Co niszczy kolagen w organizmie? – Jak zapobiec jego utracie?

Szybkie tempo życia, duże napięcie i pełna wyzwań codzienność sprawiają, że Twój organizm poddawany jest obciążeniom, na które może nie być gotowy. Z pomocą przychodzą tu adaptogeny. To naturalne substancje pochodzenia roślinnego, które wspierają organizm w przystosowaniu się do stresu fizycznego, psychicznego i emocjonalnego. Ich wszechstronne działanie może pomóc Ci w przypadku: Nazwa adaptogenów pochodzi od łacińskiego czasownika “adaptare”, który oznacza “przystosowywać”. Po raz pierwszy termin ten został użyty przez uczonego N. Lazareva w 1947 roku.Mimo stosunkowo późnego zdefiniowania, grzyby i rośliny o właściwościach adaptogennych są znane od tysięcy lat. Z ich leczniczego działania korzysta tradycyjna medycyna ajurwedyjska oraz chińska, gdzie składniki te są wykorzystywane m.in. jako wsparcie układów trawiennego, nerwowego i krążenia, pomagając w redukcji stresu, poprawie odporności oraz zwiększeniu energii i witalności organizmu.Tym bardziej warto włączyć adaptogeny do świadomej suplementacji, gdyż są to unikatowe, trudno dostępne a przede wszystkim skuteczne rośliny i grzyby, których nie dostarczysz z codzienną dietą.   Adaptogeny od formeds wyróżniają: 100% czysty
skład Przebadane i bezpieczne formuły Standaryzowane ekstrakty Wszechstronne zastosowanie Poznaj nasze adaptogeny! Przygotowaliśmy dla Ciebie aż 9 wypełnionych adaptogenami suplementów, które pomogą Ci kompleksowo zadbać o ciało oraz umysł.Poznaj je wszystkie!   3 wskazania na aplach do każdego produktu:Ashwagandha: redukcja stresu, lepszy sen, optymalny poziom energiiRhodiola – sprawność umysłowa, lepsza koncentracja, wydajność treningowaLion’s mane – lepsza koncentracja, redukcja stresu, witalnośćReishi – odporność, regeneracja, długowiecznośćCordyceps – odporność, długowieczność, witalnośćChaga – długowieczność, odporność, redukcja stresuGotu kola – lepsza koncentracja, zdrowie psychiczne, prawidłowe krążenieKorean ginseng – energia, wytrzymałość organizmu, lepsza koncentracjaBiloba+ – lepsza pamięć, witalność, energia Opis ashwa Ashwagandha (Withania somnifera), znana również jako indyjski żeń-szeń, jest ziołem stosowanym w ajurwedzie - tradycyjnej medycynie Indii. Zawiera wysoką dawkę witanolidów, które uważa się za główne źródło cennych właściwości adaptogennych tej rośliny. To doskonały wybór dla osób, którym zależy na redukcji stresu, ukojeniu układu nerwowego, optymalnym poziomie energii i właściwej nocnej regeneracji. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że ashwagandha może:- obniżać poziom kortyzolu o blisko 28%,- poprawiać jakość snu,- zwiększać wytrzymałość podczas wysiłku,- zmniejszać uczucie niepokoju,- wspierać koncentrację.Wskazówka: Przyjmuj ashwagandhę późnym popołudniem lub wieczorem, gdy poziom kortyzolu naturalnie spada. Rano kortyzol jest potrzebny, aby dodać energii do działania, więc wieczorna suplementacja wspiera relaks i regenerację, bez zakłócania rytmu dobowego.Opis rhodiola Rhodiola rosea (różeniec górski, który nazywany jest również złotym lub arktycznym korzeniem). Ten bogaty w salidrozydy oraz rozawiny adaptogen będzie cennym wsparciem dla osób, które chcą zadbać zarówno o sprawność fizyczną, jak i umysłową, zredukować stres oraz wesprzeć dobre samopoczucie na co dzień. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że rhodiola może:- redukować zmęczenie,- polepszać samopoczucie,- zwiększać zdolności poznawcze,- poprawiać sprawność neuromotoryczną,- zwiększać poziom energii,- zwiększać wydajność treningową .Wskazówka: Przyjmuj 30-60 minut przed treningiem – rhodiola zwiększa wytrzymałość i zmniejsza odczucie zmęczenia w trakcie aktywności fizycznej, co pozwala trenować dłużej i bardziej efektywnie.Opis lion’s mane Lion’s mane (Hericium erinaceus, zwany także lwią grzywą) to adaptogenny grzyb, który jest ceniony przede wszystkim za swoje właściwości neuroprotekcyjne oraz antyoksydacyjne w mózgu. Zawdzięcza je m.in. wysokiej zawartości polisacharydów (w tym beta-glukanów). Jest powszechnie stosowany w medycynie chińskiej m.in jako wsparcie funkcjonowania układu trawiennego.Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że lion’s mane może:- poprawiać funkcje poznawcze,- zwiększać koncentrację,- redukować poziom niepokoju,- wspierać mikrobiotę jelitową,- redukować poziom cholesterolu.Opis reishi Reishi (Ganoderma lucidum) to grzyb bardzo ceniony w tradycyjnej medycynie chińskiej, gdzie wykorzystywany jest jako wsparcie układu odpornościowego i krążenia. Pomaga również w walce ze stresem i w problemach z zasypianiem. Jest źródłem około 400 bioaktywnych związków, w tym kwasu ganoderowego, polisacharydów, triterpenów i steroli. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że reishi może:- redukować uczucie zmęczenia,- zwiększać odporność,- polepszać jakość snu,- działać przeciwzapalnie.Opis gotu kola Gotu kola (Centella asiatica) to kompleksowe adaptogenne wsparcie dla sprawności umysłowej, wpływające na poprawę funkcji poznawczych, takich jak pamięć, koncentracja czy zdolność uczenia się. Lecznicze właściwości tej rośliny od stuleci wykorzystywane są w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej oraz chińskiej. Dodatek cytykoliny, substancji znanej ze swoich neuroprotekcyjnych właściwości, czyni ten suplement idealnym wyborem dla osób żyjących w dużym napięciu i stresie.Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że gotu kola może:- poprawiać funkcje poznawcze,- zmniejszać uczucie niepokoju,- wspierać krążenie,- wspierać regenerację skóry.Opis biloba+Ginkgo biloba (miłorząb japoński) to jedno z najstarszych drzew na Ziemi, które przetrwało w niemal niezmienionej formie przez ponad 200 milionów lat. Jego liście zawierają różnorodne, potencjalnie bioaktywne związki - w tym kilka rodzajów flawonoidów i terpenoidów. W połączeniu z 5 witaminami z grupy B oraz ekstraktem z żeń-szenia pomaga kompleksowo zadbać o pamięć, układ nerwowy i optymalny poziom energii. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że ginkgo biloba może:- wspierać pamięć,- polepszać funkcje poznawcze,- poprawiać przepływ krwi do mózgu,- działać antyoksydacyjnie.Opis chaga Chaga (Inonotus obliquus) przez mieszkańców Syberii zwany “grzybem nieśmiertelności” niezwykle cenny grzyb o szerokim zakresie korzyści zdrowotnych. Jego popularność wynika z bogatego składu, tym obecności polisacharydów, takich jak beta-glukan, które wykazują silne właściwości antyoksydacyjne. Jeśli więc chcesz wesprzeć układ odpornościowy oraz pracę mózgu, to ten adaptogenny grzyb zdecydowanie będzie dobrym wyborem.Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że chaga może:- działać przeciwutleniająco, neutralizując wolne rodniki.Opis cordyceps Cordycepsi (Cordyceps sinesis) to ceniony grzyb adaptogenny, znany ze swojej wysokiej zawartości polisacharydów i beta-glukanu, które wspierają organizm na wielu poziomach, w tym wzmacniają układ odpornościowy. W medycynie chińskiej cordyceps wykorzystywany jest od wieków, jako środek opóźniający procesy starzenia oraz przywracający siły witalne. Może stanowić także skuteczne treningowe wsparcie dla osób, które chcą wspomóc swoją regenerację potreningową. Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że cordyceps może:- wspierać regenerację mięśni,- działać przeciwzapalnie.Opis korean ginseng Żeń-szeń Panax (żeń-szeń koreański) to szlachetny korzeń, pochodzący z północnych obszarów leśnych Chin, Mandżurii i Korei, od dawna uznawany jest za naturalny adaptogen, który wspiera regenerację organizmu oraz pomaga w walce z procesami starzenia. Ginsenozydy obecne w żeń-szeniu działają antyoksydacyjnie, są cennym źródłem energii oraz wspierają witalność i funkcje poznawcze.Skuteczność potwierdzona naukowoBadania pokazują, że żeń-szeń koreański może:- obniżać poziom glukozy we krwi co sprzyja stabilizacji energii,,- poprawiać funkcje poznawcze,- wspierać dobre samopoczucie,- poprawiać sprawność psychomotoryczną.Odpowiedz na kilka krótkich pytań i dowiedz się, które adaptogeny będą najlepszym wsparciem dla Twojego organizmu. Dopasuj adaptogenydo swoich potrzeb Standaryzacja ekstraktów roślinnych w suplementacji to proces, który pozwala precyzyjnie określić ilość składników aktywnych w produkcie. Dzięki temu możemy podać Ci dokładną ilość kluczowego związku bioaktywnego, który jest odpowiedzialny za adaptogenne właściwości danej rośliny (np. w przypadku ashwagandhy są to witanolidy), co zwiększa skuteczność i bezpieczeństwo naszych suplementów! W procesie standaryzacji: Wybiera się kluczowy składnik aktywny (np. witanolidyw ashwagandzie, ginsenozydy w żeń-szeniu), który odpowiada za działanie adaptogenne lub terapeutyczne. Kontroluje się jego zawartość w każdej partii surowca, co gwarantuje, że produkt będzie miał przewidywalny, powtarzalny efekt biologiczny. Zapewnia się czystośći bezpieczeństwo ekstraktu, eliminując zbędne składniki rośliny, które nie mają działania aktywnego lub mogłyby wywołać niepożądane reakcje. Zamów adaptogenyidealne dla Ciebie

Co na odporność – jakie witaminy i suplementy zażywać? W artykule przyjrzymy się bliżej czym jest układ odpornościowy, co wpływa na jego funkcjonowanie, a także o roli diety i suplementacji dla odporności.Spis treści:1. Co to jest układ odpornościowy?2. Czynniki wpływające na układ immunologiczny3. Domowe sposoby na odporność i lecznicze właściwości popularnych składników• czosnek• miód• cebula• cytryna• imbir4. Naturalne preparaty na wzmocnienie odporności• jeżówka• aloes• acerola• żeń-szeń koreański• czystek• wiesiołek• czarny bez5. Omega-3 i ich rola we wzmacnianiu odporności• tran i olej z wątroby rekina6. Najważniejsze witaminy dla odporności7. Wspieranie odporności w ciąży8. Odbudowa odporności po COVID-199. Leki na odporność - jakie wybrać?10. Co na odporność dla dzieci11. Dieta na odporność12. Warto zapamiętaćUkład odpornościowy to złożony układ komórek, tkanek i narządów, który chroni organizm człowieka przed patogenami. Dla wsparcia odporności istotne jest holistyczne podejście, czyli połączenie odpowiednio zbilansowanej diety, suplementacji, aktywności fizycznej, a także dobrej jakości snu.Co to jest układ odpornościowy?Układ odpornościowy to układ narządów, który zapobiega wnikaniu do organizmu bakterii, wirusów, grzybów i pasożytów. Odporność to zdolność do obrony przed chorobami, o którą trzeba szczególnie zadbać w okresie jesienno-zimowym. W okresie zwiększonych zachorowań pojawiają się liczne pytania o kuracje na odporność:• Jak szybko wzmocnić osłabiony organizm?• Co na wzmocnienie organizmu? • Co kupić w aptece na wzmocnienie organizmu? • Co brać na odporność gdy pojawiają się pierwsze objawy przeziębienia? • Jakie są dobre witaminy na wzmocnienie organizmu? • Co na odporność dla dzieci?Na początek warto zastanowić się jak działa nasz układ odpornościowy.Co wpływa na działanie układu immunologicznego?Na prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego wpływa wiele czynników. Do podstawowych czynników należy dieta, styl życia, aktywność fizyczna oraz niedobory witamin i składników mineralnych. Często zapomina się, że na stan zdrowia wpływa również odpowiednia ilość i jakość snu, zmęczenie, stan jelit, czy stres.Domowe sposoby na odpornośćKażdy zna jakieś domowe sposoby na odporność, przeziębienie, czy grypę, a także domowe sposoby na wzmocnienie odporności po antybiotyku. Co pić na wzmocnienie organizmu z domowych składników? Pierwszy przychodzi mi do głowy mój ulubiony rozgrzewający zimowy napar z imbirem, cytryną i miodem lub herbata z cytryną i miodem, ale pomysłów na naturalne mikstury na wzmocnienie odporności jest wiele. Do naturalnych preparatów na odporność należą powszechnie używany czosnek, miód, cebula, cytryna, czy imbir. Jednak skąd biorą się ich lecznicze właściwości? Czosnek – dzięki swoim przeciwdrobnoustrojowym właściwościom używany jest do zapobiegania i leczenia infekcji, działa jak naturalny antybiotyk. Pobudza białe krwinki i komórki „NK”, zwane Natural Killers, które odgrywają kluczową rolę w ochronie i działaniu całego układu odpornościowego. Swoje zastosowanie zawdzięcza głównie aktywnej substancji – allicynie. W aptekach, zielarniach i sklepach ekologicznych można znaleźć ekstrakty zawierające czosnek w tabletkach lub kapsułkach, w których aktywną substancją jest właśnie allicyna.Miód – znany ze swoich właściwości leczniczych, w tym przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych. Miód korzystnie wpływa na jelita, dzięki zawartości prebiotyków, które są pokarmem dla dobroczynnych bakterii bytujących w jelitach. Korzystna mikrobiota w jelitach z kolei jest bardzo ważna dla zachowania wysokiej odporności. Miód stosowany jest najczęściej w trakcie infekcji, może łagodzić ból i zapalenie gardła, kaszel, wspierać leczenie chorób układu oddechowego, a także działać napotnie, gdy występuje gorączka. Żeby spotęgować działanie miodu można do niego dodać propolis, czyli kit pszczeli. Cebula – jej działanie wspierające odporność związane jest przede wszystkim z obecnością flawonoidów, czyli antyoksydantów, takich jak kwercetyna oraz związków zawierających siarkę. Cebula ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i wspiera układ oddechowy. Najbardziej popularnym domowym syropem jest właśnie syrop z cebuli, który wspomaga odkrztuszanie. Na rynku są też dostępne suplementy, które zawierają właśnie kwercetynę.Cytryna – jako jedno z najbardziej znanych źródeł witaminy C i domowych sposobów na wzmocnienie organizmu. Cytryna dzięki obecności witaminy C i flawonoidów wykazuje właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne, dzięki czemu może poprawiać działanie układu odpornościowego i wspomagać leczenie infekcji, Imbir – znany ze swoich właściwości rozgrzewających i aromatycznego smaku. Jego głównym składnikiem aktywnym jest gingerol, który jest silnym przeciwutleniaczem, działa przeciwzapalnie oraz hamuje wzrost drobnoustrojów, w tym bakterii i wirusów.Naturalne preparaty na wzmocnienie organizmuWyciągi z rośliny leczniczych