciński, M., Malinowski, B., Objawowe leczenie infekcji górnych dróg oddechowych, Lek w Polsce, 2023, | Vol. 33 (382).21. Majewski, J., Orylski, M., Całkosiński, A., Majewski, M., Acerola – tropikalny owoc z ogromną dawką witaminy C, Borgis - Medycyna Rodzinna 2a/2018, s. 32-35 | DOI: 10.25121/MR.2018.21.2A.32.22. Ratan, Z. A., Youn, S. H., Kwak, Y.-S., Han, C.-K., Haidere, M. F., Kim, J. K., Min, H., Jung, Y.-J., Hosseinzadeh, H., Hyun, S. H., & Cho, J. Y., Adaptogenic effects of Panax ginseng on modulation of immune functions. Journal of Ginseng Research, Volume 45, Issue 1, January 2021, Pages 32-40.23. Starzec, A., Włodarczyk, M., Kunachowicz, D., Dryś, A., Kepinska, M., & Fecka, I., Polyphenol Profile of Cistus × incanus L. and Its Relevance to Antioxidant Effect and α-Glucosidase Inhibition, Antioxidants 2023, 12(3), 553; https://doi.org/10.3390/antiox12030553.24. Wieland, L. S., Piechotta, V., Feinberg, T., Ludeman, E., Hutton, B., Kanji, S., Seely, D., & Garritty, C. (2021). Elderberry for prevention and treatment of viral respiratory illnesses: a systematic review. BMC Complementary Medicine and Therapies, 21(1), 112.25. Pascariu, O.-E., & Israel-Roming, F. (2022). Bioactive Compounds from Elderberry: Extraction, Health Benefits, and Food Applications. Processes, 10(11), 2288.26. Lentjes, M. A. H., Welch, A. A., Mulligan, A. A., Luben, R. N., Wareham, N. J., & Khaw, K.-T. (2014). Cod Liver Oil Supplement Consumption and Health: Cross-sectional Results from the EPIC-Norfolk Cohort Study. Nutrients, 6(10), 4320-4337.27. Januszko O., Kałuża J.: Znaczenie ryb i przetworów rybnych w żywieniu człowieka - analiza korzyści i zagrożeń. Kosmos Problemy Nauk Biologicznych 2019, 2 (323), 269-28128. Bishop, E. L., Ismailova, A., Dimeloe, S., Hewison, M., & White, J. H. (2021). Vitamin D and Immune Regulation: Antibacterial, Antiviral, Anti-Inflammatory. JBMR Plus (WOA).29. Awsherwan, Khan S, Zeb F, Shoaib M, Nabi G, Ul Haq I, Xu K, Li H. Selected Micronutrients: An Option to Boost Immunity against COVID-19 and Prevent Adverse Pregnancy Outcomes in Pregnant Women: A Narrative Review. Iran J Public Health. 2020 Nov;49(11):2032-2043. doi: 10.18502/ijph.v49i11.4717. PMID: 33708724; PMCID: PMC7917498.30. Martineau, A. R., & Forouhi, N. G. (2020). Vitamin D for COVID-19: a case to answer? The Lancet Diabetes & Endocrinology, 8(9), 735-736.31. Singh DN, Bohra JS, Dubey TP, Shivahre PR, Singh RK, Singh T, Jaiswal DK. Common foods for boosting human immunity: A review. Food Sci Nutr. 2023 Aug 18;11(11):6761-6774. doi: 10.1002/fsn3.3628. PMID: 37970422; PMCID: PMC10630845.32. https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/witamina-d-a-covid-19-aktualny-stan-wiedzy/; dostęp: 09.09.2024