i naturalne zioła były wykorzystywane, żeby zapobiegać i leczyć różne choroby oraz wspierać odporność już od czasów starożytnych, ale mechanizm ich działania nie był znany. Obecnie dzięki różnorodnym badaniom znane są substancje aktywne, które są odpowiedzialne za ich określone działanie.Jeżówka – inaczej Echinacea, dzięki zawartości aktywnych substancji, takich jak polifenole, w tym kwas kawowy; polisacharydy, witamina C, B2, beta-karoten, magnez, żelazo i wapń, znana jest ze swoich właściwości immunostymulujących, przeciwutleniających i przeciwdrobnoustrojowych. Roślina ta była również stosowana tradycyjnie w profilaktyce i leczeniu przeziębienia, w leczeniu infekcji dróg oddechowych i stanów zapalnych. Aloes – zawiera liczne składniki, które wpływają na jego właściwości prozdrowotne, w tym m.in. polisacharydy, glikoproteiny, wolne aminokwasy, składniki mineralne i kwasy organiczne. Działa przeciwutleniająco, przeciwzapalnie, immunomodulująco i sprzyja regeneracji. Sok z aloesu hamuje wydzielanie soku żołądkowego i pepsyny, dlatego łagodzi dolegliwości bólowe w chorobach układu pokarmowego. Acerola – to jedno z najbogatszych naturalnych źródeł witaminy C, zawiera także antocyjany i karotenoidy, w tym beta-karoten. To właśnie witamina C odgrywa główną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Stanowi około 3% składu owocu aceroli, w 100 g świeżej masy owoców znajduje się 1000-4500 mg witaminy C. Żeń-szeń koreański – wzmacnia siły witalne. Zaliczany do adaptogenów, czyli naturalnych substancji, które pomagają przywrócić organizmowi stan równowagi. Żeń- szeń jako adaptogen zwiększa zdolność organizmu do przystosowania się do niekorzystnych warunków środowiskowych, czynników stresowych fizycznych i psychicznych, w tym do walki organizmu z ciałami obcymi. Głównymi aktywnymi związkami, które odpowiedzialne za wsparcie odporności w żeń- szeniu to ginsenozydy.Czystek – bogaty w polifenole, które mają właściwości antyoksydacyjne redukujące stan zapalny, a tym samym wykazuje właściwości wspomagające odporność.Wiesiołek – olej z wiesiołka zawiera kwasy tłuszczowe omega – 6, takie jak kwas linolowy i gamma-linolenowy, które wykazują działanie przeciwzapalne, co odgrywa istotną rolę we wzmacnianiu odporności.Czarny bez – dzięki zawartości antyoksydantów i polisacharydów wykazuje działanie przeciwzapalne, immunomodulujące, antybakteryjne i przeciwwirusowe. Czarny bez pomaga w walce z przeziębieniem i wspomaga leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Jak wzmocnić układ immunologiczny u dorosłych? Wybierz tran, olej z wątroby rekina bądź kwasy omega-3Częstą odpowiedzią na pytanie jak wzmocnić układ immunologiczny u dorosłych są kwasy tłuszczowe omega-3. Przeciwzapalne kwasy tłuszczowe omega-3 należą do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), do których zaliczamy kwas alfa-linolenowy (ALA), kwas dokozaheksaenowy (DHA) i eikozapentaenowy (EPA). Kwas tłuszczowy ALA można znaleźć w roślinnych źródłach pokarmów, a z kolei kwasy EPA i DHA pochodzą z alg i tłustych ryb morskich. EPA i DHA mogą być częściowo przekształcane z ALA, ale proces jest za mało wydajny, dodatkowo trudno jest dostarczyć wraz z dietą ich wystarczającą ilość. Suplementację warto szczególnie rozważyć, jeśli tłuste ryby morskie nie są przez nas spożywane minimum 2-3 razy w tygodniu. Źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, EPA i DHA, są właśnie m.in. tran, olej z wątroby rekina i suplementy, które zawierają same kwasy omega-3. Zarówno tran, jak i olej z wątroby rekina oprócz omega- 3 są także źródłem witamin A i D. Olej z wątroby rekina bogaty jest dodatkowo w skwalen oraz alkiloglicerole, które naturalnie występują w szpiku kostnym i mleku matki. Decydując się na suplementację najlepiej jednak wybrać produkt zawierający omega-3 z alg lub małych ryb, takich jak np. anchovis, które są na początku łańcucha pokarmowego i zawierają mniej zanieczyszczeń niż większe drapieżne ryby, takie jak np. rekin. Jakie są najlepsze witaminy na odporność?Najważniejszymi witaminami na odporność są witamina C i D. Witamina C, silny antyoksydant, który neutralizuje wolne rodniki niszczące inne komórki, w tym komórki układu immunologicznego. Witamina C stymuluje migrację neutrofilów (rodzaj białych krwinek) do miejsc infekcji. Uczestniczy również w produkcji i odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie niezbędnych w walce z patogenami limfocytów (rodzaj białych krwinek) i fagocytów. Zapotrzebowanie organizmu na witaminę C jest większe w czasie jego walki z infekcjami, a także czynników zewnętrznych, takich jak zanieczyszczenie, czy palenie papierosów. Aby odporność działała prawidłowo bardzo ważne jest jej utrzymanie na prawidłowym poziomie, dostarczając jej wraz z dietą lub w formie suplementów, zwłaszcza, gdy zapotrzebowanie na nią jest zwiększone. Witamina D odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowych kości i zębów, ale także we wzmocnieniu organizmu. Niedobór witaminy D wiąże się ze zwiększoną podatnością na infekcję. Witamina D działa przeciwzapalne, ponieważ zmniejsza wydzielanie cytokin (białek) prozapalnych. Badania wykazały także, że odpowiedni poziom witaminy D może zmniejszyć ryzyko infekcji dróg oddechowych. Dlatego warto dbać o odpowiedni poziom tej witaminy i skonsultować dawkę z lekarzem.Co najlepiej wzmacnia organizm kobiety w ciąży?Ciąża to czas, kiedy kobieta szczególnie dba o swój organizm. Co najlepiej wzmacnia organizm kobiety w ciąży, co na odporność w ciąży? Kobiety w ciąży powinny zadbać o zbilansowaną dietę, odpowiednie nawodnienie, dobrą jakość snu i aktywność fizyczną. Mogą też dodatkowo wzmocnić swój organizm przez właściwie dobrane suplementy i probiotyki przez lekarza i dietetyka. Składniki, które są wtedy najważniejsze we wsparciu odporności to witamina D, C, E, kwasy omega-3, kwas foliowy, selen, cynk i żelazo. Należy zadbać o ich odpowiedni poziom. Na rynku dostępne są także suplementy, które zawierają naturalne składniki, takie jak czosnek czy acerola.Leki na wzmocnienie organizmu po COVID-19Istnieją badania dotyczące skuteczności niektórych terapii używanych w leczeniu i leków na wzmocnienie organizmu po COVID-19, ale wymagają dalszego monitorowania i badań. Lekarz może zadecydować o leczeniu według najnowszych skutecznych terapii, aby zwalczyć infekcję, tak żeby skrócić jej przebieg i zminimalizować powikłania. Co ciekawe osobom zakażonym wirusem COVID-19 często towarzyszył niedobór witaminy D. Obecnie badana jest ta korelacja i potrzebnych jest więcej badań naukowych. Jednak w przykładowym z nich wykazano, że u osób z ciężkim stanem przebiegu choroby COVID-19 stężenie 25(OH)D we krwi było najniższe w stosunku do pacjentów o łagodnym przebiegu. Chociaż wciąż brakuje jednoznacznych badań potwierdzających skuteczność witaminy D w zapobieganiu i leczeniu COVID-19 przy powszechnym niedoborze witaminy D, jej suplementacja może wesprzeć odporność i wspomóc walkę z koronawirusem. Co więcej po przebytej chorobie należy skupić się szczególnie na tym, jak odbudować odporność.Leki na odporność – jakie wybrać?Zażywanie leków na odporność, leków przeciwwirusowych, zastrzyków na wzmocnienie organizmu lub szczepionek w przypadku częstych i nawracających infekcji powinno być zawsze poprzedzone konsultacją z lekarzem, który doradzi indywidualnie jak zwiększyć odporność i zminimalizować nawroty choroby. Czy istnieje najlepszy lek na odporność? Na rynku jest dostępnych wiele leków stymulujących układ immunologiczny na receptę oraz leków uodparniających dla dorosłych bez recepty, a także witamin na wzmocnienie organizmu dla dorosłych, więc jeśli już decydujemy się na lek lub suplement wzmacniający odporność należy zwrócić uwagę na jego skład oraz na zawartość aktywnej substancji. Apteki oferują także wiele popularnych naturalnych produktów na odporność takich jak colostrum, czosnek w kapsułkach echinacea w tabletkach i inne. Wszystkie te preparaty, zarówno w formie proszku, płynu, żelek lub tabletek na wzmocnienie organizmu dla dorosłych powinny mieć jak najmniej zbędnych, sztucznych dodatków, takich jak np. cukier, barwniki, stearynian magnezu. To samo odnosi się do przyjmowania leków na wzmocnienie organizmu po chorobie. Co na odporność dla dzieci?Wzmocnienie odporności u dzieci jest bardzo ważne, ponieważ ich układ odpornościowy jest niedojrzały, dopiero rozwija się, a także uczy rozpoznawać i zwalczać patogeny. Dodatkowo podatność na infekcje jest większa szczególnie u małych dzieci i noworodków niż u dorosłych. Pojawia się, więc pytanie jak zbudować odporność u dzieci? Oprócz aktywności i diety, która powinna być jak najbardziej urozmaicona tak, aby dostarczać witamin i minerałów niezbędnych do reakcji immunologicznych, najlepiej jest stosować jak najbardziej naturalne sposoby na odporność i przyjmować naturalne preparaty, takie jak np. czosnek, acerola, beta glukany, colostrum dla dzieci. W suplementach i lekach na odporność dla dzieci należy szczególnie zwrócić uwagę na jak najprostszy skład. W tabletkach na odporność lub innych preparatach na wzmocnienie organizmu dla dzieci trzeba zwłaszcza uważać na cukier i syrop glukozowo-fruktozowy.Dieta na odporność – co jeść na wzmocnienie organizmuWłaściwie zbilansowana dieta na odporność to podstawa w zachowaniu dobrego stanu zdrowia, dlatego zadajemy sobie pytanie - co najlepsze na odporność i co jeść na wzmocnienie organizmu? Niedobory niektórych składników szczególnie osłabiają odporność, a należą do nich witaminy C i D oraz składniki mineralne takie jak: cynk, żelazo i selen. Innym ważnym składnikiem w diecie wzmacniającej odporność, którego suplementację szczególnie warto rozważyć są kwasy tłuszczowe omega-3, które trudno dostarczyć w odpowiedniej ilości wraz z dietą. Niedobory zdarzają się zwłaszcza u osób na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej wykluczającej z jadłospisu ryby i owoce morza. Wzbogacenie diety w polifenole, które naturalnie występują w roślinach, owocach, warzywach i ziołach może mieć także korzystny wpływ na układ odpornościowy, dzięki zwalczaniu wolnych rodników. Taki przewlekły stan ich nadmiaru, czyli stresu oksydacyjnego w organizmie może prowadzić do stanu zapalnego i wpływa na obniżenie odporności. Bezpośredni wpływ na układ odpornościowy ma również mikrobiota i stan naszych jelit, dlatego także właściwie dobrana probiotykoterapia jest bardzo ważna. Dieta wzmacniająca układ immunologiczny powinna być jak najbardziej urozmaicona, szczególnie bogata w surowe owoce i warzywa, błonnik pokarmowy, ryby i owoce morza, orzechy i oleje roślinne, a w okresie obniżonej odporności jadłospis może być wzbogacony o domowe, naturalne składniki wzmacniające odporność oraz suplementy na odporność.Warto zapamiętać• Holistyczne podejście do zdrowia: kluczowe dla zwiększenia odporności jest połączenie zdrowej diety, suplementacji, regularnej aktywności fizycznej, dobrego snu i kontroli stresu, zwłaszcza w okresie częstszych zachorowań, w sezonie jesienno-zimowym.• Rola naturalnych składników - domowe sposoby: produkty takie jak czosnek, miód, cebula, cytryna i imbir są cenne ze względu na ich właściwości przeciwdrobnoustrojowe i przeciwzapalne.• Rośliny lecznicze: jeżówka, aloes, acerola, żeń-szeń koreański, czystek i wiesiołek dostarczają składników aktywnych poprawiających odporność.• Znaczenie diety: zbilansowana dieta bogata w polifenole, błonnik, świeże owoce, warzywa, ryby, orzechy i oleje roślinne jest fundamentem silnego układu odpornościowego.• Odporność u dzieci: budowanie odporności od wczesnych lat życia, z naciskiem na naturalne metody i składniki oraz suplementy o prostym składzie.• Suplementacja: ważnym wsparciem dla odporności jest witamina C, witamina D, witamina E, kwasy tłuszczowe omega-3, a także składniki mineralne, takie jak żelazo, cynk i selen.• Indywidualny dobór suplementacji: wybór i dawkowanie suplementów oraz leków na odporność powinno być konsultowane ze specjalistami, takimi jak dietetyk i lekarz, można także poradzić się dodatkowo farmaceuty.Bibliografia:1. Carr, A. C., & Maggini, S. (2017). Vitamin C and immune function. Nutrients, 9(11), 1211.2. Aranow, C. (2011). Vitamin D and the immune system. Journal of investigative medicine, 59(6), 881-886.3. Shankar, A. H., & Prasad, A. S. (1998). Zinc and immune function: the biological basis of altered resistance to infection. The American journal of clinical nutrition, 68(2), 447S-463S.4. Barrett, B., Brown, R., Rakel, D., Mundt, M., Bone, K., Barlow, S., & Ewers, T. (2010). Echinacea for treating the common cold: a randomized trial. Annals of internal medicine, 153(12), 769-777.5. Segerstrom, S. C., & Miller, G. E. (2004). Psychological stress and the human immune system: a meta-analytic study of 30 years of inquiry. Psychological bulletin, 130(4), 601.6. Besedovsky, L., Lange, T., & Born, J. (2012). Sleep and immune function. Pflügers Archiv-European Journal of Physiology, 463(1), 121-137.7. Nieman, D. C., & Wentz, L. M. (2019). The compelling link between physical activity and the body's defense system. Journal of Sport and Health Science, 8(3), 201-217.8. Belkaid, Y., & Hand, T. W. (2014). Role of the microbiota in immunity and inflammation. Cell, 157(1), 121-141.9. Calder, P. C., Ahluwalia, N., Brouns, F., Buetler, T., Clement, K., Cunningham, K., ... & Margetts, B. M. (2011). Dietary factors and low-grade inflammation in relation to overweight and obesity. The British journal of nutrition, 106(S3), S5-S78.10. Reuter, S., Gupta, S. C., Chaturvedi, M. M., & Aggarwal, B. B. (2010). Stres oksydacyjny, zapalenie i rak: Jak są ze sobą powiązane?. Darmowa Biologia i Medycyna Redoksu, 49(11), 1603-1616.11. Black, C. N., Bot, M., Scheffer, P. G., Cuijpers, P., & Penninx, B. W. (2015). Czy depresja wiąże się ze wzmożonym stresem oksydacyjnym? Systematyczny przegląd i metaanaliza. Psychoneuroendokrynologia, 51, 164-175.12. Pham-Huy, L. A., He, H., & Pham-Huy, C. (2008). Wolne rodniki, przeciwutleniacze w chorobie i zdrowiu. Międzynarodowy Dziennik Nauk Biomedycznych: IJBS, 4(2), 89.13. Myburgh, K. H. (2014). Polyphenol supplementation: benefits for exercise performance or oxidative stress? Sports Medicine, 44(S1), 57-70. The paper explores the potential effects of polyphenols, found in many plant-based foods, on the immune system and exercise performance.14. Labu Z., Rahman M., Proven Health Benefits of Garlic-A Review, February 201915. Eteraf-Oskouei, T., & Najafi, M. (2013). "Traditional and modern uses of natural honey in human diseases: a review." Iranian Journal of Basic Medical Sciences, 16(6), 731.16. Al-Waili, N., Salom, K., Al-Ghamdi, A. A., & Ansari, M. J. (2012). "Honey and microbial infections: a review supporting the use of honey for microbial control." Journal of Medicinal Food, 15(10), 857-870.17. Townsend, E. A., Siviski, M. E., Zhang, Y., Xu, C., Hoonjan, B., & Emala, C. W. (2013). Effects of ginger and its constituents on airway smooth muscle relaxation and calcium regulation. American Journal of Respiratory Cell and Molecular Biology, 48(2), 157-163.18. Mashhadi, N. S., et al. (2013). Anti-oxidative and anti-inflammatory effects of ginger in health and physical activity: a review of current evidence.19. Gajalakshmi, S., Vijayalakshmi, S., Devirajeswari, V., Echinacea Purpurea – a potent immunostimulant, Int. J. Pharm. Sci. Rev. Res., 14(2), 2012; nᵒ 08, 47‐52.20. Liczner, G., Wiciński, M., Malinowski, B., Objawowe leczenie infekcji górnych dróg oddechowych, Lek w Polsce, 2023, | Vol. 33 (382).21. Majewski, J., Orylski, M., Całkosiński, A., Majewski, M., Acerola – tropikalny owoc z ogromną dawką witaminy C, Borgis - Medycyna Rodzinna 2a/2018, s. 32-35 | DOI: 10.25121/MR.2018.21.2A.32.22. Ratan, Z. A., Youn, S. H., Kwak, Y.-S., Han, C.-K., Haidere, M. F., Kim, J. K., Min, H., Jung, Y.-J., Hosseinzadeh, H., Hyun, S. H., & Cho, J. Y., Adaptogenic effects of Panax ginseng on modulation of immune functions. Journal of Ginseng Research, Volume 45, Issue 1, January 2021, Pages 32-40.23. Starzec, A., Włodarczyk, M., Kunachowicz, D., Dryś, A., Kepinska, M., & Fecka, I., Polyphenol Profile of Cistus × incanus L. and Its Relevance to Antioxidant Effect and α-Glucosidase Inhibition, Antioxidants 2023, 12(3), 553; https://doi.org/10.3390/antiox12030553.24. Wieland, L. S., Piechotta, V., Feinberg, T., Ludeman, E., Hutton, B., Kanji, S., Seely, D., & Garritty, C. (2021). Elderberry for prevention and treatment of viral respiratory illnesses: a systematic review. BMC Complementary Medicine and Therapies, 21(1), 112.25. Pascariu, O.-E., & Israel-Roming, F. (2022). Bioactive Compounds from Elderberry: Extraction, Health Benefits, and Food Applications. Processes, 10(11), 2288.26. Lentjes, M. A. H., Welch, A. A., Mulligan, A. A., Luben, R. N., Wareham, N. J., & Khaw, K.-T. (2014). Cod Liver Oil Supplement Consumption and Health: Cross-sectional Results from the EPIC-Norfolk Cohort Study. Nutrients, 6(10), 4320-4337.27. Januszko O., Kałuża J.: Znaczenie ryb i przetworów rybnych w żywieniu człowieka - analiza korzyści i zagrożeń. Kosmos Problemy Nauk Biologicznych 2019, 2 (323), 269-28128. Bishop, E. L., Ismailova, A., Dimeloe, S., Hewison, M., & White, J. H. (2021). Vitamin D and Immune Regulation: Antibacterial, Antiviral, Anti-Inflammatory. JBMR Plus (WOA).29. Awsherwan, Khan S, Zeb F, Shoaib M, Nabi G, Ul Haq I, Xu K, Li H. Selected Micronutrients: An Option to Boost Immunity against COVID-19 and Prevent Adverse Pregnancy Outcomes in Pregnant Women: A Narrative Review. Iran J Public Health. 2020 Nov;49(11):2032-2043. doi: 10.18502/ijph.v49i11.4717. PMID: 33708724; PMCID: PMC7917498.30. Martineau, A. R., & Forouhi, N. G. (2020). Vitamin D for COVID-19: a case to answer? The Lancet Diabetes & Endocrinology, 8(9), 735-736.31. Singh DN, Bohra JS, Dubey TP, Shivahre PR, Singh RK, Singh T, Jaiswal DK. Common foods for boosting human immunity: A review. Food Sci Nutr. 2023 Aug 18;11(11):6761-6774. doi: 10.1002/fsn3.3628. PMID: 37970422; PMCID: PMC10630845.32. https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/witamina-d-a-covid-19-aktualny-stan-wiedzy/; dostęp: 09.09.2024

Odpowiedni poziom elektrolitów w organizmie człowieka stanowi ważny element w zachowaniu zdrowia. Podczas znaczącej utraty wody może dochodzić do zaburzeń elektrolitowych i negatywnych następstw. Przeczytaj artykuł, aby dowiedzieć na co pomagają elektrolity, jakie są objawy zaburzeń elektrolitowych oraz czy warto pić elektrolity. Wstęp:Regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania człowieka. Zbilansowana dieta powinna pokrywać dzienne zapotrzebowanie na elektrolity. Zdarza się jednak, że ich utrata nie może być uzupełniana jedynie poprzez picie wody oraz pożywienie. Przykładowo, w czasie upałów dochodzi do nadmiernej utraty wody z organizmu oraz strat niezbędnych elektrolitów takich jak np. magnez, potas, sód czy wapń. W takiej sytuacji pomocne mogą okazać się preparaty, które szybko uzupełniają straty elektrolitów. Wiedza o tym, jakie mogą być przyczyny niedoboru elektrolitów oraz jak uzupełnić elektrolity może być wysoce przydatna w codziennym życiu.H2: Czym są elektrolity?Elektrolity to substancje, które przewodzą prąd elektryczny po rozpuszczeniu w rozpuszczalniku, takim jak woda. Są niezbędnymi jonami soli, które wchodzą w skład płynów ustrojowych ludzkiego ciała (występują np. w pocie, krwi, osoczu i płynach tkankowych). Do najważniejszych elektrolitów w organizmie człowieka zalicza się: sód, magnez, potas, chlorek i wapń. Dzięki swoim właściwościom, elektrolity biorą udział w wielu procesach biochemicznych w organizmie człowieka. H2: Jak działają elektrolity? Jaką pełnią rolę w organizmie?Warto wiedzieć jak działają elektrolity żeby dbać o ich prawidłowy poziom na co dzień. Dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego są niezbędne, ponieważ biorą udział w generowaniu i przewodzeniu impulsów nerwowych. Ich odpowiedni poziom jest również kluczowy dla utrzymania prawidłowego nawodnienia, ciśnienia krwi, pracy mięśni oraz regulacji poziomu pH. Podstawowe funkcje konkretnych elektrolitów zostały podsumowane poniżej.• SÓD – reguluje gospodarkę wodną oraz wpływa na równowagę kwasowo-zasadową. Jest niezbędny w przewodnictwie nerwowym oraz dla kurczliwości mięśni. Bierze udział w transporcie aminokwasów i cukrów. • MAGNEZ – stanowi kluczowy element w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego oraz mięśniowego. Jest aktywatorem ponad 300 enzymów i jest niezbędny do przebiegu podstawowych procesów, takich jak np. produkcja energii czy synteza kwasów nukleinowych.• POTAS – reguluje gospodarkę wodną, wpływa na równowagę kwasowo-zasadową oraz zwiększa przepuszczalność błon komórkowych. Do jego ważnych funkcji należą także regulacja ciśnienia krwi, aktywacja licznych enzymów oraz udział w metabolizmie składników odżywczych. Ponadto reguluje czynność nerwów oraz mięśni, w tym najważniejszego z nich – mięśnia sercowego. • WAPŃ - jest podstawowym materiałem budulcowym kości i zębów. Do funkcji tego składnika należy udział w kurczliwości mięśni oraz przewodnictwie bodźców nerwowych. Odpowiada za aktywację niektórych enzymów oraz bierze udział w procesie krzepnięcia krwi. • CHLOREK – jest po sodzie najobficiej występującym elektrolitem w surowicy krwi. Jony chlorkowe odgrywają kluczową rolę w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej. Odpowiadają za utrzymywanie ciśnienia osmotycznego oraz aktywności mięśni. Jony chlorkowe występują również w soku żołądkowym jako kwas solny (HCl). Głównym źródłem jonów chlorkowych w pożywieniu jest sól kuchenna. H2: Przyczyny zaburzeń elektrolitowychZaburzenia elektrolitowe mogą być spowodowane wieloma różnymi czynnikami, w tym: utratą płynów, nieprawidłową dietą, chorobami, zaburzeniami odżywiania bądź na skutek przyjmowanych leków. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej najczęściej powodowane są na skutek odwodnienia organizmu. Do takiej sytuacji szczególnie może dojść podczas wymiotów, biegunki, upałów czy intensywnego wysiłku fizycznego. W okresie jesienno-zimowym odczucie pragnienia zmniejsza się i w konsekwencji rzadziej sięgamy po płyny. To także może zwiększać ryzyko zaburzeń wodno-elektrolitowych i przyczyniać się do obniżonej odporności. Co ciekawe, przyczyną zaburzeń elektrolitowych może być także niedożywienie organizmu człowieka czy nadmierne spożywanie płynów o małej bądź zbyt dużej zawartości elektrolitów przez dłuższy czas. Spożywanie napojów alkoholowych może zwiększać straty wody oraz doprowadzać do zaburzeń elektrolitowych. Podczas tzw. „kaca” mogą występować wymioty i biegunka stąd podawanie doustnych elektrolitów może być jak najbardziej uzasadnione. H2: Objawy niedoboru elektrolitówObjawy niedoboru elektrolitów mogą obejmować pogorszone samopoczucie, ból głowy, osłabienie mięśni, zawroty głowy, nudności, a nawet zaburzenia świadomości. Bez odpowiedniej równowagi elektrolitowej, przekazywanie impulsów elektrycznych może zostać zakłócone i prowadzić do drżenia mięśni, a następnie nieprzyjemnych skurczów mięśni. W poważniejszych przypadkach objawy brakujących elektrolitów będą manifestowały się nawet w postaci omdleń czy zaburzeń rytmu serca. Co ważne, objawy mogą być różne w zależności od tego, jakich konkretnie elektrolitów dotyczy niedobór.H2: Nadmiar elektrolitów – jak się objawia? Czy może być szkodliwy?Przedawkowanie elektrolitów może prowadzić do wystąpienia różnych objawów i skutków ubocznych, w zależności od tego, którego elektrolitu jest za dużo. Mogą wystąpić takie symptomy jak np. nudności, wymioty, zaparcia, biegunka, spadek siły mięśniowej, drżenie rąk, nerwowość, apatia czy zaburzenia pracy serca. Wiele osób zastanawia czy elektrolity podnoszą ciśnienie. Faktycznie, długotrwałe spożywanie przesadnych ilości sodu, szczególnie w postaci soli kuchennej może prowadzić do podniesienia ciśnienia krwi. Z drugiej strony zwiększone spożycie potasu, magnezu i wapnia pozytywnie oddziałuje na prawidłowy poziom ciśnienia krwi. Kluczowe jest, więc utrzymywanie gospodarki wodno-elektrolitowej w równowadze. H2: Jak sprawdzić stężenie elektrolitów w organizmie?W celu określenia poziomu elektrolitów w organizmie człowieka wykonuje się jonogram. Jest to badanie laboratoryjne polegające na oznaczeniu stężenia elektrolitów w surowicy krwi takich jak m.in. potas, magnez, sód czy wapń. Procedura jest prosta – polega na pobraniu próbki krwi z żyły, a następnie analizie w laboratorium. Takie badanie może zostać zlecone przez lekarza np. w przypadku objawów odwodnienia, zaburzeń elektrolitowych, problemów z sercem, nerkami czy ciśnieniem krwi. Osoby, które chcą skontrolować poziom elektrolitów w swoim organizmie mogą również wykonać badanie za opłatą, bez skierowania od lekarza. W przypadku niepokojących objawów najlepiej skonsultować się z lekarzem, ponieważ prawidłowa diagnoza i leczenie jest kluczowe w utrzymaniu zdrowia i prewencji poważniejszym problemom zdrowotnym. H2: Jak uzupełnić elektrolity?W celu przywrócenia równowagi elektrolitowej można sięgnąć po elektrolity do pica. Co zawierają elektrolity w formie takich preparatów? Często w składzie znajdują się takie elektrolity jak sód, magnez, oraz potas. W zależności od potrzeb czy preferencji smakowych możemy znaleźć produkty wzbogacone o różne składniki np. węglowodany, aminokwasy, witaminy, soki czy aromaty. Warto wybierać preparaty bez zbędnych substancji dodatkowych takich jak np. barwniki, przeciwzbrylacze czy konserwanty. Na rynku dostępne są produkty przeznaczone dla różnych grup wiekowych np. elektrolity dla niemowląt, elektrolity dla dzieci, elektrolity dla dorosłych czy elektrolity dla seniora. Odpowiedni poziom elektrolitów jest również kluczowy dla zdrowia matki i prawidłowego rozwoju płodu podczas trwania ciąży. W przypadku chęci stosowania elektrolitów w ciąży należy skonsultować się z lekarzem. Popularne są elektrolity dla sportowców, ze względu na znaczną utratę wody i elektrolitów wraz z potem podczas treningów. Niektórzy piją także elektrolity na wzmocnienie przy wzmożonej aktywności psychofizycznej np. w trakcie długotrwałego wysiłku umysłowego.H2: Jak dbać na co dzień o poziom elektrolitów?Podstawą dla zachowania zdrowia, w tym równowagi wodno-elektrolitowej powinno być uzupełnianie elektrolitów poprzez spożywanie wody mineralnej oraz produktów spożywczych, będących ich źródłem. W celu szybkiego uzupełnienia utraconych elektrolitów np. podczas wysokich temperatur czy intensywnego wysiłku fizycznego warto stosować roztwory elektrolitowe. Jeżeli w porze wieczornej organizm utracił duże ilości wody i elektrolitów to jak najbardziej można spożyć elektrolity na noc. Warto zapamiętać: 1. Utrzymywanie gospodarki wodno-elektrolitowej w równowadze jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. 2. Szczególnie ważne w organizmie człowieka są takie elektrolity jak sód, magnez, potas, chlorek i wapń.3. Dla zachowania równowagi wodno-elektrolitowej organizmu wydalanie wody i elektrolitów powinno być zrównoważone poprzez odpowiednią ich podaż.4. Zarówno nadmiar elektrolitów, jak i ich niedobór będzie niekorzystnie wpływać na zdrowie.5. W celu szybkiego uzupełnienia elektrolitów pomocne może być picie elektrolitów. 6. I najważniejsze – kiedy pić elektrolity? Woda w organizmie występuje razem z elektrolitami, więc warto sięgnąć po napoje z elektrolitami podczas nadmiernej utraty wody wraz z potem np. podczas upałów czy intensywnych treningów. Podawanie elektrolitów przy biegunce czy wymiotach powinno nastąpić możliwie jak najszybciej żeby zapobiec odwodnieniu. ŹródłaAmerican College of Sports Medicine, Sawka, M. N., Burke, L. M., Eichner, E. R., Maughan, R. J., Montain, S. J., & Stachenfeld, N. S. (2007). American College of Sports Medicine position stand. Exercise and fluid replacement. Medicine and science in sports and exercise, 39(2), 377–390Berend, K., van Hulsteijn, L. H., & Gans, R. O. (2012). Chloride: the queen of electrolytes?. European journal of internal medicine, 23(3), 203–211Brzozowska, A. (2012) Energia i składniki odżywcze – składniki mineralne. W: Żywienie człowieka. Podstawy Nauki o Żywieniu. Red. J. Gawęcki, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 224-239El-Sharkawy, A. M., Sahota, O., & Lobo, D. N. (2015). Acute and chronic effects of hydration status on health. Nutrition reviews, 73 Suppl 2, 97–109Filippini, T., Naska, A., Kasdagli, M. I., Torres, D., Lopes, C., Carvalho, C., Moreira, P., Malavolti, M., Orsini, N., Whelton, P. K., & Vinceti, M. (2020). Potassium Intake and Blood Pressure: A Dose-Response Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Journal of the American Heart Association, 9(12), e015719Grillo, A., Salvi, L., Coruzzi, P., Salvi, P., & Parati, G. (2019). Sodium Intake and Hypertension. Nutrients, 11(9), 1970Lanham-New, S. A., Lambert, H., & Frassetto, L. (2012). Potassium. Advances in nutrition (Bethesda, Md.), 3(6), 820–821Mahendra. A. (2023). An overview on electrolytes: Its importance, function, and imbalances, Clin Nutr Hosp Diet., 43(1), 1-2Millard-Stafford, M., Snow, T. K., Jones, M. L., & Suh, H. (2021). The Beverage Hydration Index: Influence of Electrolytes, Carbohydrate and Protein. Nutrients, 13(9), 2933Palmer, B. F., & Clegg, D. J. (2016). Physiology and pathophysiology of potassium homeostasis. Advances in physiology education, 40(4), 480–490Rebelo-Marques, A., Coelho-Ribeiro, B., De Sousa Lages, A., Andrade, R., Afonso, J., Pereira, R., Batista, A.S., Teixeira, V.H. & Jácome, C. (2024). Trends and Missing Links in (De) Hydration Research: A Narrative Review. Nutrients, 16(11), 1709Rychlik. E., Woźniak. A. & Jarosz. M. (2017). Woda i elektrolity. W: Normy żywienia dla populacji Polski. Red. M. Jarosz, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, 316-346Shrimanker I, Bhattarai S. (2023) Electrolytes. [Updated 2023 Jul 24]. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls PublishingSuliburska, J. (2010). Rola składników mineralnych w rozwoju i prewencji nadciśnienia tętniczego. W: Forum Zaburzeń Metabolicznych (Vol. 1, No. 4, pp. 230-235)Weiss-Guillet, E. M., Takala, J., & Jakob, S. M. (2003). Diagnosis and management of electrolyte emergencies. Best practice & research. Clinical endocrinology & metabolism, 17(4), 623–651

Kolagen jest najbardziej powszechnym białkiem występującym w organizmie człowieka, odpowiadającym za strukturę i wytrzymałość wielu tkanek. Po około 25. roku życia produkcja tego związku zaczyna stopniowo zmniejszać się. Dodatkowo istnieje szereg czynników związanych ze stylem życia, które mogą niszczyć włókna kolagenowe. Z artykułu dowiesz się także jak wspomóc produkcję kolagenu w organizmie. Wstęp:Jednym ze związków mogących wspierać zdrowie i wygląd skóry jest kolagen, nazywany „białkiem młodości”. Białko kolagenowe występuje w wielu miejscach w naszym ciele np. w skórze, kościach, ścięgnach, mięśniach czy naczyniach krwionośnych. Struktura białka kolagenowego może być zróżnicowana w zależności od funkcji i miejsca występowania. W związku z tym wyróżnia się różne typy kolagenu o odmiennych właściwościach. W naszym organizmie najpopularniejszy jest typ I, II i III. Dla przykładu w skórze dominuje kolagen typu I, z kolei kolagen typu II jest tym dominującym w chrząstce stawowej.Utrata kolagenu – czynniki, które ją powodująNa utratę kolagenu mogą wpływać czynniki wewnętrzne (genetyka, zmiany hormonalne) lub czynniki zewnętrzne, czyli te związane z naszym stylem życia. Nadmierne narażenie na promieniowanie UV, zanieczyszczone powietrze oraz palenie tytoniu generują wolne rodniki, których nadmiar prowadzi do stresu oksydacyjnego i aktywacji enzymów niszczących kolagen. Jakość i ilość kolagenu w organizmie w dużym stopniu uzależniona jest także od prawidłowego odżywiania. Dieta uboga w antyoksydanty i białko, a obfitująca w żywność bogatą w cukry proste będzie sprzyjała degradacji „białka młodości”. Kolagen a alkohol? To fatalne połączenie. Nadużywanie alkoholu również może prowadzić do destrukcji kolagenu. Niekorzystny wpływ będą miały także stany zapalne, niedostateczna ilość snu oraz przewlekły stres. Zarówno unikanie aktywności fizycznej, jak i nadmierny wysiłek fizyczny mogą wiązać się z utratą kolagenu. Synteza kolagenu a procesy starzeniaDo około 25. roku życia proces wytwarzania kolagenu przeważa nad procesami jego degradacji. Wraz z wiekiem zdolność do syntezy kolagenu maleje, a procesy degradacji nasilają się. Doprowadza to do spadku poziomu kolagenu w naszym ciele o około 1-1,5% rocznie. Proces ten ulega znacznemu przyspieszeniu w okresie menopauzy na skutek zmian hormonalnych.Jak ograniczyć niszczenie kolagenu w organizmie?Chociaż fizjologiczne starzenie się jest uwarunkowane genetycznie, starzeniu zewnętrznemu można zapobiegać. Kluczowa jest wiedza na temat tego co niszczy kolagen w organizmie, a następnie zadbanie o wiele elementów związanych ze stylem życia. Podstawą powinno być unikanie używek takich jak papierosy oraz alkohol. W związku z negatywnym wpływem promieniowania UV na degradację kolagenu należy ograniczyć ekspozycję na słońce oraz stosować filtry przeciwsłoneczne. W diecie powinno unikać się spożywania dużych ilości produktów zawierających cukry proste. Jadłospis powinien z kolei obfitować w produkty będące źródłem antyoksydantów, które neutralizacją wolne rodniki niszczące kolagen jak np. warzywa czy owoce. Istotne jest również zadbanie o odpowiedni czas snu, redukcję stresu oraz regularną aktywność fizyczną.Jakie są objawy niedoboru kolagenu?Potocznie nazywany „niedobór kolagenu” może wynikać ze starzenia organizmu lub/i narażenia na czynniki wpływające na jego destrukcję. Kolagen w skórze stanowi główny komponent strukturalny. Utrata kolagenu wraz z wiekiem jest wyraźnie powiązana z pogorszoną kondycją skóry. Pierwsze skutki tzw. niedoboru kolagenu będą widoczne w postaci spadku elastyczności i jędrności skóry, a z czasem pojawiających się drobnych linii i zmarszczek. Osłabione i rozdwajające się włosy oraz paznokcie należą do charakterystycznych objawów „niedoboru kolagenu”. Oprócz zmian w wyglądzie skóry, włosów i paznokci dochodzić może do poważniejszych następstw np. do pogorszenia funkcjonowania stawów czy kości. Jak pobudzić skórę do produkcji kolagenu?Fibroblasty są komórkami tkanki łącznej występującymi w skórze właściwej, które są odpowiedzialne za produkcję kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego. Suplementacja peptydów kolagenowych oprócz dostarczania aminokwasów do budowy włókien kolagenowych, może również stymulować fibroblasty do produkcji kolagenu wewnątrz organizmu. Aktywność fizyczna poprzez polepszanie krążenia może poprawiać pracę różnych komórek, w tym fibroblastów. Warto również skonsultować się z kosmetologiem lub dermatologiem w celu dobrania odpowiednich zabiegów i produktów do pielęgnacji, mogących przyczyniać się do pobudzenia skóry do produkcji kolagenu. Jak wspomóc produkcję kolagenu w organizmie? – źródła kolagenu w pożywieniuPrzede wszystkim, aby zachodziła synteza kolagenu niezbędne jest dostarczanie białka, które będzie źródłem aminokwasów do syntezy włókien kolagenowych. Dodatkowo podczas procesu produkcji tego związku wykorzystywane są różne witaminy i składniki mineralne. Dlatego tak ważne jest dbanie o różnorodną i odżywczą dietę. W żywności kolagen znajduje się wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Do produktów zawierających kolagen należą m.in. kurze łapki, kości, żelatyna i produkty powstałe na jej bazie, podroby, ryby i jaja. W związku z popularnością „białka młodości” w ostatnim czasie do łask powróciły długo gotowane wywary na kościach i chrząstkach jak np. rosół.Istnieją również składniki, które są istotne dla syntezy kolagenu i/lub chronią przed jego degradacją. Oprócz właściwości przeciwutleniających witamina C odgrywa szczególnie ważną rolę w produkcji kolagenu. Duże ilości tego związku znajdują się w natce pietruszki, czarnej porzeczce, czerwonej papryce czy owocach cytrusowych. Warto, aby w diecie znajdowały się również produkty zawierające witaminę E, która bierze udział w biosyntezie kolagenu oraz znacząco hamuje jego rozkład. Do ważnych składników dla tego białka należą również cynk, miedź, żelazo, krzem oraz witamina A. Jak uzupełnić kolagen? – Suplementacja kolagenuNa rynku istnieją różne rodzaje kolagenu, który można stosować doustnie. Suplementy z kolagenem mogą różnić się między sobą formą podania, dawką, pochodzeniem surowca oraz dodatkami. W ostatnim czasie dużą popularnością cieszy się kolagen rybi (zwany również kolagenem morskim). Interesujące efekty są także obserwowane po suplementacji kolagenem wołowym i wieprzowym. Bardzo dobrą przyswajalnością charakteryzuje się hydrolizowany kolagen w formie peptydów. Preparaty z kolagenem często wzbogacane są różnymi składnikami, które dodatkowo stymulują biosyntezę kolagenu (np. wit. C, cynk). Dawkowanie powinno być indywidualnie dobrane na podstawie potrzeb i celów. Warto zwracać uwagę na skład i jakość suplementów kolagenowych.Suplementacja kolagenu może przynieść różne korzyści dla zdrowia i urody. Chcąc opóźnić procesy starzenia skóry można uzupełnić kolagen w skórze poprzez suplementację peptydów kolagenowych, które dzięki niskiej masie cząsteczkową są łatwo wchłaniane. Badania sugerują, że suplementy kolagenowe po podaniu doustnym poprawiają jędrność, elastyczność i nawilżenie skóry. Dodatkowo mogą zmniejszać widoczność zmarszczek i szorstkość skóry. Kolagen w stawach stanowi istotny element ich struktury. Peptydy kolagenowe mogą być, więc pomocne w uzupełnianiu kolagenu w stawach i dzięki temu poprawiać ich ruchomość, zmniejszać sztywność oraz ból.Warto zapamiętać: 1. Kolagen w organizmie człowieka jest najbardziej powszechnym białkiem. 2. Starzenie organizmu wpływa na zmniejszenie produkcji kolagenu i nasilenie procesów degradacyjnych. 3. Wiele działań związanych ze stylem życia może doprowadzać do niszczenia kolagenu jak np. nadmierne opalanie się, palenie papierosów, stres czy spożywanie alkoholu i dużych ilości żywności bogatej w cukry proste.4. Istnieje kilka składników, które są istotne dla syntezy kolagenu (np. wit. C, cynk). W związku z tym szczególnie istotne jest zadbanie o codzienną dietę, bogatą w różne witaminy i składniki mineralne.5. W odbudowie kolagenu w organizmie pomocna może okazać się suplementacja. Warto wybierać peptydy kolagenowe, które są wysoko przyswajalne. Źródła1. Al-Atif H., Collagen Supplements for Aging and Wrinkles: A Paradigm Shift in the Fields of Dermatology and Cosmetics, Dermatol Pract Concept, 2022;12(1):e2022018, 1-102. Arct J., Wrońska L., Pytkowska K., Wpływ dymu tytoniowego na skórę, Pol J Cosmetol, 2018;21(1): 20-243. Barati M., Jabbari M., Navekar R. et al., Collagen supplementation for skin health: A mechanistic systematic review, J Cosmet Dermatol, 2020 Nov;19(11):2820-28294. Bolke L., Schlippe G., Gerß J., Voss W., A Collagen Supplement Improves Skin Hydration, Elasticity, Roughness, and Density: Results of a Randomized, Placebo-Controlled, Blind Study, Nutrients, 2019 Oct 17;11(10):2494, 1-145. Borumand M., Sibilla S., Effects of a nutritional supplement containing collagen peptides on skin elasticity, hydration and wrinkles, Journal of Medical Nutrition and Nutraceuticals, 2015;Vol 4 / Issue 1, 47-536. Ganceviciene R., Liakou AI., Theodoridis A., Makrantonaki E., Zouboulis CC., Skin anti-aging strategies, Dermato-Endocrinology, 2012;4:3, 308–3197. García-Coronado JM., Martínez-Olvera L., Elizondo-Omaña RE., Acosta-Olivo CA., Vilchez-Cavazos F., Simental-Mendía LE., Simental-Mendía M., Effect of collagen supplementation on osteoarthritis symptoms: a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials, International Orthopaedics, 2019 Mar; 43(3):531-5388. Goodman GD., Kaufman J., Day D., Weiss R., Kawata AK., Garcia JK., Santangelo S., Gallagher CJ., Impact of Smoking and Alcohol Use on Facial Aging in Women: Results of a Large Multinational, Multiracial, Cross-sectional Survey, J Clin Aesthet Dermatol, 2019 Aug; 12(8):28-399. Kaziród K., Hunek A., Zapała M., Wiśniewska-Skomra J., Chmielarz K., Tylutka K., Hapon A., Collagen supplementation - does it bring real benefits?, Quality in Sport, 2023;13(1):88-10710. Khatri M., Naughton RJ., Clifford T., Harper LD., Corr L., The effects of collagen peptide supplementation on body composition, collagen synthesis, and recovery from joint injury and exercise: a systematic review. Amino Acids, 2021 Oct;53(10):1493-1506.11. León-López A., Morales-Peñaloza A., Martínez-Juárez VM., Vargas-Torres A., Zeugolis DI., Aguirre-Álvarez G., Hydrolyzed Collagen-Sources and Applications, Molecules, 2019 Nov 7;24(22):403112. Liu D., Nikoo M., Boran G., Zhou P., Regenstein J. M., Collagen and gelatin. Annual review of food science and technology, 2015; 6, 527–55713. Campos LD., Santos Junior VA., Pimentel JD., Carregã GLF., Cazarin CBB., Collagen supplementation in skin and orthopedic diseases: A review of the literature, Heliyon, 2023 Mar 28;9(4):e1496114. Lupu MA., Gradisteanu Pircalabioru G., Chifiriuc MC., Albulescu R., Tanase C., Beneficial effects of food supplements based on hydrolyzed collagen for skin care (Review)., Exp Ther Med, 2020 Jul;20(1):12-1715. Park K., Role of micronutrients in skin health and function, Biomol Ther (Seoul), 2015 May;23(3):207-21716. Paul C., Leser S., Oesser S., Significant Amounts of Functional Collagen Peptides Can Be Incorporated in the Diet While Maintaining Indispensable Amino Acid Balance, Nutrients, 2019; 11(5):1079, 1-917. Pu SY., Huang YL., Pu CM., Kang YN., Hoang KD., Chen KH., Chen C., Effects of Oral Collagen for Skin Anti-Aging: A Systematic Review and Meta-Analysis, Nutrients, 2023 Apr 26;15(9):208018. Reilly DM., Lozano J., Skin collagen through the lifestages: importance for skin health and beauty, Plast. Aesthet. Res., 2021, 8:219. Tu Y., Quan T., Oxidative Stress and Human Skin Connective Tissue Aging, Cosmetics, 2016; 3(3):2820. Żelaszczyk D., Waszkielewicz A., Marona H., Kolagen - struktura oraz zastosowanie w kosmetologii i medycynie estetycznej, Estetol Med Kosmetol, 2012; 2(1): 14-20